تورم؛ عامل بقای بانک‌های خصوصی متضرر
کارشناس اقتصادی گفت: سرپا باقی ماندن بانک‌های خصوصی و ادامه حیاتشان تا این لحظه نه به خاطر عملکردشان بلکه به خاطر تورم موجود در فضای اقتصادی کشور است، یعنی اگر تورم و بی‌ثباتی اقتصادی کلان وجود نداشت خیلی زودتر شاهد تعطیلی بانک‌های خصوصی متضرر بودیم.
احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به علت وجود زیان انباشته برخی بانک‌های خصوصی اظهار کرد: بانک‌های خصوصی از ابتدای تأسیس موظف به کسب سپرده و توزیع تسهیلات میان بخش‌های مختلف بودند ولی به جای عمل به وظیفه اصلی‌شان به امر بنگاهداری مبادرت ورزیدند و این مشکل از دهه 80 آغاز شده و تا به امروز شدت یافته و در نهایت زیان‌ده شدن اغلب بانک‌های خصوصی را در پی داشته است.
وی یادآور شد: در دهه 80 بانک‌های خصوصی با ورود به بازار مسکن و ارز و طلا التهاب در این بازارها را رقم زدند اما چون از 92 تا 96 امکان تشدید تورم در این بازارها برایشان فراهم نبود استقراض از بانک مرکزی را در دستورکار قرار دادند و استقراض از بانک مرکزی مساوی با خلق نقدینگی است و از سال 96 تا به امروز دوباره در بورس، طلا، سکه و مسکن فعالیتشان را توسعه دادند که توسعه فعالیت آنها ملتهب شدن اقتصاد را به دنبال داشت.
کارشناس اقتصادی با تأکید بر این موضوع که بیش از یک سوم از تسهیلات بانک‌های خصوصی معلوم نیست در کجا هزینه می‌شوند، گفت: بخشی از این سپرده‌ها به بنگاه‌هایی تخصیص یافته که متعلق به خود این بانک‌ها هستند یعنی به خودشان وام داده‌اند و موضوع مهم دیگر هم این است بخشی از این تسهیلات اصلاً سوخت و غیرجاری شده‌اند. کمبود منابع امروز برخی بانک‌های خصوصی به خاطر عدم توزیع صحیح تسهیلات است.
فریب؛ دستور کار برخی بانک‌های خصوصی
سلطانی بیان کرد: برخی بانک‌های خصوصی برای اینکه نظر مشتریان را جلب کنند در مقایسه با بانک‌های دولتی سود بیشتری به سپرده‌ها می‌پردازند و از سوی دیگر چون بخشی از تسهیلات سوخت شده و در درون بنگاه‌های وابسته به بانک‌های خصوصی به گردش درآمده‌اند و در اقتصاد و تولید جریان ندارند، زیان انباشته این بانک‌ها را به دنبال داشته است.
وی با اشاره به دلایل ادامه بقای بانک‌های خصوصی زیان‌ده گفت: وقتی گفته می‌شود بانک‌های خصوصی با زیان انباشته روبه‌رو هستند پس چطور سرپا باقی مانده‌اند، سرپا باقی ماندن اینها و ادامه حیاتشان تا به این لحظه نه به خاطر عملکردشان بلکه به خاطر تورم موجود در فضای اقتصادی کشور است، یعنی اگر تورم و بی‌ثباتی اقتصادی کلان وجود نداشت خیلی زودتر شاهد تعطیلی بانک‌های خصوصی متضرر بودیم. این بانک‌ها آنقدر مال و اموال و املاک دارند که هر چقدر تورم افزایش پیدا می‌کند ارزش دارایی‌هایشان بیشتر می‌شود و علاوه بر آن، سود سپرده‌ها و تسهیلات از نرخ تورم به مراتب کمتر است و لذا برایشان حفظ این املاک به هر قیمتی باارزش و مهم تلقی می‌شود.
به گفته این کارشناس اقتصادی، بانک‌های خصوصی مدام به دنبال شوک‌های تورمی هستند تا سود سپرده‌ها منفی شوند.
سلطانی بیان کرد: بانک‌های خصوصی حاضر نیستند املاک، دارایی‌ها و سهامشان را بفروشند و باید بانک مرکزی ورود داشته و اینها را وادار به واگذاری و فروش دارایی‌هایشان کند. متأسفانه رشد قارچ‌گونه بانک‌های خصوصی در مقطعی مشکلات نظام بانکی را تشدید کرد و امروزه ضروری است بانک‌های خصوصی زیان‌ده ادغام و یا حتی جمع‌آوری شوند. واقعاً بانک‌های خصوصی چقدر در تولید نقش دارند؟ تمام کاری که اینها انجام می‌دهند این است که پول‌های مردم را جمع‌آوری و در بخش سفته‌بازی به کار بگیرند. در اصل بعضی از بانک‌های خصوصی با هدف سفته‌بازی تأسیس شده‌اند نه انجام فعالیت مولد اقتصادی.
نهایت هنر بانک‌های خصوصی
وی گفت: نهایت هنری که بانک‌های خصوصی دارند، نحوه برخورد خوبشان با مشتری است و آن هم با هدف جلب سپرده انجام می‌شود ولی سراغ نداریم کار مفید دیگری انجام داده باشند. مثلاً گزارش می‌دهند در راستای انجام مسئولیت اجتماعی دست به مدرسه‌سازی و بیمارستان‌سازی زده‌اند و با ساخت یک مدرسه و بیمارستان سر مردم و مشتریان و نهادهای ناظر را کلاه می‌گذارند و به نوعی تحت این عنوان فعالیت سفته‌بازانه را پنهان می‌کنند.
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تورم سوخت بانک‌های خصوصی است، گفت: دولت باید برای تورم چاره‌ای بیندیشد و در این مسیر اصلاً نباید روی بانک‌های خصوصی حساب باز کند، زیرا برخی از این بانک‌ها هر کاری می‌کنند تا تورم کاهش پیدا نکند و اگر در محفلی هم از کاهش تورم سخن می‌گویند و خود را حامی آن نشان می‌دهند همه اینها ظاهری است زیرا کاهش تورم مساوی با مرگ بانک‌های خصوصی زیان‌ده است. هر جایی که تورم باشد برخی بانک‌های خصوصی در آنجا حضور دارند و هر جا هم بینند تورمی نیست ترجیحاً سمتش نمی‌روند مگر به آنها تکلیف شود.
سلطانی معتقد است، به جای اینکه بانک‌ها در خدمت اقتصاد باشند، اقتصاد به خدمت بانک‌ها به ویژه بانک‌های خصوصی درآمده است.
وی با بیان اینکه بانک‌های خصوصی زهکش منابع اقتصادی هستند، کفت: مصیبت امروز ما همین است. طرح تحقیق و تفحص از بانک‌های خصوصی معلوم نیست به کجا رسیده و در چه مرحله‌ای قرار دارد، در صورتی که این طرح می‌توانست بسیاری از واقعیت‌های پشت پرده بانک‌های خصوصی را آشکار کند. متأسفانه آنقدر لابی بانک‌های خصوصی قوی است که در اجرای این طرح مانع‌تراشی می‌کنند. مجلس و دولت هرچه سریع‌تر باید تکلیف تفحص از بانک‌ها را مشخص کنند و اجازه ندهند این طرح قربانی نفوذ لابی‌ها شود.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
