از ماجرای مخالفت با تعلیقات بر بحارالانوار تا آداب گفت‌وگو در قرآن

سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را بررسی می‌کنیم.

یاسر الحبیب و شیعه انگلیسی بر آتش تفرقه می‌دمند

حجت‌الاسلام امین شمشیری، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه

ما نمی‌گوییم از شیعه‌بودن خودمان دست برداریم ولی باید بدانیم دشمنان و در راس آن آمریکا و اسرائیل از هر نوع اختلاف مذهبی و ... سود جسته و عمدا در صدد آتش‌افروزی بین شیعه و سنی هستند و همه مردم باید مراقب باشند.متاسفانه برخی افراد مانند یاسرالحبیب و شیعه انگلیسی هم کارهای ناپسندی می‌کنند یا برخی دیگر کتاب قطور می‌نویسند که ثابت کنند پیامبر(ص) العیاذبالله؛ توجهی به ناموس نداشته است در صورتی که انسان عاقل چنین کارهایی نمی‌کند، اینها در آتش تفرقه می‌دمند و انگلیس هم کمک و حمایت می‌کند و ضرر آن به جیب همه مسلمین می‌رود.

ماجرای مخالفت با تعلیقات علامه بر بحارالانوار

آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه قم

تا جایی که بنده مطلعم علامه طباطبایی، تعلیقاتی را بر بحار شروع کرد، ولی این تعلیقات مبتنی بر تفکر فلسفی خودش بود و کسانی که با ذوق فلسفی مخالف بودند برآشفتند و سبب شد این کار را متوقف کند. البته ظاهرا آن مقدار تعلیقاتی که انجام داد در یکی دو جلد اول بحار منتشر شد، ولی به هر حال با اعتراضاتی که مواجه شد آن را رها کرد، کما اینکه وقتی امام خمینی(ره) تفسیر را شروع کردند، برخی معترض شدند و ایشان آن جلسات را تعطیل کرد. علامه هم تعلیق و شرح برخی از روایات بحار را شروع کردند که با ذوق برخی هماهنگ نبود و ایشان کوتاه آمد ولی در مباحث فلسفی دیگر کوتاه نیامد.

قرآن و سیره اهل‌بیت(ع) آداب گفت‌وگوی درست را آموزش داده‌اند

حامد رستمی نجف‌آبادی، عضو هیئت علمی دانشگاه مذاهب اسلامی

گفت‌وگوی درست در واقع موجب پیشگیری از مجادله و درگیری‌ها و نزاع‌های لفظی است. البته آستانه تحمل افراد نیز در این بین مهم است که ضمن تحمل و مدارا سعه صدر نیز داشته باشند و همدیگر را تحمل و با یکدیگر مدارا کنند. گفت‌وگوی سازنده زمینه‌ساز جدال احسن است که در قرآن کریم به آن تأکید شده است و ثمره آن روشنگری و رشد و هدایت جامعه است.

در بررسی سیره عملی پیامبر(ص) و ائمه اطهار و برخورد آن بزرگواران با مخالفان، باید گفت با توجه به وظیفه اصلی پیامبر(ص) و ائمه مبنی بر هدایت جامعه به سوی سعادت و کمال، اصل اساسی حاکم بر رفتار آن‏ها، به‌خصوص پیامبر اسلام(ص)، اصل رحمت، محبت و شفقت بود. آنچه بیشتر در رفتار نبوی بروز داشت و جلوه می‌کرد مدارا با مخالفان بود؛ یعنی تا آنجا که ممکن بود، پیامبر مدارا کرده و از خطاها چشم‌‏پوشی می‌کرد.

برخی می‌گفتند چرا دانشگاهیان نجس را به خانه‌تان راه می‌دهید

سیدمحمود مرعشی نجفی، مدیر کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی

مرحوم آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، چهار مدرسه علمیه بزرگ در قم برای طلاب ساختند و یکی از خصوصیاتشان این بود در ایام محرم به حسینیه می‌رفتند و تا سحر سینه می‌زدند. علاقه زیادی به اهل بیت(ع) داشتند و همیشه خود را خادم علوم آل محمد(ص) معرفی می‌کردند. یک روز در نماز جماعت در صحن مطهر شخصی نامه‌ای جلوی ایشان گذاشته بود که نوشته بود ای سید جواب خدا را چه می‌دهی که این دانشگاهیان نجس را به منزل خود راه می‌دهی، اما ایشان به این نکات توجه نمی‌کرد. خصوصیت دیگر ایشان جنبه تقریبی است و از افرادی هستند که اجازه استفاده از صحاح سته اهل سنت را داده‌اند.

گناهانی موجب بلا می‌شوند که جنبه اجتماعی داشته باشند

محمدرضا یوسفی، دانشیار دانشکده دانشگاه مفید

درباره ویژگی گناهانی که موجب نزول بلای آسمانی است باید گفت در این رابطه چند خصوصیت می‌شود بیان کرد یکی اینکه بر اساس روایات این گناهان، گناهان فردی نیست بلکه گناهانی موجب عذاب می‌شوند که جنبه اجتماعی پیدا کنند. دومین خصوصیت این است گناهی که جنبه اجتماعی پیدا می‌کند باید شایع باشد و اینطور نباشد اقلیت محدودی آن را انجام دهند. ویژگی سوم نوع گناه است. برخی گناهان هستند که از نظر طبیعت قضیه، طبع آدمی گواه بر این است که این کار خطا است. یعنی آن گناه مخصوص یک دین نیست بلکه خطایی است که طبیعت انسان متوجه این است که این کار خلاف طبیعت است و نباید صورت بگیرد مثل ظلم یا رشوه‌خواری. بنابراین اموری که جنبه تعبدی محض دارد از اموری نیست که موجب بلایای طبیعی می‌شود بلکه بلا جایی است که فطرت انسان گواهی دهد این کار خطاست.

نکته دیگر اینکه ما در جریان زندگی خودمان با برخی مصائب طبیعی مواجه می‌شویم. باید توجه داشت که هر بلای طبیعی مجازات نیست بلکه برخی از آنها می‌توانند مجازات باشند. بنابراین حق نداریم هر اتفاقی را به گناهان نسبت دهیم. پس گناهانی موجب عذاب می‌شوند که جنبه عمومی داشته باشند، شیوع پیدا کرده باشند و عقل انسان متوجه شده باشد این کار، کار خطایی است. اگر اینطور باشد نکته‌ای که امیرالمومنین(ع) می‌فرماید مصداق پیدا می‌کند.

دلایل تأکید رهبر انقلاب بر بازسازی انقلابی ساختارهای کشور

مهدی جمشیدی، نویسنده و پژوهشگر مسائل انقلاب اسلامی

تذکراتی که رهبر معظم انقلاب می‌دهند در خلأ نیست، بلکه اگر در ده سال گذشته این همه بر عنصر انقلابی‌گری تأکید می‌کنند، نشان می‌دهد که جریانی همانند نفوذ وجود دارد که باید عنصر انقلابی‌گری تقویت شود. رهبر انقلاب کاملا متفکری عینی و تاریخی هستند و فهم تاریخی دارند. لذا شیرینیِ شناخت اندیشه‌های ایشان ناشی از همین موضوع است. ایشان در دیدار اعضای شورای عالی امنیت ملی چند تعبیر داشتند؛ از جمله فرمودند که باید در مقابل جریان غیر انقلابی درون نظام ایستاد، چراکه برخی مخالف غلظت انقلابی هستند و به فرموده ایشان می‌‌خواهند جمهوری اسلامی تقلبی بسازند و احیاناً ممکن است فردی معمم در رأس آن قرار داشته باشد.

در طول دهه‌های گذشته، جریاناتی که در ابتدا جریان روشنفکری دینی خارج از حاکمیت بود وارد انقلاب شدند و تلاش کردند که غلظت ارزش‌های انقلابی را کاهش دهند که این کاهش رخ داده، اما منجر به استحاله نشده است. به فرموده رهبر معظم انقلاب به بیماری‌های مزمن مبتلا شده‌ایم و باید کارهای اساسی را انجام دهیم. لذا در شهریور ۱۴۰۰ از بازسازی انقلابی در ساختارها سخن گفتند و این نشان می‌دهد که اگر ارزش‌ها ضربه نخورده بودند که نیازی به بازسازی انقلاب نبود. لذا در بیانیه گام دوم انقلاب، تحول را آغاز کردند؛ هرچند از قبل بسترسازی‌ لازم برای چرخش انقلابی و تحولات اساسی انقلابی را مطرح کرده بودند؛ از جمله اینکه رهبر انقلاب فرمودند که اگر دولت جوان حزب‌اللهی تشکیل شود، همه دغدغه‌های شما برطرف خواهد شد.