انتقاد حجت‌الاسلام نصیری از روضه‌خوانی زیاد در بین دعا

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد دانشگاه علم و صنعت، امروز، 9 مردادماه، در سخنانی به مناسبت روز عرفه که در کانال شخصی وی در فضای مجازی منتشر شد، گفت: در یکی از بهترین دهه‌ها یعنی دهه اول ذی‌‌الحجه قرار داریم که از لحاظ عبادت و بندگی، دهه منحصر به فردی است.

وی افزود: یکی از آموزه‌های اهل بیت(ع) به ما درک شب و روز عرفه است و به برکت وجود آنان، دست و دامان ما پر از معارف نورانی و پرمغز است و اگر آنان این ظرفیت عظیم را به ما نرسانده بودند معلوم نبود چه راهی برای ارتباط با خدا داشتیم.

نصیری تصریح کرد: برخی برای نشان دادن عشق مجازی و بی‌پایه خود به اشعار حافظ متوسل می‌شوند و از لابلای آن مطالبی می‌یابند تا این عشق مجازی را نشان دهند؛ دعایی که مسیحیان در هنگام غذا خوردن با خدا صحبت می‌کنند هیچ عمق و ژرفای بندگی در آن نیست؛ می‌گویند: «ای پدر آسمانی به ما نان بده..»؛ ولی اگر این ادعیه نبود ما نمی‌دانستیم خدا را چگونه ستایش و تمجید کنیم و رمز و راز و عشق و شور با خدا را درک نمی‌کردیم.

نصیری بیان کرد: در فلسفه و کلام هست که کسی حق ندارد خدا را به نامی توصیف کند مگر آنکه خدا خودش این توصیف را به کار برده باشد؛ در میان ادعیه، دعای عرفه از جهاتی کم‌نظیر است؛ حضرت در بخش ابتدایی دعا، آناتومی بدن را از مرحله نطفه تا جنینی و ورود به دنیا تبیین می‌فرماید؛ آن قدر دقیق این مراحل تنظیم شده که بی‌نظیر است و نمونه آن را در روایات و توحید مفضل و در ادعیه دیگر سراغ نداریم.

استاد دانشگاه علم و صنعت تصریح کرد: بخش میانی دعا هم عجز و لابه و ابراز فقر و مسکنت است و این سوز و گداز در این بخش قابل توجه است؛ مهم‌ترین بخش، قسمت انتهایی دعاست که مورد اختلاف میان بزرگان است؛ شیخ عباس قمی آورده که کفعمی دعای عرفه را تا این قسمت ذکر کرده و مجلسی هم موافق این نظر نقل کرده، ولی سیدبن طاووس این اضافه را آورده است.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در اینجا اختلاف استنادی داریم، گفت: مجلسی چون با مباحث ذوقی سازگار نبود بخش پایانی را ساخته صوفیه و عرفا می‌داند، ولی ابن طاووس در مباحث عرفانی سرآمد است و مدعی است که این بخش هم از امام است.

نصیری در ادامه تصریح کرد: وقتی قرآن در آیه 53 فصلت فرمود: «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ» اشاره دارد که ما از طریق آفاق و انفس و نشانه‌ها خدا را به جهانیان معرفی می‌کنیم و هستی، بستری برای شناخت خداوند است؛ ابن‌سینا هم از همین آیه برای تبیین برهان صدیقین استفاده کرده که ملاصدرا هم آن را بهترین برهان می‌داند؛ ابن سینا می‌گوید خداوند نیازی به اثبات ندارد که بخواهد از مسیر آفاق و انفس او را بشناسیم.

وی با اشاره به دعای عرفه بیان کرد: امام فرمود: «الهی علمت باختلاف آلاثار ...»؛ یعنی من فهمیدم همه فراز و فرودهای زندگی برای آن است که تو خود را به من نشان دهی؛ من چرا باید از طریق آثار و نشانه‌ها به سمت تو بیایم که راه، دور شود؛ چگونه به چیزی که وجودش به تو نیاز دارد بخواهم از آن به تو برسم. مگر غیر از تو ظهوری دارد که بخواهد مظهر تو شود؛ کی نبودی که اینها نشان تو باشند؛  کور باد چشمی که تو را نبیند و زیانبار باد محبتی که او از سهم تو چیزی نباشد.

وی در بخش پایانی با انتقاد از سبک دعاخوانی، تاکید کرد: یکی از سبک‌های ناصواب ما این است که متأسفانه بلافاصه مداحان، مردم را از دل مناجات و دعا به سمت روضه می‌برند؛ روضه خوب است و برای امام و بیان آن نورانیت است، ولی به متن و محتوای دعا توجه نمی‌شود و فقط به سمت روضه می‌رویم در صورتی که بالاترین معارف هستی‌شناسی و توحید و خداشناسی در آن وجود دارد.

نصیری اظهار کرد: باید اصل پیام اهل بیت(ع) را درک کنیم؛ آنها می‌خواهند با این معارف، جان ما را از توحید و انسان‌شناسی و هستی‌شناسی درست پر کنند، ولی متأسفانه این اشتباه خیلی وجود دارد که روضه را به جای دعا می‌نشانیم.