الگویی مناسب برای سینمای دفاع مقدس + فیلم
«منصور» عنوان فیلمی سینمایی درباره شهید ستاری است که در آن تصویرسازی جدیدی از قهرمان را در سینمای دفاع مقدس شاهد هستیم؛ الگویی که می‌تواند به مدلی موفق برای روایت درست از دفاع مقدس بدل شود.
فیلم سینمایی «منصور» از 19 آبان در سینمای کشور اکران عمومی شد. این فیلم که در جشنواره فیلم فجر توانست نظر مثبت مردم و مخاطبان را به سمت خود جذب کند، کاری متفاوت در حوزه سینمای دفاع مقدس است.
درباره نقاط قوت این فیلم چند مورد شاخص وجود دارد که به اختصار به آن می‌پردازیم.
بخش اول به شخصیت‌پردازی خوب این فیلم سینمایی مربوط می‌شود که تا به حال نمونه آن را در کمتر فیلمی دیده بودیم. در این فیلم سینمایی قهرمان از جنس مردم است و هیچ غلوی را نمی‌بینیم. یعنی همانند برخی فیلم‌ها که از شخصیت‌ها، تصویری فرازمینی می‌سازند این کار فردی را در معرض دیده ما قرار می‌دهد که بارها نمونه وی را در اطراف خود مشاهده کرده‌ایم. این عامل مهمترین دلیل برای باورپذیر قهرمان فیلم شده است.
در بخشی از فیلم به خاطر بمباران، ترافیک در شهر ایجاد شده است. یک راننده که ماشینش در کنار اتومبیل شهید ستاری توقف کرد با گلایه از وضعیت موجود به نوعی از رژیم گذشته یاد می‌کند اما شهید ستاری عکس‌العملی که نشان می‌دهد بسیار زیباست، یعنی برخوردی با فرد نمی‌کند بلکه با بیان این جمله که همه چیز درست خواهد شد به او امید می‌دهد. از این دست مثالها باز هم وجود دارد. در سکانسی دیگر از فیلم ستاری برای اینکه بتواند پروژه‌ای که در دست دارد را پیش برد جلوی برخی نهادهای حکومتی ایستادگی می‌کند. این موضوع نیز از دیگر اتفاقات مثبت این اثر سینمایی است. در «منصور» برای اولین‌بار می‌بینیم که سنگ‌اندازی‌ها تنها از طرف نیروهای بیگانه صورت نمی‌گیرد، بلکه در داخل نیز افرادی وجود دارند که تلاش می‌کنند جلوی پای نیروهای انقلابی سنگ‌اندازی کنند.
نکته‌ای دیگر در فیلم وجود دارد که به نظرم با دقت نظر کارگردان شکلی واقعی به خود گرفته است. در بسیاری از تولیداتی که درباره شخصیت‌های انقلابی تولید شده عموماً زندگی آنها به گونه‌ای تصویر شده که چندان مطابق واقعیت نیست اما در «منصور» می‌بینیم که قهرمان فیلم با وجود اینکه زندگی نسبتا ساده‌ای دارد باز هم تلاش می‌کند که وسایل رفاهی خانواده را بیشتر فراهم کند.
موفقیت کارگردانی در تصویرگری درست به سابقه مستندسازی او مربوط می‌شود، چون نگاه مستندگونه او در «منصور» هم وجود داشته و همین عامل باعث باورپذیر شدن فیلم شده است.
بحث دیگر به بحث انتخاب بازیگر این فیلم سینمایی برمی‌گردد. سیاوش سرمدی؛ کارگردان «منصور» بهترین شکل انتخاب را در این کار رقم زده است؛ چون حضور محسن قصابیان؛ بازیگر نقش شهید ستاری یکی از بهترین انتخاب‌هایی بود که می‌توانست برای این نقش رخ دهد. اصولاً وقتی قرار است درباره یکی از شخصیت‌های مطرح انقلاب فیلمی ساخته شود بهتر است بازیگر مورد نظر به لحاظ چهره کمتر برای مردم آشنا باشد، چون این ویژگی باعث می‌شود تصویری که در ذهن تماشاگر ایجاد می‌شود کاملاً روی کاراکتر متمرکز باشد.
نکته دیگر درباره بازیگران این اثر سینمایی به همطراز بودن آنها مربوط می‌شود. وقتی در فیلمی، کارگردان بازیگر اصلی خود را بازیگر کمتر دیده شده انتخاب می‌کند ناشیانه‌ترین کار این است که دیگر بازیگران چهره باشند، چون این امر باعث می‌شود حضور آنها به نقش اصلی ضربه زند اما سرمدی در این کار با انتخاب‌های یکدست خود باعث شده بازی‌هایی روان و یکدست را در فیلم ببینیم. نکته دیگر پیرامون این فیلم به نقش‌های آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و مقام معظم رهبری مربوط می‌شود که با وجود کوتاه بودن درست و شایسته رخ داده است.
نکته دیگر پیرامون «منصور» به سرمایه‌گذار فیلم مربوط می‌شود. سازمان هنری رسانه‌ای اوج چند سالی است که روی سینما متمرکز شده و با ساخت کارهای عمدتاً خوب جریانی جدیدی را در سینما به وجود آورده است. همیشه درباره اوج این بحث وجود داشت که این سازمان تنها درباره سپاه فیلمسازی می‌کند ولی «منصور» ثابت کرد سپاه یا ارتش برای اوج تفاوتی ندارد بلکه آنچه مهم است کار باکیفیت ساختن است. دیگر تاثیر مثبت حضور اوج در این فیلم این است که کارگردان دستش برای برخی موضوعات بازتر می‌شود.
«منصور» کارکردی دیگر هم برای تماشاگر دارد. بارها شنیده‌ایم که ما با دستان خالی جلوی دشمن تا دندان مسلح ایستادیم. این مطلب را عده‌ای شعار دانسته و باور ندارند، اما این فیلم به وضوح نشان می‌دهد که این ادعا تا چه حد درست بوده است. در «منصور» شهید ستاری حاضر می‌شود برای تامین نیازهایی، نیروهای هوایی کارهایی انجام دهد که شاید در حالت عادی راضی به انجام آن نمی‌شد.
درباره استقبالی که مخاطبان از این فیلم داشته‌اند هنوز اظهار نظر دقیق کردند زود است اما می‌توان امیدوار بود این کار بتواند مورد‌پسند افرادی که به تماشای فیلم می‌روند، واقع شود البته شرایط کرونایی حتماً روی میزان استقبال مردم تاثیر گذاشته است به‌نحویکه فیلم‌های گیشه نیز فروش گذشته خود را نداشته‌اند. درباره اکران «منصور» یک نکته وجود دارد. اوج و سازمان سینمایی برای تولید کارهایی این‌چنینی تنها به ساخت اکتفا نکنند، بلکه باید به پخش داخلی و بین‌المللی این فیلم هم نظر داشته باشند، چون معتقدم آثاری نظیر «منصور» اگر به شکلی درست معرفی شود مورد پسند مخاطب خارج از کشور هم قرار گرفت.
مطلب پایانی به آنونس فیلم برمی‌گردد. عموماً در بحث تیزرهای سینمایی آنگونه که باید، حرفه‌ای‌گری را شاهد نیستم به ویژه در حوزه کارهای دفاع مقدسی چنین امری را می‌توان به خوبی مشاهده کرد اما در «منصور» اتفاق خوبی را در این رابطه شاهد هستیم.
انتهای پیام
