تحریف‌زدایی از عاشورا با تالیف مقتل جامع سیدالشهدا(ع)

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا جباری، استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با ایکنا با ابراز تاسف از درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی پیشوایی، گفت: آقای پیشوایی از استادان برجسته تاریخ اسلام با سابقه چند دهه پژوهش و تدریس و مدیریت امور پژوهشی بودند.

وی افزود: ایشان سال‌های متمادی در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) مدیریت گروه تاریخ را برعهده داشت. البته سابقه فعالیت علمی و تالیف و پژوهش ایشان به قبل از انقلاب برمی‌گردد و با نشریه پرسابقه مکتب اسلام، قبل از انقلاب همکاری و نقش مؤثر اجرایی در آن داشت یعنی هم ارائه مقاله می‌کرد و هم نقش مدیریتی داشت. 

جباری بیان کرد: وی قلم و بیان خوبی داشت و شاهد آن هم کتاب سیره پیشوایان است که خلا درسی حوزه و دانشگاه را در این زمینه پر کرد و به کتاب درسی تبدیل شد؛ کتاب تاریخ اسلام وی هم که در دو جلد عصر رسول الله و بعد از آن را تبیین کرده به عنوان کتاب درسی در دانشگاه مطرح است.

استاد مؤسسه امام خمینی اضافه کرد: از ذخایر علمی دیگر ایشان انگیزه بالا برای تحریف‌زدایی از تاریخ اسلام به ویژه عاشورا بود لذا در مؤسسه امام خمینی(ره) بحث مقتل‌نگاری، با حضور 20 نفر متخصص تاریخ آغاز شد و ایشان هم کاملا نظارت جدی و پیگیری داشت و با محوریت وی این کار انجام گرفت؛ مقتل جامع سیدالشهداء در  دو جلد و قریب به دو هزار صفحه ماحصل این تلاش ارزشمند و مقبول است. 

جباری تصریح کرد: این کتاب مورد استقبال فراوان قرار گرفت که نشان می‌دهد یک خلا بزرگ را پر کرده است؛ امسال بیستمین چاپ این کتاب هم توزیع شد که باقیات الصالحات بزرگی برای ایشان است.

وی درباره ارادت پیشوایی به سیدالشهدا گفت: رقت قلب ایشان مثال‌زدنی بود؛ در جلساتی که به خصوص این اواخر برای اصلاحات مقتل داشتیم وقتی نام اباعبدالله الحسین(ع) آورده می‌شد صدایش بغض‌آلود می‌شد و اشک می‌ریخت که نشان از اخلاص ایشان داشت. 

جباری افزود: آقای پیشوایی از جهت حسن خلق هم فردی مثال‌زدنی بود؛ بیشتر اوقات چهره گشاده و برخورد متبسمی داشت و با بیان مناسبی با افراد مواجه می‌شد و این مسئله زبانزد بود؛ بنده شهادت می‌دهم در طول 20 سالی که با ایشان در مؤسسه امام خمینی(ره) همکار بودم همین روحیه را داشت و با حسن خلق و چهره متبسم دوستان را جمع می‌کردند؛ فرد خوش‌مجلس و خوش بیان بود و دوستان از جلسات لذت می‌بردند و واقعا ضایعه بزرگ و غیرمترقبه‌ای را شاهد بودیم که بر اثر کرونا ایجاد شد.

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به دقت در نگارش آثار علمی، اظهار کرد: انگیزه اصلی ایشان از پیشنهاد تالیف مقتل، همین دقت در اخبار و روایات مرتبط با عاشورا بود؛ ایشان مرتب می‌گفت که من «روضه‌خوان ابن روضه‌خوان» هستم و این تعبیر معروف او بود، پدرش روحانی بود و خودش پای منبر بزرگ شده بود و نسبت به روضه‌خوانی دقیق و بی‌تحریف خیلی حساسیت داشت.

وی اضافه کرد: ایشان همواره می‌گفت ما وقتی به مداحان می‌گوییم نقل‌های درست را بخوانید می‌گویند شما منبع معتبر به ما بدهید؛ به همین دلیل نوشتن مقتل جامع سیدالشهدا(ع) را شروع کرد. در این اثر هم اخبار درست نقل شده و هم مباحث تاریخی، فلسفه و زمینه قیام و متن حادثه بیان شده است و یک منبری و واعظ از آثار دیگر و مراجعه به چند اثر بی‌نیاز می‌شود.

جباری با بیان اینکه پرهیز از افراط وتفریط در امور علمی از ویژگی‌های برجسته ایشان بود، تصریح کرد: فرد معتدلی بود و نه زیرآب منابع را می‌زد و نه هر نقلی را می‌پذیرفت لذا در مقتل جامع، این اعتدال دیده می‌شود ضمن اینکه به حساسیت‌های جامعه توجه داشت و معتقد بود نباید چیزی نقل شود که جامعه دینی را بهم بریزد. جلسات متعددی گذاشته شد و سطر به سطر کتاب را بحث کردیم و تاکید بر این بود که از منابع کهن و متقن استفاده کنیم.

جباری بیان کرد: الان این مقتل مورد استقبال قرار گرفته و از ویژگی‌های آن شبهات مرتبط با عاشوراست که به صورت مفصل بیان شده است؛ اگر فارغ از همکاری بنده با این مقتل، کسی منبع معتبر و جامعی در مورد عاشورا بخواهد قطعا این کتاب دو جلدی را به او معرفی می‌کنم.

وی تاکید کرد: اینکه ایشان در ایام محرم و متعلق به اباعبدالله(ع) وفات کردند بی دلیل نیست و انشاءالله نشانه پیوند مستحکم ایشان با محبت اهل بیت(ع) است.   

یادآور می‌شود حجت‌الاسلام پیشوایی، 23 مردادماه بر اثر بیماری کرونا درگذشت و در امامزاده احمد قم دفن شد.