مسئولان مؤسسات قرآنی را به مثابه مدارس غیرانتفاعی نبینند / همراهی خیرین ستودنی است

به گزارش ایکنا، از آغاز فعالیت مؤسسه مهد قرآن 28 سال می‌گذرد. در اواسط خرداد 1371 به همت حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی فومنی‌الحائری و فقط با تشکیل یک کلاس آموزش حفظ قرآن، بنیاد مؤسسه گذاشته و به تدریج در 20 استان بیش از 140 شعبه راه‌اندازی شد.

از دیگر ویژگی‌های مؤسسه مهد قرآن می‌توان به افراد شاخص در بین اعضای هیئت علمی آن همچون عبدالرسول عبایی، سیدمهدی سیف، شهریار پرهیزکار، علی‌اکبر حنیفی، محمدحسین سعیدیان و علی‌اکبر حشمتی همچنین مرحوم سیدهادی محدث و مرحوم سیدمهدی فاطمیان اشاره کرد. به منظور آشنایی مخاطبان با دستاوردهای‌ این مؤسسه، بررسی عملکرد و شنیدن دغدغه‌ها، با تعدادی از مدیران کانون‌ها و شعب مهد قرآن به گفت‌وگو نشستیم.

حجت‌‌الاسلام والمسلمین محمد فیضی، مدیر مهد قرآن شهر خوی است. این شعبه از سال 1377 تأسیس شد و با 22 سال فعالیت، توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کند. وی از سال 1395 با توجه به اینکه جزو قرآن‌آموزان و حافظان اجزائی از کلام وحی است، به عنوان مدیر این شعبه با مهد قرآن همکاری می‌کند.

فیضی با اشاره به مردمی بودن این مؤسسه، گفت: با وجود اینکه کمبود تجهیزات و اصطلاحاً مشکل سخت‌افزاری داریم، کمترین حمایتی از سوی دولت نشده و مؤسسه با حمایت‌ خیرین اداره می‌شود. ساختمان مهد قرآن خوی نیز به واسطه همت خیرین قرآن‌‌دوست، احداث شده و تاکنون توانسته تعداد زیادی حافظ قرآن را تربیت کند. فعالیت شعب مؤسسه مهد قرآن در سراسر کشور به عرصه آموزش حفظ محدود نیست، هر چند عمده فعالیت‌شان بر روی دوره‌های آموزشی چون روخوانی، روان‌خوانی، مفاهیم و تدبر، قرائت و برگزاری دوره‌های تربیت مربی و... متمرکز است. در سایر زمینه‌ها نیز چون تولید محتوا و انتشار کتاب نیز دستی بر آتش دارند و مهد قرآن خوی نیز اینگونه عمل می‌کند.

فیضی با اشاره به تهیه و چاپ کتاب بوستان وحی، تصریح کرد: این کتاب برای مقاطع پیش‌دبستانی تألیف شده است. همچنین، طی سه سال تلاش کرده که دبستان قرآنی پسرانه (دو نوبت از پایه اول تا ششم ابتدایی) را راه‌اندازی کند. دانش‌آموزان در این مدرسه علاوه بر فراگیری مصوبات آموزش و پرورش با قرآن و نکاتی از سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی آشنا می‌شوند. البته در حال حاضر شاهد مطالبه همشهریان برای راه‌اندازی مدارس دخترانه قرآنی هستیم، اما متأسفانه نتوانسته‌ایم خیّری را برای این موضوع پیدا کنیم، با وجود اینکه تمامی مجوزهای آن اخذ شده است.

این مؤسسه از همان آغاز شیوع کرونا، فعالیتش را در زمینه مواسات و کمک مؤمنانه برای مردم در مناطق کم‌برخوردار استان و افرادی که از جریان کووید 19 متضرر شده بودند، آغاز کرده است که سرانجام منجر به راه‌اندازی مرکز نیکوکاری با عنوان «مأوا» شد. از جمله دیگر فعالیت‌های آن می‌توان به تأمین جهیزیه نوعروس، کمک‌هزینه ترک اعتیاد، تهیه بسته‌های معیشتی، کمک 25 میلیون تومانی به 50 خانواده برای خرید‌های لازم در شب عید، تهیه و توزیع ماسک و تهیه تلفن همراه برای چند دانش‌آموز(برای دریافت آموزش‌های مجازی) و تأمین هزینه‌های پزشکی و ... اشاره کرد.

مدیر مهد قرآن شعبه خوی با تأکید بر اینکه رسما به عنوان شعبه‌ای از مهد قرآن فعالیت می‌کند، اما از سوی دفتر مرکزی کمکی به آنان نمی‌شود، گفت: به دلیل اینکه دفتر مرکزی نیز از حیث بودجه مشکل دارد. امیدوارم روزی به جایی برسیم که تمامی دوره‌ها رایگان و با کمترین هزینه برگزار شود، نه اینکه به مؤسسه به منزله مدرسه غیردولتی نگاه شود. متأسفانه در شرایط فعلی کشور مجبوریم که شهریه حتی اندک دریافت شود تا از عهده هزینه‌ها برآییم.

وی ادامه داد: در بخش کادر آموزشی مهد قرآن خوی 15 نفر فعالیت دارند و پرداخت هزینه‌های جاری مؤسسه، حق‌الزحمه معلمان، بیمه و ... از شهریه اندکی که از قرآن‌آموزان اخذ می‌شود، صورت می‌گیرد. این مرکز آموزشی در پیام‌رسان‌ها نیز فعالیت می‌کند و طی روزهای کرونایی با استفاده از همین ظرفیت، آموزش قرآن‌آموزان را رها نکرده‌ است. مهد قرآن خوی در خیابان جانبازان، جنب مسجد امام علی(ع) واقع شده است.

جامعه صبغه قرآنی داشته باشد

به سراغ یکی دیگر از شعب فعال دفتر مرکزی مهد قرآن واقع در محله دولت‌آباد شهرری رفتیم که زهرا حائری اداره آن را برعهده دارد و به اذعان خود «مسئول کانون شهیده بنت‌الهدی و مسئولیت مجمع جنوب تهران موسسه مهد قرآن را برعهده دارد. این مرکز دومین شعبه مهد قرآن محسوب می‌شود که در همان سال‌های ابتدایی راه‌اندازی شعبه مرکزی تأسیس شده است.

حائری که از سوی یکی از آشنایان با فعالیت‌های مهد قرآن آشنا شده و در ابتدا خود جلسه قرآن داشته با اشاره به اینکه فعالیت این شعبه با 50 قرآن‌آموز، آغاز شد، اظهار کرد: در حال حاضر 500 قرآن‌آموز داریم که در میان آنها نیز حافظ کل و اجزا نیز حضور دارند.

حائری مهمترین هدفش را برای راه‌اندازی این شعبه نزدیک‌ کردن جامعه با فرهنگ قرآنی دانست و افزود: آرزو دارم که از این طریق قرآن‌دوستان را با مفاهیم قرآن واکسینه کنم تا فرزندانمان بتوانند در برابر شبهات با مفاهیم قرآن جواب‌گو باشند و ایستادگی کنند. هرچند هدف اصلی برای راه‌اندازی مهد قرآن، حفظ قرآن است، اما در نظر داریم که عمل جامعه نیز صبغه قرآنی داشته باشد.

حائری از فعالیت داوطلبانه معلمان و تمامی کادر اجرای مؤسسه چنین گفت: برای هیچ دوره‌ آموزشی شهریه‌ای اخذ نمی‌شود و در حال حاضر نیز دوره‌های تفسیر، قرائت، وقف و ابتدا، مفاهیم و ترجمه در حال برگزاری است. البته حمایت معنوی و فرهنگی از مؤسسات خیلی واضح است اما حمایت مالی نمی‌شود. در این زمینه فقط باید با خیرین و خانواده‌های حفاظ وارد تعامل شد.

همچنین، مدیر شعبه دولت‌آباد از جمله بانوانی است که در کنار حافظان یا دیگر مربیان و معلمان برای تشویق و جذب بیشتر مردم به این عرصه، بارها و بارها پیگیر در نظر گرفتن مزایایی برای این موضوع بوده است و سرانجام مسئولان نیز طرح اعطای مدرک تخصصی به حافظان را تصویب و اجرا کردند.

فعالیت مهد قرآن در مینودشت

سیدحسین هاشمی، مدیر شعبه مینودشت است،. او حدود 50 سال است که به عنوان معلم قرآن فعالیت می‌کند، اما از سال 74 این شعبه را پس از آشنایی با فعالیت‌های دفتر مرکزی مهد قرآن در میان قرآنیان استان راه‌اندازی کرد.

هاشمی با اشاره به تعداد قرآن‌آموزان این مؤسسه، گفت: در حال حاضر دوره‌های متنوع روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، حفظ و قرائت در سطوح مختلف مبتدی تا پیشرفته در گروه سنی چهار سال تا بزرگسال برگزار می‌شود. در حال حاضر 650 حافظ یک جزء تا کل از آموزش‌ها استفاده کردند.  

وی به درخشش قرآن‌آموزان مؤسسه در آزمون‌های ترنم وحی(آزمون مؤسسه مهد قرآن) طی ادوار گذشته اشاره کرد و ادامه داد: از روش‌های حفظ مؤسسه استقبال مطلوبی می‌شود. البته پس از پذیرش، با شناسایی توانایی افراد به دوره مربوطه حفظ یا قرائت هدایت می‌شوند. 

هاشمی با بیان اینکه با حمایت هیئت امنا زمینی برای ساخت احداث ساختمان فعلی کانون در نظر گرفته شد، درباره دغدغه‌هایش اظهار کرد: مسئولان باید کار‌های قرآنی ـ فرهنگی در اولویت فعالیت‌هایشان باشد، نمی‌توان آنها را به این امر مجبور کرد، چنانکه طی این سال‌ها هیچ فرمانداری به مؤسسه ما نیامده است به جز سیدرضا طباطبایی، فرماندار جدید، که از سال گذشته تا کنون چند نوبت برای آشنایی با فعالیت‌های مؤسسه از مجموعه ما بازدید کرده‌اند، چون خودشان از فعالان قرآنی هستند.

یادآور می‌شود، مهد قرآن مینودشت استان گلستان به نشانی خیابان نوبهار، کوچه ششم، پلاک 56 واقع شده است.

مهد قرآن رفسنجان نیز با مدیریت محمد سلمه‌ای از سال 74 تاکنون فعالیت دارد. وی مدتی در محضر عالم مجاهد زنده‌یاد آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی زانوی تلمذ کرده است و سپس از طریق ایشان با مهد قرآن تهران آشنا شده و از حافظان قرآن این مؤسسه است.

سلمه‌ای با اشاره به اینکه شهریه اندکی از قرآن‌آموزان دریافت می‌شود آن هم به منظور تأمین هزینه‌های جاری مؤسسه، ادامه داد: مراکز قرآنی زیادی در رفسنجان است. اما گرایش قرآن به دوره‌های آموزشی مهد قرآن از دیگر مؤسسات بیشتر است. البته باید اذعان کنم که در ابتدای فعالیت شعبه، مؤسسات زیادی در سطح استان نبودند، اما با تربیت و پرورش حافظان در سطح شهر، جامعةالقرآن رفسنجان راه‌اندازی شد و حتی بسیاری از قرآن‌آموزان شعبه اقدام به راه‌اندازی مؤسسه کردند و بهتر است بگویم که این شعبه 80 درصد منشأ محافل و مراکز قرآنی در سطح شهر شد.

سلمه‌ای با اشاره به افتخارات متعدد مؤسسه، گفت: طی برگزاری آزمون ترنم وحی سال ‌95-96 شعبه رفسنجان میزبان حدود 300 حافظ بود. همچنین حدود چهار سال است که یادواره‌‌های شهدا به ویژه خانواده‌های شهدای عضو این مؤسسه برگزار می‌شود.

این شعبه در رفسنجان، بلوار امام علی، جنب اداره بهزیستی قرار دارد.

ترلان رجبی، مدیر شعبه الزهرا(س) واقع در بزرگراه خلیج فارس تهران است. این شعبه فعالیتش را از سال 83 آغاز کرد.

وی درباره محسنات مدرک حافظان این مؤسسه گفت: چه بسیار حافظان قرآن مؤسسه هستند که پس از اخذ گواهینامه، آن هم به دلیل امضای استاد شهريار پرهيزکار از مفاخر حفظ و قرائت قرآن، در مدارس جذب شده‌اند و مشغول به فعالیت ‌هستند. البته متأسفانه گرایش مردم به حفظ قرآن کمرنگ شده است. به نظرم مسابقات قرآن مهمترین زمینه برای تشویق یک حافظ است، آن هم برای محک محفوظات و تبادل محفوظات. موضوعی که امروزه شاهد کمرنگ برگزار شدنش هستیم و اوضاع کرونا هم مزید بر علت شده است.

بتول پورابراهیمی که در حال حاضر مسئول مجمع غرب تهران مؤسسه مهد قرآن و مدیر مهد قرآن مسجد امام علی‌بن ابیطالب(ع) است، فعالیتش را در مؤسسه از سال 73 آغاز کرد. او درباره همکاری خوب امام جماعت مسجدامام علی‌بن ابیطالب(ع) با مؤسسه چنین گفت: در ابتدا فعالیت مؤسسه را با یک کلاس حفظ شروع کردم. در حال حاضر 10 کلاس، 9 مربی و 100 قرآن‌آموز و 13 حافظ کل در طول این مدت فعالیت تربیت کرده‌ایم. 10 کانون و شعبه عضو این مجمع هستند که 51 مربی دارند و 73 کلاس و 923 قرآن‌آموز مشغول فراگیری قرآن هستند و تا پایان سال گذشته، 68 حافظ کل تحویل داده‌ایم و امسال نیز 15 حافظ کل از مجمع غرب در آزمون ترنم وحی مهد قرآن حضور دارند.

ضرورت تبادل تجربیات مؤسسات با یکدیگر

پورابراهیم در پاسخ به اینکه آیا حمایت‌های لازم از سوی دفتر مرکزی از شعب مؤسسه می‌شود؟ اضافه کرد: تا آنجا که در توانشان بوده است از شعب مؤسسه چون ما حمایت‌های لازم را انجام داده‌اند و قدردانشان هستیم.

وی مهم‌ترین دغدغه‌اش در عرصه مؤسسات قرآنی را عدم هماهنگی تشکل‌های قرآنی با یکدیگر دانست و افزود: اگر مؤسسات باهم همکاری کنند، از اقدامات جزیره‌ای جلوگیری می‌شود و با هم به تبادل تجربیات می‌پردازند. البته اینگونه فعالیت خیلی بهتر است تا اینکه هر مؤسسه‌ای بخواهد جداگانه اقدام کند.

پورابراهیمی درباره اینکه آیا این هماهنگی و تبادل نظرات و تجربیات میان شعبه مهد قرآن است؟ گفت: بله، هر چند وقت یکبار مسئولان مجامع شمال، جنوب، غرب و شرق تهران در دفتر مرکزی مؤسسه جلساتی را به همین منظور برگزار می‌کنند و روند هماهنگی‌ها خوب است.  

وی همچنین به فعالیت‌های این شعبه در دوخت ماسک‌ طی 35 و 40 روز پرداخت و گفت: از ابتدا فعالیت‌های خیرخواهانه را با 14 چرخ خیاطی شروع کردیم، به طوری که روزانه 250 ماسک دوخته می‌شد اما در ادامه فعالیتمان به 20 چرخ خیاطی و دوخت 600 ماسک برای مراکز درمانی و ... ارتقا یافت. همچنین طی ماه مبارک رمضان با حمایت خیرین اقدام به تهیه بسته‌های مواد غذایی برای خانواده‌های بی‌بضاعت کردیم.