روز طبیعت امسال درس عبرت دوری از طبیعت است

حجت‌‌الاسلام سید علی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگر حوزه محیط زیست، در اسلام در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه امسال مردم ایران از حضور در طبیعت محروم هستند، این مسئله را تلنگر و درس عبرتی دانست تا همه سختی دور بودن از طبیعت را ببینیم و متذکر شویم که اگر طبیعت را تخریب کنیم برای همیشه از این بهجت محروم خواهیم شد و تصریح کرد: به گفته قرآن طبیعت زر و زیور زمین است، نباید این زر و زیور را خراب کرد؛ این شرایط و شیوع کرونا موقتی است، اما ضربه‌هایی که به زمین می‌زنیم ماندگار است و اگر همچنان به تخریب محیط زیست ادامه دهیم از طبیعت محروم خواهیم شد.

وی با آرزوی اینکه بهار طبیعت بهار جان مردم ایران باشد و زندگی مردم را شاد و خرم و سرسبز کند، ادامه داد: اگر در آیات قرآن و روایت‌ها دقت کنیم به خوبی متوجه می‌شویم که چه قدر به طبیعت اهمیت داده شده است. باید اهمیت و توجهی که در اسلام به طبیعت قائل شده است را به بدنه فرهنگی کل مردم جامعه منتقل کنیم.

لزوم درک اهمیت محیط زیست در جامعه

این پژوهشگر حوزه محیط زیست در اسلام اضافه کرد: مردم به دنبال چیزی می‌روند و به آن اهمیت می‌دهند که به آن احساس نیاز و دلبستگی داشته باشند، همچنین به چیزی احترام می‌گذارند و قوانین را در حوزه آن اجرا می‌کنند که اهمیت آن را درک کنند. بنابراین فهم مردم بسیار مهم است. در قرآن و روایت‌ها تلاش شده جایگاه و اهمیت محیط زیست و جنبه‌های مختلف مرتبط با آن از جمله اهمیت کشاورزی و کشاورز برای مردم تشریح شود، اما این تلاش‌ها و این فرهنگ را متأسفانه به مردم منتقل نکرده‌ایم.

وی اصلی‌ترین مشکل و درد جامعه ما را جهالت و غفلت در خصوص اهمیت طبیعت دانست و تأکید بر اهمیت رسانه‌ها در خصوص بیان و برجسته‌سازی مسائل مرتبط با طبیعت، گفت: رسانه‌ها رسالت و مسئولیت مهم آگاه کردن مردم در خصوص محیط زیست را بر عهده دارند، اما متأسفانه گاهی شاهد هستیم برخی از اصحاب رسانه به اهمیت این مسئله واقف نیستند که اگر واقف بودند از تمام ابزارهایی که در اختیار دارند برای آگاه کردن و جلب توجه مردم به مسائل محیط زیست استفاده می‌کردند.

حجت‌الاسلام حسینی بیان کرد: برای حفظ محیط زیست مسئله مهم این است که همه باید مباحث زیست محیطی را درک و رعایت کنند، یعنی اهمیت نگه داری از طبیعت باید برای همه مردم جا بیفتد. مقام معظم رهبری فرموده‌اند «باید فرهنگ منابع طبیعی به معارف عمومی تبدیل شود»؛ تمام رمز و راز و چالش بزرگ ما به همین نکته باز می‌گردد، اهمیت طبیعتی که نشانه وجود خداوند است و زمینی به این عظمت باید برای مردم جا بیفتد.

رسول الله(ص) و آباد کردن سرزمین تفتیده حجار

نویسنده مقاله پنج گام رسول الله(ص) برای توسعه کشاورزی با بیان اینکه حضرت محمد(ص) زمانی که به پیامبری مبعوث شدند سرزمین حجاز بیابان گسترده و زمینی سوخته بود، گفت: رسول الله(ص) حرکتی در این حوزه انجام دادند که همین سرزمین خشک به سرزمینی سبز و خرم تبدیل شد، به نحوی که به نوشته مستشرقان غربی در بندر بصره 200 نوع خرما خرید و فروش می‌شد و در سرزمین یمن گاهی از یک زمین سه باز جو برداشت می‌شد.

نویسنده کتاب گیاهان و زندگی در اندیشه دینی تشریح کرد: اولین گام حضرت رسول (ص) جهاد فرهنگی در حوزه کشاورزی و محیط زیست بود. جهاد فرهنگی بسیار سخت‌تر از جنگ در میدان مبارزه است. در جهاد فرهنگی تیر قلم است، تفنگ نشریات مکتوب و توپ رسانه‌ها به عنوان ابزار مبارزه هستند. البته این جهادی است که نیاز به استقامت زیادی دارد و زمان‌بر است.

حجت‌الاسلام حسینی در بخش پایانی سخنان خود به بیان بخشی از خطبه 90 نهج البلاغه (خطبه اشباح) پرداخت و گفت: امیرمؤمنان(ع) در این خطبه زیبایی‌های طبیعت توصیف می‌کنند و می‌فرمایند: «بدینسان خداوند کاروانی از ابرهای پی در پی روان می‌سازد تا چُنان مادری مهربان کودک طبیعت را در آغوش گیرد و بادهای سرد جنوبی در دوشیدن شیرش نقش خود را ایفا می‌کند و با رگبارش زمین را سیراب می‌سازد و بدینسان چون ابر زمین را زیر پستان پربارش می‌گیرد و بار گرانی را که آبستن آن است فرو می‌بارد، از زمین خشک گیاه و از کوه‌های عریان انواع سبزه‌ها می‌روید؛ اینک این زمین است که با آرایش گل و گیاه خود به نشاط آمده است و با پوشاک نرم و فاخری که از شکوفه‌ها به تن نموده به خود می‌بالد و به انواع زیورهایی که از فروغ خرمی گل و گیاهان به تن نموده است فخر می‌فروشد و ...».

وی افزود: در آیه پنجم سوره حج نیز خداوند می‌فرماید: «فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ؛ و زمين را خشكيده مى‌‏بينى و[لى] چون آب بر آن فرود آوريم به جنبش درمى‌آيد و نمو مى‌كند و از هر نوع [رستنيهاى] نيكو مى‌‏روياند». برخی از مفسران این گونه این بخش از آیه را ترجمه کرده‌اند که «زمین را افسرده و پژمرده بینی و چون آب از آسمان بر آن نازل کنیم به اهتزاز در می‌آید و می‌جنبد و می‌رویاند انواع گیاهانی که بهجت‌افزا هستند». جملات حضرت علی(ع) و آیه‌های قرآن نشان‌دهنده نگاه پرمهر و پراهمیت اسلام به محیط زیست است که باید همین نگاه به مردم جامعه منتقل شود.  

حجت‌الاسلام حسینی در پایان گفت: متأسفانه امسال مردم ما از حضور در طبیعت و استفاده از بهجتی که سرسبزی برای روح آنها به ارمغان می‌آورد محروم هستند، اما باید همیشه بدانیم که بیماری کرونا از بین خواهد رفت اما صدمه‌هایی که به طبیعت وارد می‌شود ماندگار است.