الهام بهار؛ اشک ندامتی که لازمه حیات معنوی است
گروه معارف: آری، بهار كه آغاز زندگی طبیعت است، آغاز حیات جان و روان نیز هست. می‌توان با بارش اشك ندامت، دل را آبیاری كرد، همیشه حیات به آب نیازمند است و حیات معنوی نیز گریزی و گزیری از آن ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از مازندران، فصل‌های سال هر كدام زیبایی خاص خودش را دارد اما در میان چهار فصل زندگی، بهار یك زیبایی، طراوت، بالندگی و زندگی و سرزندگی ویژه‌ای دارد.
بارش باران حیات و رویش را در كره خاكی به ارمغان می‌آورد رویش سبزه و گل و برگ و شكوفه نشان آغاز مجدد زندگی طبیعت است. پیدایش سبزه و شكوفه، پوشش عریانی و زشتی و مرگ زمین است. چه زیباست آن زمان كه زمین خسته از سرما و برف و عریانی و سوزناكی، به سبزی و شكوفایی و زندگی می‌نشیند و نشانه‌های حیات دیگر را به بار می‌نشاند. چه زیباست آن هنگام كه شبنم بر روی لاله سرخ جاری می‌شود و بلبل بر شاخسار به ستایش می‌سراید.
چه زیباست زمانی كه زمین فرارسیدن نوسازی را فریاد می‌زند. اگر در كلام نورانی پیامبر(ص) دیدار بهار، یادآوری رستاخیز سفارش شده است، هشدار زیبایی است.
اگر در سخن ائمه(ع)در تفسیر آیه 17 سوره مبارکه حدید «اعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ یُحْیِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها ... ؛ بدانید كه خدا زمین را پس از مرگش زنده مى‌گرداند به راستى آیات [خود] را براى شما روشن گردانیده‌ایم باشد كه بیندیشید.» به زنده نمودن دل و جان انسانها، اشاره کرده است. چه پیام حیات بخشی است.
راستی اگر قرار می‌شد كه انسان‌های گنهكار، نتوانند دوباره به خویشتن خویش برگردند و امكان نوسازی برای آنان مهیا نمی‌شد، زندگی چه سخت و طاقت فرسا می‌شد و اگر نظام تكوین به هشدار پیاپی بیداری و رویش و پوشش نمی‌پرداخت افسردگی و خستگی و سستی و غمزدگی، رمقی برای عاصیان و ناسیان باقی نمی گذارد.
چه بسیار كسانی كه از گناه خسته شده اما از رهایی از آن ناامیدند و چه بسیار آنانی كه مشتاق بازگشت به خویشتن هستند اما راه آن را نمی‌دانند. چه بسیار از خستگان و غمزدگان كه از خویشتن خویش دلزده و رمیده‌اند ولیكن رامش و آرامش را نجسته‌اند!!
آری، بهار كه آغاز زندگی طبیعت است، آغاز حیات جان و روان نیز هست. می‌توان با بارش اشك ندامت، دل را آبیاری كرد، همیشه حیات به آب نیازمند است و حیات معنوی نیز گریزی و گزیری از آن ندارد.
راه رسیدن به نوسازی خویش، از بارش باران چشم‌ها، از چشمه دل آغاز می‌شود و همیشه با خود گفته‌ام كه تا چشمه دل نجوشد، چشم‌ها نبارد. در كلام نورانی پیشوایان(ع) آمده است كه چشم‌ها نمی‌خشكد مگر اینكه دل‌ها قساوت یافته باشند و دل‌ها قساوت پیدا نمی‌كنند مگر اینكه گناه فراوان شده باشد(ما جفت الدموع الا لقسوه القلوب و ما قست القلوب الالكثره الذنوب) پس باید خشكی جان را با بارش اشك بر پهن‌دشت گونه‌ها درمان كرد. آری اشك واژه‌ها مباركی است كه سرمایه زندگی رستگاران و وارستگان است كه باز بارها گفته‌ام: كه دل شکستگان شایستگانند. تا به شستشوی خانه دل دست نیازید و تا به آبیاری مزرعه دل نپردازید از برداشت در مرامی دیگر خبر نیست.
پس نخست گام نوسازی، بارش اشك ندامت و رویش جوانه‌های امید به زندگی مجدد است كه در آموزه‌های دینی ناامیدی بزرگترین گناه شمرده می‌شود.
آری! ناامیدی سلاح شیطان است تا راه بازگشت را ببندد. در آیه 53 سوره مبارکه آموده است: «قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعًا»؛ «بگو ای بندگانم كه زیاده بر خویشتن ستم روا داشته‌اید از رحمت الهی نومید نباشید چرا كه خداوند همه گناهان را می‌بخشد كه او آمرزگار مهربان است.»
اگر راهی جهت عبور از آلودگی و روشی برای پیراستن جان وجود نمی‌داشت احساس گناه غالب می‌شد و موجب افسردگی روانی می شد و چه بسا زمینه اقدام به گناه بیشتر را فراهم می‌كرد.
در قرآن كریم و روایات متعدد از معصومان، توبه از گناه بسیار سفارش شده است و توبه حقیقی را به منزله پیراشته شدن از همه آلودگی‌ها شمرده و حتی در برخی تعابیر زیبا آمده است كه بدیها را در توبه حقیقی به خوبی‌ها تبدیل می‌سازند. یعنی نه تنها خداوند متعال با توبه بدیها را می‌پوشاند بلكه با بازگشت صحیح خداوند بدیها و زشتی ها را به نیكی مبدل می سازد. و در آیه هشتم سوره مبارکه تحریم آمده است: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسى رَبُّكُمْ أَنْ یُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَیِّئاتِكُمْ؛ ای مؤمنان به درگاه خداوند توبه ای خالصانه كنید چه بسا پروردگارتان گناهان تان را از شما بزداید.» و نیز در آیه 70 سوره مبارکه فرقان آمده است: «إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحًا فَأُوْلئِكَ یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللّهُ غَفُورًا رَحیمًا»؛ «مگر كسی كه توبه كند و ایمان ورزد و عملی صالح پیشه كند كه اینان كسانی هستند كه خداوند سیئات آنان را به حسنات بدل می كند.»
بی‌تردید برای نسل امروز این پدیده بیشتر باوركردنی است چرا كه خود می‌بینند زباله‌ها و دورانداختنی زیانبار خانه‌ها را با بازیافت، به كالای فروشی و قابل استفاده تبدیل می‌كنند و آن زباله كثیفی كه اگر چند روزی جمع آوری نشود جان و حیات را برای انسانها و موجودات دیگر تهدید می‌كند و آسیب می‌رساند و به وسیله‌ای قابل استفاده تغییر كرده كه برای تهیه آن باید هزینه پرداخت ... .
آری اگر انسان با آب توبه به نوسازی خویش بپردازد، اشك ندامت موجب رویش روح بندگی و عبادت شده، چرا كه عارفان و عالمان راه یافته و واصل بسیار گفته‌اند: اول پیراستگی از بدیها و گناهان و سپس آراستگی به خوبی‌ها و عبادات، وارستگی و رستگاری.
پس جان‌های آلوده به گناه امیدوار باشند كه راه نوسازی شخصیت خویش، با بازگشت از بدیها و زشتی‌ها و آلودگی‌ها است و بارش باران اشك بر عرصه دل و چهره جان و گونه‌ها موجب رویش، جوانه امید و طراوت و شادابی باطنی و حقیقی و حیات طیبه خواهد شد و آراستگی به بندگی، شرط استمرار و دوام آن حیات طیبه است.
یادداشت از محمد هادی یدالله پور
