در نشست «اقتصاد مقاومتی، برنامه ششم و بودجه 96» مطرح شد:
برنامه ششم توسعه اقتصاد مقاومتی را محقق نمی‌کند
گروه اقتصاد: یکی از مسائلی که در نشست «اقتصاد مقاومتی، برنامه ششم و بودجه 96» مطرح شد این بود که در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به مسائلی همانند عدالت‌بنیانی اقتصاد، توسعه درونزا و سهم‌بری عادلانه از ثروت اشاره شده، اما این امور در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار نگرفته است بنابراین برنامه ششم توان تحقق اقتصاد مقاومتی را ندارد.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، نشست «اقتصاد مقاومتی، برنامه ششم و بودجه 96» عصر امروز، دوشنبه 9 اسفندماه 95 در حاشیه همایش «اقتصاد ایران در سال 96» در مرکز همایش‌های بینالمللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
براساس این گزارش، مرتضی الله‌داد، نماینده اتاق بازرگانی ایران در ابتدای این نشست درباره اهمیت جذب سرمایه خارجی در تحقق اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: بهترین سالی که توانستیم سرمایه خارجی را جذب کنیم، حدود 5 میلیارد دلار بود که این رقم در سال گذشته به 2 میلیارد دلار رسید اما برای سال آینده، پیش‌بینی 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی را کرده‌ایم اما مسئله این است که آیا چنین چیزی ممکن است.
وی ادامه داد: در کشور ما فساد مالی و اداری بسیاری حاکم است بنابراین چگونه سرمایه‌گذاران خارجی با چنین وضعیتی در کشور سرمایه‌گذاری خواهند کرد. این رقمی که برای جذب سرمایه خارجی پیش‌بینی شده، مقداری خوش‌باوری است و کماکان مشکلات سابق هم در برنامه ششم توسعه تکرار می‌شود.
الله‌داد یادآور شد: پیشنهاد ما که شاید عملیاتی هم نباشد اما حداقل باید برنامه نوین و آینده‌نگری برای توسعه اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی شکل بگیرد و در یک برنامه توسعه خوب، دولت‌ها منشأ اثر در تغییر برنامه نباشند.
براساس این گزارش، فیروزه خلعتبری، اقتصاددان، سخنران بعدی این نشست بود که با اشاره به مشکلات برنامه ششم توسعه اظهار کرد: سند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، آینده نگر است و خواسته‌اش این است که ویژگی‌های مقاوم‌سازی و محدودیت‌های اقتصادی را بشناسیم و مطلوبیت‌های جامعه ایرانی به نحو احسن محقق شود.
وی ادامه داد: محورهای مقاومت اقتصادی در گذر زمان تغییر می‌کند بنابراین باید دائما برنامه‌های توسعه را بازنگری کنیم. یک تهدید جدی در سیستم اقتصادی باید بر اساس اولویت‌بندی منابع شکل بگیرد تا بتوانیم مقاومت اقتصادی را به وجود بیاوریم. البته لازم است اکثریت مردم در این زمینه همکاری کنند.
خلعتبری اظهار کرد: برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید مسائلی همانند مشکلات آب و هوایی، موضوعات مکان محور، و توسعه و آمادگی دفاعی را در نظر بگیریم که در اسناد بالادستی هم به آنها اشاره شده است اما مبانی برنامه ششم توسعه، اقتصاد مقاومتی را محقق نمی‌کند بنابراین باید تفاوت مفهومی این دو سند یعنی برنامه ششم و اقتصاد مقاومتی باید بررسی شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: محورهای هویتی اقتصاد مقاومتی شامل حفظ دستاوردهای کشور، تداوم پیشرفت، دستیابی به اقتصاد متکی به دانش، پویا و پیشرفته بودن اقتصاد و درونگرایی آن، بسیار مهم هستند که این موارد هم در برنامه ششم توسعه محقق نشده است.
وی افزود: حمایت از پیشرفت روستا، حمایت از ایرانیان خارج از کشور و جذب سرمایه‌های آنان بسیار دارای اهمیت است اما اکنون اقدامات در این زمینه بسیار محدود است. همچنین درباره دستیابی به اقتصاد مبتنی بر دانش و فناوری، بسیار سخن گفته شده اما منابع مالی آن فراهم نشده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به مسائلی همانند عدالت‌بنیانی اقتصاد، توسعه روستاها، همسان‌سازی پرداخت‌ها و سهم‌بری عادلانه از ثروت اشاره شده است اما این امور در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار نگرفته است. همچنین در این سند به مسئله بسیار کلیدی درونزایی اقتصاد اشاره‌ای نشده است؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که برنامه ششم توسعه بتواند محورهای هویتی اقتصاد مقاومتی را محقق کند، درعین حال که اصول بینشی را هم محقق نمی‌کند.
خلعتبری در پایان سخنان خود عنوان کرد: با عنایت به این وضعیت، چون سیاست‌های اقتصاد مقاومتی فقط یک سند بالادستی نیست بلکه یک نقشه راه درازمدت است بنابراین لازم است برنامه ششم توسعه، مسائلی که به آن اشاره شد را در خود جای دهد؛ چراکه فقدان این اقدامات می‌تواند همه برنامه‌های اقتصادی ما را با مشکل مواجه کند.
براساس این گزارش، احسان خاندوزی، مدیر دفتر اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، سخنران بعدی این نشست بود که اظهار کرد: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از وضعیت اقتصاد مقاومتی در سال 95 هفته آینده منتشر می‌شود که دیدگاه‌های رئیس مجلس در این باره را هم بیان خواهد کرد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که رشد اقتصادی در سال 96 حدود 7/2 درصد خواهد بود که البته 5 درصد آن مربوط به رشد درآمدهای نفتی است و رشد تورم هم به حدود 11 درصد خواهد رسید.
وی ادامه داد: سال آینده از محل رفع تحریم‌ها، اثر مستقیمی در رشد اقتصادی را شاهد نخواهیم بود، ضمن اینکه دولت امکان چندانی برای رشد اقتصادی از این محل در چند سال آینده نخواهد داشت اما سال 95 و 96 می‌تواند در دهه‌های آینده به عنوان یک نقطه عطف مورد توجه قرار گیرد یا قرار نگیرد.
خاندوزی یادآور شد: بعد از بحران اقتصادی سال 1929 میلادی و همچنین بحران‌های سال 1973 میلادی و 2008 در غرب، ابتکارات نهادی بسیاری در این کشورها ایجاد شد که تأثیرات شگرفی بر بازسازی نهادهای اقتصادی در این کشورها داشت اما ما بزرگترین رکود تورمی را پشت سر گذاشتیم و برای آن چاره‌جویی نکردیم.
عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: توجه به چنین مسائلی در برنامه ششم توسعه که به تصویب مجلس رسیده است و لایحه بودجه سال 96 دیده نمی‌شود؛ البته باید توجه داشت که تغییر در نهادهای زائیده وضع موجود، منافع اقتصادی عده‌ای را تهدید می‌کند.
براساس این گزارش، علی عسکری، مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه امید، در سخنرانی خود با عنوان جایگاه اقتصاد ایران از منظر شاخص‌های مرتبط با اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: ما دو مفهوم به نام اقتصاد مقاومتی و اقتصاد ریاضتی را دارا هستیم. بحران اقتصادی سال 2008 میلادی، تعبیری به نام اقتصاد ریاضتی را در اذهان عمومی ایجاد کرد تا دولت‌ها، محدودیت‌های اقتصادی را از طریق مالیات جبران کنند و این روند برای غلبه بر رکود اقتصادی حاکم شد.
وی ادامه داد: در اقتصاد مقاومتی، هدف این نیست که اقتصاد ریاضت بکشد بلکه هدف این است که جامعه را به تولید، مصرف و رفاه برساند و خود اقتصاد از تهدیدات مصون بماند.
عسکری به تهدیدات اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: شوک‌هایی که می‌تواند اقتصاد ما را با تهدید مواجه کند شامل شوک‌های ارزی، واردات کالا، عدم تکمیل زنجیره تولید، نوسانات نرخ ارز و تغییرات ساختاری نشأت گرفته از عوامل برونزا است و هنگامی‌که اقتصاد نتواند خود را در برابر شوک‌های بیرونی مصون کند، بنابراین آسیب‌پذیر می‌شود.
مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه امید، اظهار کرد: مسئله بعدی که باید به آن اشاره کنم، اندازه اقتصاد ماست که خوشبختانه اقتصاد ایران، حداقل در یک دهه اخیر نشان داد که می‌تواند در شرایطی، خود را از شوک‌ها مصون بدارد.
وی ادامه داد: موضوع دیگر درباره تاب آوری اقتصاد است که وقتی تاب آوری اقتصادی کشور افزایش پیدا کند باعث می‌شود در مقابل شوک‌های اقتصادی منعطف‌تر عمل کند بنابراین باید شرایط لازم برای افزایش تاب آوری اقتصاد را فراهم کنیم؛ چون در این صورت می‌توانیم ریسک‌های وارد شده به اقتصاد کشور را کاهش دهیم.
عسکری در پایان سخنان خود گفت: باید در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی، مسیرهای آسیب‌پذیر اقتصاد و همچنین مسیرهای تاب آوری اقتصاد را شناسایی کرده و برای آن راه حل ارائه دهیم.
براساس این گزارش، امیر باقری، مدیرکل دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه، سخنران پایانی این نشست بود که در سخنان خود عنوان کرد: ما در شاخص‌های توسعه انسانی، مسیر رو به رشدی را داشته‌ایم و وضعیت قیمت نفت و درآمدهای نفتی هم با سال‌های قبل متفاوت است بنابراین باید واقعیات اقتصادی را بپذیریم.
وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که باید به آن اشاره کرد این است که در زمینه جذب سرمایه خارجی با رشد منفی مواجه هستیم و این امر، اعلان بدی برای اقتصاد ایران است و یکی از چالش‌هایی که در اقتصاد مقاومتی با آن مواجه هستیم در زمینه رشد منفی جذب سرمایه خارجی است و باید به سمت حل این مشکل حرکت کنیم؛ همانگونه که در زمینه صنعت نفت به سمت رشد پایدار حرکت کرده‌ایم.
باقری به موانع تحقق اقتصاد مقاومتی اشاره کرده و گفت: مسائلی همانند بهره‌وری پائین مخصوصا در زمینه سرمایه، بیکاری بالای دانش‌آموختگان دانشگاهی، بی انضباطی مالی، وابستگی بودجه به نفت، توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت، محدودیت در عرصه سیاستگذاری پولی و تنگناهای مالی، از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی هستند.
مدیرکل دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه در پایان اظهار کرد: همچنین حجم بالای بدهی دولت، ظرفیت‌های خالی اقتصادی و تورم، دیگر مشکلاتی هستند که در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی باید در درازمدت برای آنها چاره‌اندیشی شود.
براساس این گزارش، مرتضی الله‌داد، نماینده اتاق بازرگانی ایران در ابتدای این نشست درباره اهمیت جذب سرمایه خارجی در تحقق اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: بهترین سالی که توانستیم سرمایه خارجی را جذب کنیم، حدود 5 میلیارد دلار بود که این رقم در سال گذشته به 2 میلیارد دلار رسید اما برای سال آینده، پیش‌بینی 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی را کرده‌ایم اما مسئله این است که آیا چنین چیزی ممکن است.
الله‌داد یادآور شد: پیشنهاد ما که شاید عملیاتی هم نباشد اما حداقل باید برنامه نوین و آینده‌نگری برای توسعه اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی شکل بگیرد و در یک برنامه توسعه خوب، دولت‌ها منشأ اثر در تغییر برنامه نباشند.
براساس این گزارش، فیروزه خلعتبری، اقتصاددان، سخنران بعدی این نشست بود که با اشاره به مشکلات برنامه ششم توسعه اظهار کرد: سند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، آینده نگر است و خواسته‌اش این است که ویژگی‌های مقاوم‌سازی و محدودیت‌های اقتصادی را بشناسیم و مطلوبیت‌های جامعه ایرانی به نحو احسن محقق شود.
وی ادامه داد: محورهای مقاومت اقتصادی در گذر زمان تغییر می‌کند بنابراین باید دائما برنامه‌های توسعه را بازنگری کنیم. یک تهدید جدی در سیستم اقتصادی باید بر اساس اولویت‌بندی منابع شکل بگیرد تا بتوانیم مقاومت اقتصادی را به وجود بیاوریم. البته لازم است اکثریت مردم در این زمینه همکاری کنند.
خلعتبری اظهار کرد: برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید مسائلی همانند مشکلات آب و هوایی، موضوعات مکان محور، و توسعه و آمادگی دفاعی را در نظر بگیریم که در اسناد بالادستی هم به آنها اشاره شده است اما مبانی برنامه ششم توسعه، اقتصاد مقاومتی را محقق نمی‌کند بنابراین باید تفاوت مفهومی این دو سند یعنی برنامه ششم و اقتصاد مقاومتی باید بررسی شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: محورهای هویتی اقتصاد مقاومتی شامل حفظ دستاوردهای کشور، تداوم پیشرفت، دستیابی به اقتصاد متکی به دانش، پویا و پیشرفته بودن اقتصاد و درونگرایی آن، بسیار مهم هستند که این موارد هم در برنامه ششم توسعه محقق نشده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به مسائلی همانند عدالت‌بنیانی اقتصاد، توسعه روستاها، همسان‌سازی پرداخت‌ها و سهم‌بری عادلانه از ثروت اشاره شده است اما این امور در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار نگرفته است. همچنین در این سند به مسئله بسیار کلیدی درونزایی اقتصاد اشاره‌ای نشده است؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که برنامه ششم توسعه بتواند محورهای هویتی اقتصاد مقاومتی را محقق کند، درعین حال که اصول بینشی را هم محقق نمی‌کند.
خلعتبری در پایان سخنان خود عنوان کرد: با عنایت به این وضعیت، چون سیاست‌های اقتصاد مقاومتی فقط یک سند بالادستی نیست بلکه یک نقشه راه درازمدت است بنابراین لازم است برنامه ششم توسعه، مسائلی که به آن اشاره شد را در خود جای دهد؛ چراکه فقدان این اقدامات می‌تواند همه برنامه‌های اقتصادی ما را با مشکل مواجه کند.
براساس این گزارش، احسان خاندوزی، مدیر دفتر اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، سخنران بعدی این نشست بود که اظهار کرد: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از وضعیت اقتصاد مقاومتی در سال 95 هفته آینده منتشر می‌شود که دیدگاه‌های رئیس مجلس در این باره را هم بیان خواهد کرد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که رشد اقتصادی در سال 96 حدود 7/2 درصد خواهد بود که البته 5 درصد آن مربوط به رشد درآمدهای نفتی است و رشد تورم هم به حدود 11 درصد خواهد رسید.
خاندوزی یادآور شد: بعد از بحران اقتصادی سال 1929 میلادی و همچنین بحران‌های سال 1973 میلادی و 2008 در غرب، ابتکارات نهادی بسیاری در این کشورها ایجاد شد که تأثیرات شگرفی بر بازسازی نهادهای اقتصادی در این کشورها داشت اما ما بزرگترین رکود تورمی را پشت سر گذاشتیم و برای آن چاره‌جویی نکردیم.
عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: توجه به چنین مسائلی در برنامه ششم توسعه که به تصویب مجلس رسیده است و لایحه بودجه سال 96 دیده نمی‌شود؛ البته باید توجه داشت که تغییر در نهادهای زائیده وضع موجود، منافع اقتصادی عده‌ای را تهدید می‌کند.
براساس این گزارش، علی عسکری، مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه امید، در سخنرانی خود با عنوان جایگاه اقتصاد ایران از منظر شاخص‌های مرتبط با اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: ما دو مفهوم به نام اقتصاد مقاومتی و اقتصاد ریاضتی را دارا هستیم. بحران اقتصادی سال 2008 میلادی، تعبیری به نام اقتصاد ریاضتی را در اذهان عمومی ایجاد کرد تا دولت‌ها، محدودیت‌های اقتصادی را از طریق مالیات جبران کنند و این روند برای غلبه بر رکود اقتصادی حاکم شد.
عسکری به تهدیدات اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: شوک‌هایی که می‌تواند اقتصاد ما را با تهدید مواجه کند شامل شوک‌های ارزی، واردات کالا، عدم تکمیل زنجیره تولید، نوسانات نرخ ارز و تغییرات ساختاری نشأت گرفته از عوامل برونزا است و هنگامی‌که اقتصاد نتواند خود را در برابر شوک‌های بیرونی مصون کند، بنابراین آسیب‌پذیر می‌شود.
مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه امید، اظهار کرد: مسئله بعدی که باید به آن اشاره کنم، اندازه اقتصاد ماست که خوشبختانه اقتصاد ایران، حداقل در یک دهه اخیر نشان داد که می‌تواند در شرایطی، خود را از شوک‌ها مصون بدارد.
وی ادامه داد: موضوع دیگر درباره تاب آوری اقتصاد است که وقتی تاب آوری اقتصادی کشور افزایش پیدا کند باعث می‌شود در مقابل شوک‌های اقتصادی منعطف‌تر عمل کند بنابراین باید شرایط لازم برای افزایش تاب آوری اقتصاد را فراهم کنیم؛ چون در این صورت می‌توانیم ریسک‌های وارد شده به اقتصاد کشور را کاهش دهیم.
عسکری در پایان سخنان خود گفت: باید در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی، مسیرهای آسیب‌پذیر اقتصاد و همچنین مسیرهای تاب آوری اقتصاد را شناسایی کرده و برای آن راه حل ارائه دهیم.
براساس این گزارش، امیر باقری، مدیرکل دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه، سخنران پایانی این نشست بود که در سخنان خود عنوان کرد: ما در شاخص‌های توسعه انسانی، مسیر رو به رشدی را داشته‌ایم و وضعیت قیمت نفت و درآمدهای نفتی هم با سال‌های قبل متفاوت است بنابراین باید واقعیات اقتصادی را بپذیریم.
باقری به موانع تحقق اقتصاد مقاومتی اشاره کرده و گفت: مسائلی همانند بهره‌وری پائین مخصوصا در زمینه سرمایه، بیکاری بالای دانش‌آموختگان دانشگاهی، بی انضباطی مالی، وابستگی بودجه به نفت، توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت، محدودیت در عرصه سیاستگذاری پولی و تنگناهای مالی، از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی هستند.
مدیرکل دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه در پایان اظهار کرد: همچنین حجم بالای بدهی دولت، ظرفیت‌های خالی اقتصادی و تورم، دیگر مشکلاتی هستند که در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی باید در درازمدت برای آنها چاره‌اندیشی شود.
