«خدامحوری» در افسانه‌های مازندران
گروه معارف: نویسنده کتاب افسانه‌های مازندران گفت: داشتن صداقت، اعتماد به نفس، پاکدامنی، احترام به پدر و مادر، دوری از تحقیرها و توجه به انسان‌های خدامحور از ویژگی‌های خاص افسانه‌های مازندران است.
طیار یزدان پناه لموکی، نویسنده کتاب افسانه‌های مازندران در گفت‌‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از مازندران، گفت: مردم ایران در هزاران سال پیش دارای تفکر آئینی بوده و آئین مهر پرستی یک آئین وحدانی و برتر و پیشرفته تر از آئین‌های قومی بود.
وی با بیان اینکه در آئین وحدانی خدایان قبایل به یک خدا به نام خدای «مهر» یا همان «خورشیدخدا» که تاثیر زیادی در زندگی انسان‌ها داشته است تبدیل می‌شود، افزود: پیش از زرتشت مازندرانی‌ها عناصر طبیعت را پرستش می‌کرده و از برخی از اقوام نیز تاثیرپذیری فرهنگی داشته‌اند.
نشانه‌های یکتاپرستی در افسانه‌های مازندران
نویسنده کتاب افسانه‌های مازندران با اشاره به وجود نشانه‌های یکتاپرستی در افسانه‌های مازندران، تصریح کرد: مازندرانی‌ها همان‌گونه که زرتشتی‌گری را به سختی پذیرفتند، اسلامی که از سوی خلفای اموی و عباسی بر آنها عرضه شد را با جنگ و ستیز و به سختی پذیرفتند اما اسلامی که توسط علویان بر مازندران عرضه شد بحث دیگری دارد.
وی ادامه داد: مازندرانی‌ها حدود دو قرن تمایلی به اسلام نشان نمی دادند اما به علت اشرافی‌گری اسپهبد خورشید، بی توجهی آنها به توده مردم و از بین رفتن خرده مالکان در واقع یک قهرمنطقه‌ای با حاکم مازندران اتفاق افتاد و زمانی که خانواده اسپهبد خورشید توسط خلفای اسلامی محاصره شده بودند مردم از آنان حمایت نکردند و بدین ترتیب زمینه برای پذیرش اسلام مهیا شد.
یزدان پناه اظهار کرد: به علت ظلم و جور حاکمان، ایرانیان حاضر شدند آئین اجدادی شان را کنار گذاشته و اسلام خلفای اموی و عباسی را بپذیرند اما اسلامی که توسط اپوزیسیون علوی به مردم عرضه شد جای بحث و بررسی تازه‌ای دارد.
گروه‌های تندرو طالبان، داعش و القاعده شکل‌های کنونی خوارج هستند
وی ادامه داد: در جنگ نهروان، ازرقی‌ها یا همان خوارج از حضرت علی(ع) منفک شدند و بعد از مدتی نیز امام را ترور کردند این گروه تندروهای مذهبی بودند و شکل‌های کنونی‌شان همین گروه‌های طالبان، داعش، القاعده و... است و این ازرقی‌ها که فرخان بزرگ آنها را اسکان داده بود بعد از یکسال به وی گفتند که باید مازندران را به آنها بسپارد و چنانچه نپذیرد با او خواهند جنگید از این رو درگیری سختی انجام شد و فرخان بزرگ با همکاری خلیفه، این خوارج را از منطقه خود دور کرد.
اصطلاح «مهر هاکن» بین مازندرانی‌ها از آئین باستانی است
این محقق با بیان اینکه مازندرانی‌ها اسلام را از خلفای عباسی و اموی با جنگ و ستیز پذیرفتند، عنوان کرد: علی رغم پذیرش اسلام، ایرانیان آئین باستانی خودشان را حفظ کردند و هنوز هم در مازندران برخی از مادربزرگ‌ها به فرزندانشان توصیه می‌کنند وقتی که پا از خانه بیرون می‌گذارند «مهرکنند» که همان به نام خدا گفتن است.
وی با بیان اینکه خدای ایرانیان مزدا پرست با خدای ایرانیان اسلامی به تقریب متفاوت است، افزود: تنها دین میان ادیان که فراذهنی نیست و در زندگی روزمره مردم حضور دارد اسلام است که بیانگر مفهوم عالی است.
وجود مضامین اجتماعی، آئینی، قومی، تربیتی در افسانه‌های مازندران
یزدان‌پناه گفت: افسانه‌های مازندران دارای مضامین اجتماعی، آئینی، قومی، تربیتی و ... است که این افسانه ها در کتاب افسانه‌های مازندران طبقه بندی شده است و منبع خوبی برای محققان این حوزه خواهد بود.
وی با بیان اینکه افسانه‌های مازندران به انسان گوشزد می‌کند که مبادا به خاطر تمایلات نفسانی، غفلت، مقام و ثروت از انسانیت خود دور شود، افزود: داشتن صداقت، اعتماد به نفس، پاکدامنی، احترام به پدر و مادر، دور بودن از تحقیرها و توجه به انسان‌های خدا محور از ویژگی‌های خاص افسانه‌های مازندران است.
لازم به ذکر است کتاب افسانه‌های مازندران در سال جاری توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مازندران به چاپ رسیده است.
