جای خالی تفکر مدیریتی در تولید نمایش عاشورایی

فرهاد تجویدی، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: متأسفانه از امشب که مصادف با شب تاسوعای حسینی است تا یکشنبه هفته آینده که شب سوم شهادت سیدالشهداء(ع) را نیز پشت سر خواهیم گذاشت، کلیه فعالیت‌های نمایشی و اجرای آثار تئاتری که در سالن‌های نمایشی شاهد به روی صحنه رفتن آنها هستیم به حالت تعطیلی درخواهند آمد که البته امری طبیعی است؛ چرا که اغلب این آثار غیرمرتبط با حال و هوای این ایام است.

وی ادامه داد: به هر حال توقع می‌رود که مدیریت اجرایی به ویژه در حوزه هنرهای نمایشی به فکر جایگزین کردن آثار نمایشی مرتبط با موضوعات دینی و ارزشی به جای این آثار باشد که به این واسطه از قابلیت و ظرفیت ویژه هنر نمایش در اشاعه و ترویج فرهنگ دینی و عاشورایی نهایت بهره‌برداری صورت گیرد که در عمل چنین اتفاقی را شاهد نیستیم.

این کارگردان تئاتر تصریح کرد: در ریشه‌یابی دلایل چنین اتفاقی که به نوعی خلأ فرهنگی محسوب می‌شود و حداقل این است که مدیران در عرصه هنرهای نمایشی قادر هستند به مرور آثار نمایشی عاشورایی که پیشتر تجربه اجرایی موفقی نیز داشته‌اند در این ایام بپردازند، با ضعف مدیریتی روبرو می‌شویم به این معنی که هیچگاه خلاقیت مدیران در ایجاد جریانی فرهنگساز از صدور بخشنامه و دستورالعملی که از سوی مدیران بالادستی به شکل مناسبتی صادر می‌شود، پیشی نمی‌گیرد و انگار که همیشه باید خط‌ مشی مشخص در حوزه‌های مورد نظر به شکل فراسازمانی ابلاغ شود.

تجویدی در ادامه گفت: توجه داشته باشید که ابلاغ یک خط مشی از سوی مسئولان بالادستی یک نهاد و یا سازمان فرهنگی نیز زمانی صورت می‌گیرد که مبتلا به یک نقص و چالش جدی در عرصه فرهنگی شده باشیم و این دستورالعمل حکم یک نسخه تجویز شده برای درمان بیماری که ممکن است شایع شده و فرهنگ حاکم بر جامعه را نیز بیمار کرده باشد، دارد؛ حال آنکه اگر خلاقیت مدیریتی و تفکر حاکم بر فضای فرهنگی جامعه به گونه‌ای باشد که پیش‌دستی کرده و خلأهای به وجود آمده که همچون روزنه‌هایی به منظور رخنه فرهنگی ایجاد شده را به موقع پر کند، نیاز به صدور یک دستورالعمل کلی و جامع نیست.

کارگردان نمایش«من» افزود: مشکل اساسی که ما در زمینه بینش فرهنگی و اتخاذ تصمیم‌های جامع مدیریتی در حوزه فرهنگ و هنر داریم این است که در شرایط عادی که ساده و عامیانه آن این است که هیچ تهدیدی، پیکره فرهنگی حاکم بر جامعه ایرانی را مورد هجمه خود قرار نداده است به فکر برنامه‌ریزی اصولی و جامعی برای سیاستگذاری و اجرای برنامه‌هایی فرهنگی مبتنی بر باور، عقاید و نگرش حاکم بر جوامع خود نیستیم و تنها در شرایط ویژه و در بزنگاه‌هایی که خطری را احساس می‌کنیم به فکر علاج هستیم که اغلب مثمر ثمر واقع نمی‌شود.

وی تأکید کرد: حداقل در حوزه هنرهای نمایشی که در آن فعال هستم به این موضوع می‌توانم اذعان کنم در شرایطی که ممکن است بودجه مناسبی برای تولید آثار مناسبتی، دینی و عاشورایی اختصاص داده شود، مدیران به فکر تولید یک کار بزرگ و فاخر نیستند که ممکن است ایده چنین کاری حتی از سوی نسل جوان باشد بلکه تنها به فکر یک نام بزرگ، یک برند مطرح برای آنکه این بودجه را در اختیارش بگذارند هستند هر چند که ممکن است نتیجه کار آنچنان هم که باید و شاید مقبول واقع نشود.

این بازیگر تئاتر و تلویزیون در پایان گفت: باز هم جای تعجب دارد که مسئولان فرهنگی و هنری کشور در شرایطی که هر ساله علم و آگاهی به این موضوع دارند که سال آینده در تاریخ و زمان مشخصی ایام محرم و صفر را در پیش دارند اما برنامه‌ریزی جامع و مدونی را برای تولید و ارائه محصولات فرهنگی و هنری متناسب با آن نداشته و عجولانه و احساسی به تولید و ارائه آثاری خنثی و فاقد تأثیر می‌پردازند.

امیرسجاد دبیریان