عيد فطر؛ نويد بخش تحولات سرنوشت ساز در زندگی اهل ايمان
گروه اجتماعی: فرا رسيدن روز مبارك عيد فطر، نويد بخش تحولاتی سرنوشت ساز در زندگی اهل ايمان است. چرا كه عيد فطر يكی از ايام اللّه، زمينه ساز وحدت كلمه برای مسلمانان و تقويت اتحاد و اراده آنان، تجديد حيات دوباره برای اسلام است.
در فرهنگ اسلامى اولين روز ماه شوال به عنوان عيد فطر و جشن بازگشت به فطرت معين شده است، زيرا مسلمانان روزهدار در طول ماه رمضان با ارتباط‌هاى پى در پى با خداوند متعال و استغفار از گناهان به تصفيه روح و جان خويش همت گماشته و از تمام آلودگىهاى ظاهرى و باطنى كه بر خلاف فطرت آنها است، خود را پاك کرده و به فطرت واقعى خود برمىگردند.
اميرمؤمنان على(ع) نيز از همين زاويه به عيد فطر مىنگرد و با اشاره به روز عيد مىفرمايد: «انما هو عيد لمن قبل الله صيامه وشكر قيامه وكل يوم لا يعصى الله فهو عيد؛ اين عيد كسى است كه خدا روزهاش را پذيرفته و نماز او را ستوده است و هر روز كه خدا نافرمانى نشود، آن روز عيد است.»
آری روز ترك گناه و فاصله گرفتن از زشتىها و پليدىها و روز غلبه بر شياطين، روز عيد است. عيد فطر روز بازگشت به فطرت است، اين معنا را مىتوان از لغت «عيد فطر» هم فهميد، چرا كه «عيد» به معناى بازگشت و «فطر» به معناى «فطرت و طبيعت» است.
مسلمانان در اين روز در اثر يك ماه ضيافت و مهمانى خداوند به صفاى باطن دست يافته و در حقيقت، شخصيت واقعى خويش را بازيافتهاند. آرى، فطرت پاك انسان در طول سال در اثر غبارهاى جهل و نادانى و غفلت به انواع گناهان و معصيتها مبتلا شده و از حقيقت خود دور مىشود و در نتيجه دچار خود فراموشى و خدا فراموشى مىگردد . اما با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، انسان مسلمان در پرتو فضاى معنوى آن ماه و تلاشهاى خويش به يك زندگى نوين دست مىيابد، كه مىتوان آن را «بازگشت به خويشتن» ناميد.
در روز عيد فطر گویى يك مسلمان از نو متولد مىشود، چرا كه طبق گفتار اميرمؤمنان(ع)، روزه داران در شب عيد فطر از تمام آلودگىها و پليدىها پاك شدهاند و كمترين پاداش خود را كه پاكى و پاكيزگى است دريافت نمودهاند. آن حضرت چنين مىفرمايد: « واعلموا عبادالله! ان ادنى ما للصائمين والصائمات ان يناديهم ملك فى آخر يوم من شهر رمضان: ابشروا عباد الله! فقد غفر لكم ما سلف من ذنوبكم فانظروا كيف تكونون فيما تستانفون؛ اى بندگان خدا! بدانيد كه كوچكترين چيزى كه براى مردان و زنان روزهدار است، اين است كه فرشتهاى در روز آخر ما مبارك رمضان به آنها ندا مىدهد: اى بندگان خدا! بشارتتان باد كه [خداوند متعال ] تمام گناهان گذشته شما را آمرزيد، پس بنگريد كه بعد از اين چگونه عمل خواهيد كرد .»
شيخ مفيد مىنويسد: اين كه روز اول ماه شوال عيد اهل ايمان قرار داده شده است، به خاطر اين است كه آنان براى قبولى اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اين كه خداوند متعال گناهانشان را بخشيده و بر عيبهاى آنان پرده كشيده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسيده است كه ثوابهاى بسيارى براى روزه داران عطا خواهد كرد و از اين كه مؤمنين در اثر تلاشهاى شب و روز ماه مبارك رمضان چند مرحله به قرب الهى نزديك شدهاند، حالت سرور و نشاط دارند .در اين روز غسل معين شده و اين علامت پاكى از گناهان مىباشد، عطر زدن و بوى خوش استعمال كردن و لباس زيبا و تميز پوشيدن و به صحرا رفتن و زير آسمان نماز خواندن همهاش علامت شادى و سرور و از روى حكمت مىباشد.
روز عيد فطری، امام حسن مجتبی (عليه السلام) مردی را سرگرم بازی و خنده ديدند، به اصحاب خويش روی كرده، فرمودند:
"خداوند ماه مبارك رمضان را ميدانی ساخته تا بندگانش در آن به مسابقه عبادت و طاعت بپردازند. در اين مسابقه گروهی پيشی گرفتند، برنده شدند و رستگار گشتند، و گروهی پس افتادند، باختند و جز خسارت حاصلی نبردند. پس شگفتا! شگفت از كسانی كه در چنين روزی – كه نيكوكاران و بلندهمتان پاداش و جايزه می‌گيرند و مقصران و سست همتان خسران می‌بينند – چنين به خنده و بازی سرگرم باشد."
يكی از اعمال روز عيد فطر، نماز عيد است. هر چند نماز نشان از بخشش و بزرگواری خداوند است، اما اين نيز هست كه هر نمازی افزون بر اينكه راه باريابی بسوی خداست، ويژگی ديگری نيز دارد. پاره ای از نمازها شيوه و زمينه ای برای دستيابی به كارسازيها و بخششها و هديه‌های ويژه او نيز هستند و نمازگزار با بجا آوردن آنها، هم برآمدن نيازهای خويش را از او می‌خواهد و هم به بخششها و هديه‌های ويژه او دست می‌يابد، و نماز عيد از اين نمازهاست.
فرا رسيدن روز مبارك عيد فطر، نويد بخش تحوّلاتی سرنوشت ساز در زندگی اهل ايمان است. چرا كه عيد فطر يكی از ايام اللّه، زمينه ساز وحدت كلمه برای مسلمانان و تقويت اتحاد و اراده آنان، تجديد حيات دوباره برای اسلام، دميدن روح ايمان و سرور و نشاط برای بندگا ن الهی، روز نمايش عظمت دين و بازگشت دوباره به فطرت انسانی و بالاخره روز فتح و پيروزی در جهاد اكبر برای رهروان خداجوی می باشد.
در شب و روز عيد فطر، اهل ايمان از سویی به شب زنده داری و نماز و دعا می پردازند و از سوی ديگر با زمزمه زيارت امام حسين(ع) با آن حضرت و مقاصد آسمانی اش پيمان مجدد امضاء كرده و روح حماسه و عرفان و فداكاری را در وجودشان احياء می كنند. اين اعمال معنوی آنان را برای پرواز در عالم ملكوت به همراه قدسيان آماده می كند و آنان بدين وسيله از قيد و بند مادّيات و علاقه های بی ارزش رهائی يافته و با دلی سرشار از شوق ايمان و عشق به خدا زندگی نوينی را آغاز می كنند. چه زيباست كه تمام اقشار جامعه از اين فرصت به دست آمده در راه اعتلای كلمه حق و توسعه و ترويج معارف حياتبخش الهی بهره گرفته و خود را يك سال ديگر در پناه ايمان و مصونيت بيمه كنند.
در آن روز مسلمانان با شوق وصف ناپذيری از عبادات و رياضات شبهای ماه رمضان و شبهای قدر و زيباترين لحظات ارتباط با خداوند فارغ شده و در اجتماع روز فطر صف می كشند و اتّحاد و يگانگی و برادری و همدلی خود را به نمايش گذاشته و بار ديگر دست رد به سينه شيطان و شيطان صف تان می زنند و هم نوا با برادران دينی خود، پروردگار با عظمت را صدا كرده و توفيق در تمام كارهای خير و دوری از تمام بدی ها رابه همراه حضرت محمّد و آلش كه درود خدا بر آنان باد از درگاه خداوند درخواست می كنند. چه بجاست كه در روز عيد فطر برای فرج مولايمان حضرت مهدی(عج) دست به آسمان بالا بريم و از پروردگار ظهور آن حضرت را مسئلت كنيم.
معصومه عليزاده
اميرمؤمنان على(ع) نيز از همين زاويه به عيد فطر مىنگرد و با اشاره به روز عيد مىفرمايد: «انما هو عيد لمن قبل الله صيامه وشكر قيامه وكل يوم لا يعصى الله فهو عيد؛ اين عيد كسى است كه خدا روزهاش را پذيرفته و نماز او را ستوده است و هر روز كه خدا نافرمانى نشود، آن روز عيد است.»
آری روز ترك گناه و فاصله گرفتن از زشتىها و پليدىها و روز غلبه بر شياطين، روز عيد است. عيد فطر روز بازگشت به فطرت است، اين معنا را مىتوان از لغت «عيد فطر» هم فهميد، چرا كه «عيد» به معناى بازگشت و «فطر» به معناى «فطرت و طبيعت» است.
مسلمانان در اين روز در اثر يك ماه ضيافت و مهمانى خداوند به صفاى باطن دست يافته و در حقيقت، شخصيت واقعى خويش را بازيافتهاند. آرى، فطرت پاك انسان در طول سال در اثر غبارهاى جهل و نادانى و غفلت به انواع گناهان و معصيتها مبتلا شده و از حقيقت خود دور مىشود و در نتيجه دچار خود فراموشى و خدا فراموشى مىگردد . اما با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، انسان مسلمان در پرتو فضاى معنوى آن ماه و تلاشهاى خويش به يك زندگى نوين دست مىيابد، كه مىتوان آن را «بازگشت به خويشتن» ناميد.
در روز عيد فطر گویى يك مسلمان از نو متولد مىشود، چرا كه طبق گفتار اميرمؤمنان(ع)، روزه داران در شب عيد فطر از تمام آلودگىها و پليدىها پاك شدهاند و كمترين پاداش خود را كه پاكى و پاكيزگى است دريافت نمودهاند. آن حضرت چنين مىفرمايد: « واعلموا عبادالله! ان ادنى ما للصائمين والصائمات ان يناديهم ملك فى آخر يوم من شهر رمضان: ابشروا عباد الله! فقد غفر لكم ما سلف من ذنوبكم فانظروا كيف تكونون فيما تستانفون؛ اى بندگان خدا! بدانيد كه كوچكترين چيزى كه براى مردان و زنان روزهدار است، اين است كه فرشتهاى در روز آخر ما مبارك رمضان به آنها ندا مىدهد: اى بندگان خدا! بشارتتان باد كه [خداوند متعال ] تمام گناهان گذشته شما را آمرزيد، پس بنگريد كه بعد از اين چگونه عمل خواهيد كرد .»
شيخ مفيد مىنويسد: اين كه روز اول ماه شوال عيد اهل ايمان قرار داده شده است، به خاطر اين است كه آنان براى قبولى اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اين كه خداوند متعال گناهانشان را بخشيده و بر عيبهاى آنان پرده كشيده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسيده است كه ثوابهاى بسيارى براى روزه داران عطا خواهد كرد و از اين كه مؤمنين در اثر تلاشهاى شب و روز ماه مبارك رمضان چند مرحله به قرب الهى نزديك شدهاند، حالت سرور و نشاط دارند .در اين روز غسل معين شده و اين علامت پاكى از گناهان مىباشد، عطر زدن و بوى خوش استعمال كردن و لباس زيبا و تميز پوشيدن و به صحرا رفتن و زير آسمان نماز خواندن همهاش علامت شادى و سرور و از روى حكمت مىباشد.
روز عيد فطری، امام حسن مجتبی (عليه السلام) مردی را سرگرم بازی و خنده ديدند، به اصحاب خويش روی كرده، فرمودند:
"خداوند ماه مبارك رمضان را ميدانی ساخته تا بندگانش در آن به مسابقه عبادت و طاعت بپردازند. در اين مسابقه گروهی پيشی گرفتند، برنده شدند و رستگار گشتند، و گروهی پس افتادند، باختند و جز خسارت حاصلی نبردند. پس شگفتا! شگفت از كسانی كه در چنين روزی – كه نيكوكاران و بلندهمتان پاداش و جايزه می‌گيرند و مقصران و سست همتان خسران می‌بينند – چنين به خنده و بازی سرگرم باشد."
يكی از اعمال روز عيد فطر، نماز عيد است. هر چند نماز نشان از بخشش و بزرگواری خداوند است، اما اين نيز هست كه هر نمازی افزون بر اينكه راه باريابی بسوی خداست، ويژگی ديگری نيز دارد. پاره ای از نمازها شيوه و زمينه ای برای دستيابی به كارسازيها و بخششها و هديه‌های ويژه او نيز هستند و نمازگزار با بجا آوردن آنها، هم برآمدن نيازهای خويش را از او می‌خواهد و هم به بخششها و هديه‌های ويژه او دست می‌يابد، و نماز عيد از اين نمازهاست.
فرا رسيدن روز مبارك عيد فطر، نويد بخش تحوّلاتی سرنوشت ساز در زندگی اهل ايمان است. چرا كه عيد فطر يكی از ايام اللّه، زمينه ساز وحدت كلمه برای مسلمانان و تقويت اتحاد و اراده آنان، تجديد حيات دوباره برای اسلام، دميدن روح ايمان و سرور و نشاط برای بندگا ن الهی، روز نمايش عظمت دين و بازگشت دوباره به فطرت انسانی و بالاخره روز فتح و پيروزی در جهاد اكبر برای رهروان خداجوی می باشد.
در شب و روز عيد فطر، اهل ايمان از سویی به شب زنده داری و نماز و دعا می پردازند و از سوی ديگر با زمزمه زيارت امام حسين(ع) با آن حضرت و مقاصد آسمانی اش پيمان مجدد امضاء كرده و روح حماسه و عرفان و فداكاری را در وجودشان احياء می كنند. اين اعمال معنوی آنان را برای پرواز در عالم ملكوت به همراه قدسيان آماده می كند و آنان بدين وسيله از قيد و بند مادّيات و علاقه های بی ارزش رهائی يافته و با دلی سرشار از شوق ايمان و عشق به خدا زندگی نوينی را آغاز می كنند. چه زيباست كه تمام اقشار جامعه از اين فرصت به دست آمده در راه اعتلای كلمه حق و توسعه و ترويج معارف حياتبخش الهی بهره گرفته و خود را يك سال ديگر در پناه ايمان و مصونيت بيمه كنند.
در آن روز مسلمانان با شوق وصف ناپذيری از عبادات و رياضات شبهای ماه رمضان و شبهای قدر و زيباترين لحظات ارتباط با خداوند فارغ شده و در اجتماع روز فطر صف می كشند و اتّحاد و يگانگی و برادری و همدلی خود را به نمايش گذاشته و بار ديگر دست رد به سينه شيطان و شيطان صف تان می زنند و هم نوا با برادران دينی خود، پروردگار با عظمت را صدا كرده و توفيق در تمام كارهای خير و دوری از تمام بدی ها رابه همراه حضرت محمّد و آلش كه درود خدا بر آنان باد از درگاه خداوند درخواست می كنند. چه بجاست كه در روز عيد فطر برای فرج مولايمان حضرت مهدی(عج) دست به آسمان بالا بريم و از پروردگار ظهور آن حضرت را مسئلت كنيم.
معصومه عليزاده
