دلایل خروج امام حسین(ع) از مکه و انتخاب مسیر کوفه + صوت

به گزارش ایکنا از مازندران، در ایام ماه محرم، سلسله مباحث «پرواز تا ملکوت» با موضوع «بررسی قصه کربلا» از سوی محمدهادی یدالله‌پور، دانشیار مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی بابل در قالب پادپخش (پادکست) با همکاری ایکنا منتشر شد. 

در متن ذیل خلاصه‌ای از مبحث یازدهم «پرواز تا ملکوت» که به شرح وقایع پس از شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه، به ابعاد تصمیم‌گیری امام حسین(ع) برای ترک مکه و حرکت به‌سوی کوفه پرداخته می‌شود را با هم می‌خوانیم و می‌شنویم.

در قسمت قبل بیان شد عبیدالله بن زیاد با روشی ناجوانمردانه مسلم بن عقیل و هانی بن عروه را به شهادت رساند و سر آن‌ها را به‌سوی یزید در دمشق فرستاد. یزید پس از دریافت سرها، از عملکرد عبیدالله تقدیر کرد و او را فردی لایق و شجاع خواند، اما همزمان دستور داد مواظب حسین(ع) باشد که به سمت کوفه در حرکت است و هر کسی که مورد سوءظن است را زندانی یا حتی به قتل برساند.

امام حسین(ع) هنگام خروج از مکه هنوز از وضعیت کوفه و شهادت مسلم بی‌اطلاع بودند. ایشان در خطبه‌ای، مرگ را برای فرزندان آدم همچون گردنبندی بر گردن دختران دانست و از شوق ملاقات نیاکان خود سخن گفت، همان‌طور که یعقوب مشتاق دیدار یوسف(ع) بود. امام(ع) بیان کردند که زمینی برای شهادت‌گاه و مدفن ایشان انتخاب شده و گویی می‌بینند که در آنجا بندبند بدنشان توسط گرگان بیابان از هم جدا می‌شود. این سخن نشان از آگاهی امام(ع) از سرنوشت خود دارد.

در مقابل سفارش کسانی که ایشان را از رفتن به کوفه و عراق برحذر می‌داشتند و ناامنی مسیر را یادآور می‌شدند، امام(ع) می‌فرمودند که حرمت کعبه باید حفظ شود و اگر در تل‌عفر کشته شوند برایشان محبوب‌تر از کشته شدن در مکه است. ایشان این سخن را به افراد متعددی از جمله عبدالله بن زبیر، محمد بن حنفیه، عبدالله بن عباس و دیگران بیان کردند و تأکید داشتند که برای جلوگیری از ریخته شدن خونشان در حرم امن الهی، مکه را ترک می‌کنند.

در مورد علت انتخاب کوفه، باید گفت که کوفه مرکز شیعیان و پایگاه حکومت حضرت امیرالمؤمنین(ع) و علویان در طول تاریخ بوده است. همچنین کوفه بزرگترین پایگاه مخالفان حکومت اموی به‌شمار می‌آمد و مردم آنجا با حاکمان اموی در ستیز بودند. علاوه بر این، دعوت مصرانه مردم کوفه از امام(ع) برای هجرت به آنجا، حتی در زمان معاویه، و همچنین نامه‌های متعدد و بیعت ۱۸ هزار نفری کوفیان با مسلم بن عقیل و بیش از ۲۲ هزار امضا و نامه از کوفیان، دلایل حرکت امام(ع) به سمت کوفه بود.

در این میان، محمد بن حنفیه به امام(ع) پیشنهاد کرد که به جای کوفه، به سمت یمن حرکت کنند، زیرا مردم کوفه هم با امیرالمؤمنین(ع) و هم با امام حسن(ع) پیمان‌شکنی کرده بودند. امام(ع) فرمودند به این موضوع فکر می‌کنند، اما سحرگاهان به سمت کوفه حرکت کردند. هنگامی که محمد بن حنفیه دلیل این اقدام را جویا شد، امام(ع) فرمودند که در خواب رسول خدا(ص) را دیدند که فرمودند: «ای حسین بیرون رو، به تحقیق خداوند اراده فرموده تو را کشته ببیند»؛ محمد بن حنفیه با شنیدن این سخن، گفت: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» و سپس پرسید که مقصود از بردن زنان چیست؟ امام(ع) پاسخ دادند که پیامبر(ص) فرمودند مشیت خداوند بر این است که آنان اسیر شوند.

نشانه‌ای دیگر از حقانیت حرکت امام حسین(ع) به سمت عراق و ترک مکه، انتخاب زندگی عزتمندانه و شرافتمندانه ایشان بود. امام(ع) خود را بین پذیرش ذلت بیعت با یزید و یا کشته شدن مخیر دیدند و زندگی عزتمندانه و سبک زندگی دیندارانه را برگزیدند. امام(ع) با این اقدام، راه زیست مؤمنانه را به انسان‌ها نشان دادند که اگر بخواهند دین را به‌درستی به کار بندند و آزاده و عزیز باشند، نباید از مرگ بترسند، بلکه باید با مرگ عزیزانه رو‌به‌رو شوند و تن به ستم و ذلت ندهند. امام(ع) در پاسخ به کسانی که ایشان را از خطر مسیر عراق برحذر می‌داشتند، فرمودند که این مسیر را آگاهانه انتخاب کرده‌اند و تلاششان بر این است که هیچ ظلمی روا ندارند و راه درست زندگی دیندارانه را با پیمودن مشیت الهی طی کنند.

ادامه مبحث حرکت امام حسین(ع) از مکه به سمت کربلا ادامه دارد...