ولایت الهی در منظومه فکری قرآن محور هدایت و نجات بشر است
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: ولایت الهی در منظومه فکری قرآن محور هدایت و نجات بشر است و شناخت صحیح آن راه‌گشای بسیاری از شبهات و موانع فکری جامعه معاصر خواهد بود.
در آموزه‌های قرآنی، ولایت نه‌تنها پیوندی معنوی و عمیق میان انسان و خداوند است، بلکه چارچوب راهبردی نظام هدایت و سامان اجتماعی نیز به‌شمار می‌آید. در این زمینه، توجه به چیستی، شروط و کارکرد‌های ولایت برای ساخت جامعه‌ای قرآنی حیاتی است. خبرنگار ایکنا از مازندران با حجت‌الاسلام عباداله فضلیان کاری، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در محور تحلیل مفهومی ولایت در قرآن و کارکرد‌های هدایت‌بخش آن گفت‌وگویی کرده است که در ادامه می‌خوانیم.
ایکنا ـ ولایت در نگاه قرآن دقیقاً به چه معناست و مقوم‌ها و اقسام آن چگونه توضیح داده میشود؟
ولایت در لغت از ریشه «ولی» به معنای نزدیکی و پیوستگی است و در اصطلاح قرآنی رابطه‌ای ویژه از سرپرستی، مدیریت و هدایت محسوب میشود که خداوند برای مؤمنان خویش مقرر داشته است. این مفهوم، فقط به رابطه عاطفی محدود نمی‌شود؛ بلکه به نوعی مأموریت الهی برای اولیای منتخبش منتهی میشود. قرآن کریم به روشنی بر ضرورت ولایت الهی تأکید می‌کند، چراکه انسان سراسر وجودش فقر ذاتی به هدایت و حمایت خداوند است. آیه «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» (بقره/۲۵۷) نشان‌دهنده محوریت ولایت در جریان نجات انسان است.
ولایت در متون قرآنی، هم مراتب تکوینی دارد که مخصوص ذات اقدس الهی است و هم مراتب تشریعی که به پیامبران و اولیای الهی واگذار شده، اما هرگز استقلالی از خداوند ندارد. تنها ولایتی معتبر و موجه است که در امتداد ولایت الهی قرار گرفته باشد.
ایکنا ـ چه شروط و معیار‌هایی برای شمول ولایت الهی بیان شده و این گستره تا کجا ادامه می‌یابد؟
ولایت ویژه الهی اختصاص به مؤمنان حقیقی و اهل عمل صالح دارد؛ صرف ادعا یا ظواهر آراسته کافی نیست. براساس نکته آیه ۵۵ سوره مبارکه مائده، ولایت خداوند و رسولش و سپس «الذین یؤمنون» (مؤمنان خاص)، متعلق به کسانی است که هم ایمان قلبی دارند، هم به لوازم آن در عمل پایبندند. پس شرط ورود در دایره ولایت، ایمان بصیرانه، اخلاص عملی و پیروی از پیامبر(ص) و اولیای حق است؛ نه صرف عضویت اسمی در جماعت مسلمانان.
ایکنا ـ کارکرد‌های بنیادین ولایت در فرد و اجتماع از منظر قرآن چیست و امامان و پیامبر دارای چه نقشی هستند؟
ولایت الهی مهم‌ترین عامل برای هدایت انسان‌ها به‌سوی نور، پیروزی بر موانع و دشمنان، نزول رحمت ویژه و شرح صدر در زندگی است. قرآن تصور جامعه بدون ولایت را بی‌پایه می‌داند و تحقق سعادت فرد و نظام مطلوب اجتماعی را موکول به تحقق ولایت تبیین می‌کند. پیامبر(ص) و اولیای الهی به‌عنوان مجریان و بسط‌دهندگان ولایت، مسئولیت هدایت امت، حمایت معنوی و برنامه‌ریزی سعادت‌آفرین بشر را برعهده دارند و تنها در سایه پذیرش عملی ولایت اولیای الهی، سلامت معنوی و اجتماعی بشر تضمین میشود.
ایکنا ـ چرا فهم عمیق ولایت برای پاسخ به شبهات جدید ضروری است و چگونه می‌تواند راه‌گشای جامعه باشد؟
در شرایط امروز، پاسخ منطقی و تحلیلی به شبهات عقیدتی و اجتماعی جز با بازخوانی هوشمندانه نظریه ولایت ممکن نیست. ولایت به مفهوم قرآنی، راهنما، سامان‌ده و محور وحدت امت اسلامی است و می‌تواند با ایجاد انسجام و امید، جامعه را به‌سوی آینده‌ای مطلوب و قرآنی سوق دهد. این تبیین نقشی کلیدی در پیوند نسل جوان با معارف اهل بیت(ع) و ارتقای معنویت و مقاومت جامعه قرآنی ایفا خواهد کرد.
گفت‌وگو از علی پاداشی
انتهای پیام
