محمدرضا زائری: دین یک پیشنهاد است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت الاسلام محمدرضا زائری، شامگاه 4 مهرماه، در مراسم خوانش شعر آیینی با عنوان «حسین امام که هست؛ حسین امامی که می شناسیم» در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی در خصوص مفهوم سازی عاشورا گفت: ایام عزاداری سالار شهیدان باید در کنار حضور و مشارکت ما در مراسم عزاداری ایشان بنابر اعتقادات و آیین ما، فرصتی را فراهم کند تا به فهم بیشتر ما از عاشورا منجر شود.

وی ادامه داد: حادثه عاشورا زمانی به درستی فهمیده می شود که آن را به عنوان جزئی از یک منظومه معرفتی و حلقه ای از یک زنجیره حوادث تاریخی ببینیم. یکی از دلایلی که اختلافات در برداشت های دینی به وجود می آید، این است که ما یک جزء را به تنهایی می بینیم.
زائری تصریح کرد: جزئی نگری در مورد همه مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی رخ می دهد. اگر یک موضوع را فارغ از عوامل، ریشه ها و مؤثرات آن بررسی کنیم، شاید شناخت ما از آن موضوع متفاوت باشد.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: خیلی از مشکلات مذهبی و قضاوت های ما به خاطر همین جزئی نگری و ناقص دیدن اطراف است. همچنین یکی از دلایلی که بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی ما مثل حجاب و... به نتیجه نرسیده، همین است که ما از یک زاویه به آن نگاه کردیم و فقط یک عامل را در آن در نظر گرفته ایم.
وی اظهار کرد: یکی از دلایلی که باعث می شود در مفاهمه و تعامل با مخاطب دچار مشکل شویم نیز همین جزئی نگری به موضوعات است. به طور مثال دیدگاه من به کنسرت، مبتنی بر این است که کنسرت مراسمی است که در آن فسق و فجور اتفاق می افتد اما ممکن است دیدگاه شخص دیگری نسبت به کنسرت به عنوان یک مراسم هنری و موسیقایی باشد.

خیلی از سوء تفاهم هایی که روز به روز در جامعه بیشتر می شود، به دلیل دیدگاه های متفاوت است
زائری تصریح کرد: در همین مثال در صحبت های من و شخص مقابل دو موضوع کاملا متفاوت مورد بحث است در حالی که گمان می کنیم در مورد یک موضوع صحبت می کنیم. خیلی از سوء تفاهم هایی که روز به روز در جامعه بیشتر می شود، به دلیل همین دیدگاه های متفاوت است. 

وی عنوان کرد: در جامعه ما همین اتفاق روی می دهد چون فقط از دیدگاه خود به اطراف نگاه می کنیم و چون با آهنگ درونی خود در مورد دیگران قضاوت می کنیم، با اختلاف نظرهای شدیدی رو به رو می شویم و گمان می کنیم که دیگران نیز باید شبیه ما فکر کنند.
زائری اظهار کرد: باید در تعامل با دیگران، به مسائل از منظر آن ها نیز نگاه کنیم و به آن ها حق دهیم؛ منظور از حق دادن به آن ها، تایید سخنانشان نیست بلکه منظور این است که درک کنیم که طرف مقابل از زاویه دیگری به مسئله نگاه می کند.
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: اگر بخواهیم به شناخت کامل و درستی حتی در مسائل خانوادگی برسیم، باید در مرحله اول بببینیم طرف مقابل چه می بیند و دیدگاه آن را نیز مدنظر قرار دهیم.

زمانی می توان کربلا را درک کرد که رسالت پیامبر(ص)، غدیر خم و اتفاقات بعد از آن را فهمید
وی با اشاره به نحوه تفسیر رویداد عاشورا براساس دیدگاه های مختلف یادآور شد: اگر بخواهیم حادثه عاشورا را بفهمیم، اول باید این را در بازه زمانی گسترده، همراه با عناصر قبل و بعد آن و زمینه هایی که به حادثه عاشورا منجر شد، بررسی کنیم. زمانی می توانیم کربلا را درک کنیم که رسالت پیامبر(ص) در دوران جاهلیت، غدیر خم و اتفاقات بعد از آن را بفهمیم.
زائری اضافه کرد: یزید حدودا در سه سالی که خلیفه بود، چه کرد؟ سال اول خلافتش عاشورا رقم خورد؛ سپس به مدینه حمله کرد که در نتیجه آن واقعه حره رخ داد و نهایتا درآخرین سال به مکه حمله کرد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: اگر این اتفاقات در نظر گرفته نشود، بعضی ها گمان می کنند که یزید قصد حفظ اسلام را داشت؛ آن ها نمی دانند که اگر شهادت امام حسین(ع) نبود، یزید حتی اثری از قرآن هم باقی نمی گذاشت. در نتیجه نه تنها روح و حقیقت اسلام بلکه حتی ظاهر اسلام هم از بین می رفت.
وی تصریح کرد: یزید سه سال فرصت داشت که خود را نشان دهد. طی این سه سال دست به هر جنایتی زد و به تمام ارزش های اسلام دست رازی کرد. بنابراین اصلا مساله قرائت متفاوت یزید از اسلام مطرح نیست؛ بحث این است که اصلا اسلام و قرآن برای وی در کار نبود.
زائری عنوان کرد: اگر این موارد مورد توجه قرار نگیرد، ممکن است تصور ما از امام حسین(ع) شخصی شجاع و انقلابی باشد و اینگونه فکر کنیم که امام حسن(ع) اهل مدارا و سازش بود. اتفاقا اگر تاریخ را درست بفهمیم، به این نتیجه می رسیم که اگر امام حسن(ع) در سال 61 هجری بود و به جای معاویه با یزید رو به رو می شد، این امام حسن(ع) بود که در کربلا شهید می شد.
این کارشناس مذهبی اظهار کرد: تعبیری که رهبر معظم انقلاب در کتاب انسان 250 ساله دارند نیز مبتنی بر همین مساله است که ما با ائمه(ع) به عنوان یک شخصیت واحد طرف هستیم؛ به عبارت دیگر ائمه(ع) یعنی اشخاص متعدد و شخصیت واحد. این شخصیت در هر دوره ای به اقتضای آن موقعیت عمل کرده است. پس لازم است که قبل و بعد تاریخ در مورد هر کدام مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: هنگامی که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند «حسین منی و انا من حسین»، در واقع به معنای دقیق تر حایز این نکته است که «حسین من است و من حسینم»؛ یعنی حسین(ع) رسالت پیامبر(ص) را انجام می دهد. به طور مثال هنگامی که جبرئیل نزد پیامبر(ص) آمد و از ایشان خواست که بین نوه (امام حسین) و فرزندشان(حضرت ابراهیم) یک نفر را انتخاب کنند؛ ملاک ایشان برای انتخاب امام حسین(ع) این بود که چه کسی بهتر می تواند رسالت ایشان را به سرانجام برساند.
زائری خاطرنشان کرد: مساله همه ائمه(ع) ماموریت آن هاست؛ یعنی درآوردن انسان از گمراهی و جهالت و رساندن آن به علم و آگاهی. اگر این ها را در نظر نگیریم در دین خرافه، خواب و... ظاهر می شود.
این کارشناس مذهبی افزود: نکته ای که قابل توجه است اما به طور خاص از آن یاد نمی شود، این است که کسانی که همراه امام حسین(ع) بودند یا ایشان را تنها گذاشتند و رفتند و یا شهید شدند؛ پس چه کسی عاشورا را روایت کرده است؟ لشکر یزید!
وی ادامه داد: کسانی که عاشورا را نقل می کنند، خودشان سپاهیان عبیدلله ابن زیاد و یزید هستند. آن ها روایت می کنند که وقتی به آنجا رسیدند، حسین ابن علی(ع) دستور داد که به آن ها آب دهند. به عنوان نمونه یکی از آنان روایت می کند که من از کسانی بودم که حسین ابن علی(ع) با دست خود به من آب داد. 
زائری تصریح کرد: اگر امروز بعد از 1400 سال اطراف و اکناف عالم، اسم اباعبدلله(ع) دل مردم را آتش می زند و همچنان یاد ایشان ادامه دارد، برای این است که یک حقیقت مهم پشت این حادثه است وگرنه حوادث فجیع در طول تاریخ کم نبوده است.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: اگر رسالت امام حسین(ع) را کنار رسالت پیامبر(ص) نبینیم، متوجه نمی شویم که اینکه امام حسین(ع) نوزاد شیرخوار خود را به عنوان برهان و حجت سر دست می گیرد، به خاطر این است که امیدوار است حداقل یک نفر از آن ها هدایت شود.
وی اظهار کرد: امیرالمومنین(ع) در جنگ صفین دو روز معطل ماند چون عمروعاص نتوانسته بود سپاه خویش را سازماندهی کند؛ در همان موقعیت که آن ها هنوز لشکرشان آمادگی نداشت، امیرالمومنین(ع) شریعه را از دشمن گرفت ولی آب را به روی آنان نبست در حالی که می توانست با همین کار شام را فتح کند اما وقتی که از ایشان پرسیدند چرا کار تمام نمی کنید، ایشان فرمودند شاید در بین آن ها یک نفر باشد که هنوز از حقیقت بی خبر است.
زائری بیان کرد: در حادثه عاشورا نیز بارها و بارها امام حسین(ع) خطبه خواندند، نصیحت کردند و تذکر دادند که نکند کسی میان آن ها باشد که بگوید ما نمی دانستیم او پسر پیغمبر(ص) است؛ برای جنگ نیامده و دنبال فتنه و آشوب نیست. امام حسین(ع) فرمودند «چون میراث پیامبر(ص) و دین در حال از بین رفتن بود و دین با کشته شدن من می ماند، پس شمشیر ها مرا دریابید».
این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر رسالت پیامبر(ص) و دین به عنوان یک مجموعه کامل از منظومه معرفتی منسجم که قرار است یک انسان را آگاه و مسئول بسازد، نادیده گرفته شود، حادثه عاشورا قابل درک نیست. در این صورت از حادثه کربلا فقط یک سوگواری ظاهری باقی می ماند. البته این هم بد نیست اما کافی هم نیست و بد است که انسان به حداقل قانع شود.

عاشورا رخ داد تا انسانی مسئولیت پذیر بسازد
وی اضافه کرد: عاشورا رخ داد تا انسان بسازد، تا تحول ایجاد کند، دین را عرضه کند و انسانی مسئولیت پذیر بسازد که بتواند در زندگی خود تحول ایجاد نماید. امروز یکی از جدی ترین مشکلات ما عدم مسئولیت پذیری است. انسان اسلام و انسان تربیت شده دین، یک انسان مسئول است که در اجتماع حضور فعال داشته و نقش خود را می داند.
زائری ادامه داد:. این انسان می داند که اتفاقا این دین آمده است تا او را برای زندگی تربیت کند. دین به عنوان یک مجموعه منسجم و منظم که همه ابعاد را با هم دارد، با اختیار و اراده انسان معنا پیدا می کند. بنابراین شدیدا تاکید می کنم که دین یک پیشنهاد است.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: دین برای صلاح ما پیشنهاد می دهد و می گوید اگر بپذیرید، به نفع شماست. امام حسین(ع) نیز برای تضمین آن پیشنهاد، جان خود را فدا کرده است. ایشان به شهادت رسیدند تا ما زنده بمانیم؛ تشنگی کشید تا ما تشنه معرفت نباشیم؛ خانواده اش به اسیری رفتند تا ما اسیر شیطان نشویم.
وی عنوان کرد: اگر ما این ابعاد مختلف حادثه عاشورا و کربلا را با هم نفهمیم و اگر حادثه عاشورا را در این سیر تاریخی به عنوان یک جزء مکمل بعثت، رسالت و غدیر و زمینه ساز ظهور نبینیم، خیلی چیزها را نمی فهمیم.
زمینه جهانی شدن دعوت امام زمان(عج)، جهانی شدن مظلومیت امام حسین(ع) استزائری اظهار کرد: به تعبیر آیت الله جوادی آملی زمینه جهانی شدن دعوت امام زمان(عج)، جهانی شدن مظلومیت امام حسین(ع) است. امام زمان(عج) در زمان ظهور، خود را اینگونه معرفی می کنند «یا اهل العالم ان جدی الحسین...»؛ یعنی در زمان ظهور امام زمان(عج) تمام مردم جهان امام حسین(ع) را می شناسند.
این کارشناس مذهبی در پایان  تاکید کرد: بنابراین لازمه شناخت کربلا شناخت امام زمان(عج) و لازمه شناخت امام زمان(عج)، شناخت کربلا و امام حسین(ع) است. پس برداشت های مختلف از دین به خاطر همین شناخت های مقطعی و بدون در نظر گرفتن بقیه عناصر است.

انتهای پیام