زائران سیدالشهداء، تجسم ماندگاری پیام امام خود هستند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، نام اربعین حسینی که امروز به یکی از عظیم‌ترین گردهمایی‌های شیعیان جهان تبدیل شده، در تاریخ شیعه با نام جابر بن عبدالله انصاری و زیارت معروف او از سیدالشهداء(ع) و دیگر شهدای کربلا همراه است.

جابر بن عبدالله انصاری، از صحابه پیغمبر اکرم(ص) و از جوانان اصحاب پیامبر صلى الله علیه و آله بود. پدرش «عبدالله» از پیشتازان اسلام بود که در جنگ اُحُد به شهادت رسید. وی در 19 غزوه همراه پیامبر(ص) حضور داشت و از این رو مورد احترام همه فرقه‌های اسلامی است. جابر بن عبدالله انصاری همچنین از یاران حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و همواره از مدافعان اهل‌بیت علیهم السلام به شمار می‌آمد. بر اساس نقلی در سال 78 هجری از دنیا رفت و پیکرش در «قبرستان بقیع» به خاک سپرده شد.

وی به همراه دانشمندی به نام عطیه بن سعد بن جناده عوفى به این سفر زیارتی می‌رود. چگونگی این زیارت و احوال جابر از زبان این عالم شیعی در برخی منابع نقل شده است:

همراه جابربن عبدالله انصاری به قصد زیارت قبر امام حسین علیه السلام حرکت کردیم؛ آن هنگام که به کربلا رسیدیم، جابر نخست در کنار رودخانه فرات غسل زیارت کرد، پیراهن پاکیزه‌ای پوشید. سپس از من درخواست عطر کرد و لباس و بدنش را خوشبو ساخت و با پای برهنه به جانب قبر سید الشهداء(ع) حرکت کرد، گام‌ها را آهسته بر مى داشت و در هر گامى ذکرى از اذکار الهى بر زبانش بود. هنگامی که نزدیک قبر مطهّر سیدالشهداء علیه السلام رسیدیم، جابر که در اواخر عمر خود نابینا شده بود، به من گفت: دستم را روی قبر بگذار. وقتی دستش را بر تربت امام نهادم، به یکباره از اعماق دل آهی کشیده و بی هوش شد. چون به هوش آمد، سه بار فریاد برآورد: یاحسین.

آنگاه عرضه داشت: حَبیبٌ، لا یُجیبُ حَبیبَه؟(آیا دوست، جواب سلام دوستش را نمی‌دهد؟ وغمزده ادامه داد: و إنّی لک بالجواب و قد شُحّطت اوداجک علی اثباجک و فرّق بین بدنک و رأسک؟(چگونه جواب دهی حال آنکه رگ‌های گردنت را بریدند و بین پیکر و سرت جدایی افکندند؟).

جابر سپس، این گونه به پیشگاه سیدالشهداءعلیه السلام سلام کرد: فأشهد أنّک ابن خاتم النّبیّین و ابن سید المؤمنین و ابن حلیف التّقوی و سلیل الهدی و خامس اصحاب الکساء و ابن سید النّقباء و ابن فاطمة سیدة النّساء...؛ (من گواهم که تو فرزند بهترین پیامبران و پسر سرور مؤمنان می باشی. تو فرزند هم پیمان تقوا و سلاله هدایتی و پنجمین نفر از اصحاب کساء و فرزند سرور نقیبان و پسر فاطمه سیده بانوان هستی). فعلیک سلام الله و رضوانه، و أشهد أنّک مضیت علی ما مضی علیه اخوک یحیی بن زکریّا؛ (پس سلام و رضوان الهی بر تو باد. و گواهی می دهم که تو همان راه را رفتی، که برادرت یحیی بن زکریّاعلیه السلام پیمود).

السّلام علیکم ایّتها الأرواح الّتی حلّت بفناء الحسین و اناخت برحله، أشهد أنّکم أقمتم الصّلوة و آتیتم الزّکوة و أمرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر و جاهدتم الملحدین و عبدتم الله حتّی أتاکم الیقین، والّذی بعث محمّداً بالحقّ نبیّاً لقد شارکناکم فیما دخلتم فیه؛ (سلام بر شما ای جانهای پاک که در آستان حسین علیه السلام نزول کرده و آرمیده‌اید! گواهی می‌دهم که شما نماز را برپاداشته، زکات را ادا نموده، امر به نیکی و نهی از پلیدی کرده و با ملحدان مبارزه کرده‌اید و خدا را تا هنگام شهادت، پرستش و عبادت نموده‌اید. سوگند به آن خدایی که محمد صلی الله علیه وآله وسلم را به حقّ برگزیده و مبعوث کرد! ما نیز در آنچه شما شهیدان در آن وارد شده‌اید، شریک هستیم).

عطیه از فراز پایانی زیارت جابر دچار ابهام شد؛ لذا پرسید: چگونه با آنان شریک هستیم و حال آنکه نه دشتی پیموده‌ایم، نه از بلندی و کوهی بالا رفته و نه در راه خدا شمشیری زده‌ایم؟ جابر به حدیثی از رسول الله(ص) اشاره کرد که فرمودند: «من أحبّ قوماً حشر معهم، و من أحبّ عمل قوم اُشرک فی عملهم؛ هرکس گروهی را دوست بدارد، با آنان محشور می‌شود و هرکس کار عدّه‌ای را دوست بدارد، در عمل آنها شریک خواهد بود». آنگاه گفت: والّذی بعث محمّداً بالحقّ نبیّاً انّ نیّتی و نیّة اصحابی علی ما مضی علیه الحسین علیه السلام و اصحابه (سوگند به خدایی که محمّد را به پیامبری برگزید! نیّت و انگیزه من و یارانم همان چیزی است که حسین علیه السلام و یارانش داشتند).

حرکت جابر بن عبدالله برای زیارت آرامگاه امام حسین(ع) آن هم در کهولت سن نشانگر اهمیت این امر است. جابر آداب زیارت را به طور کامل انجام می‌دهد و در حالیکه ذکر خداوند را بر زبان داشت به آرامگاه نزدیک می‌شود، از شدت حزن و اندوه نسبت به آنچه بر امامش گذشت از هوش می‌رود آنگاه به ایشان سلام می‌دهد، بزرگی مقام امام و شهدای کربلا و سیره آنها را در عمل به دستورات الهی بازگو می‌کند و در آخر خود را شریک آنها در حرکت ظلم‌ستیزانه آنها می‌داند و این گونه پیروی خود را از راه سیدالشهداء اعلام می‌دارد. 

پس از گذشت بیش 13 قرن از این روز، اربعین، امروز از باشکوه‌ترین مراسم شیعه در بزرگداشت یاد سیدالشهداء علیه‌السلام است؛ در این روز میلیون‌ها زائر از اقصی نقاط جهان برای پیمان بستن با امام خود در کربلا حضور می‌یابند و امروز با گسترش چشمگیر این حرکت، تدوام نهضت امام حسین(ع) روشن تر از همیشه پیش چشمان اهل ایمان مجسم شده است.

زائران سید شهیدان، امروز تجسم ماندگاری پیام امام خود هستند و البته مسئول شناساندن صحیح و راستین این پیام الهی به جهانیان. این مسئولیت بزرگ، با حساسیت فوق‌العاده آن باید برای زائران سیدالشهداء(ع) روشن باشد تا پیام به حق نهضت امام حسین(ع)، همواره در اوج حقانیت، روشنگر راه اهل حق باشد.

کامله بوعذار / شعبه خوزستان