حجتالاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، با اشاره به فراگیری ادبیات انقلاب اظهار کرد: قطعاً تلاشهایی در این زمینه صورت گرفته و این کوششها تا اندازهای مؤثر واقع شده است اما نکته اصلی اینجاست که آیا این فراگیری در تأثیرگذاری هم مؤثر بوده است یا خیر؟ البته چرایی این امر را هم باید بررسی کرد.
وی ادامه داد: در حوزه بینالمللی پیام امام و انقلاب به نوعی به گوش جهانیان رسیده که البته این امر به دلیل مخالفتهای رسانههای غربی علیه ایران است و همین امر موجب شده تا پیام انقلاب به گوش جهان برسد. مردم جهان میدانند که ایران در هشت سال جنگ تحمیلی مقابل دشمن ایستادگی کرده است و امروز هم در منطقه در مقابل تروریستها و داعش مقاومت میکند. اما در حوزه ادبیات انقلاب نتوانستهایم آنگونه که شایسته است ادبیات انقلاب را در دنیا گسترش دهیم. من در سفری که به لبنان داشتم، مشاهده کردم که بسیاری از لبنانیها در جریان ادبیات انقلاب نبودند و از من میخواستند تا اطلاعاتی به آنها ارائه دهم. البته در دهه اخیر اقداماتی در حوزه بینالملل آغاز شده اما کافی نیست.
مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود هزینههای فراوانی که برای ادبیات انقلاب شده این حوزه پیشرفت مناسبی داشته یا خیر؟ گفت: با این جمله مبنی بر اینکه هزینههای بسیاری برای ادبیات انقلاب صرف شده است مخالفم. در زمان جنگ مسئولیت ثبت خاطرات جنگ را در سپاه پاسداران برعهده داشتم. برای این امر خدمت آقای هاشمی رفسنجانی رسیدیم تا امکاناتی برای انجام این کار دریافت کنیم. در پاسخ به این پرسش که چه امکاناتی میخواهید، من پیشنهاد کردم که به ما یک تانک بدهند. همه تعجب کردند و به این جمله خندیدند، اما در ادامه به آنها گفتم قیمت یک تانک پنج میلیون دلار است معادل آن را به ما بدهید تا گروه مناسبی در این زمینه گردآوری کنیم. ما در مقابل هزینههایی که در بخشهای دیگر میشود، کاری برای حوزه انقلاب نکردهایم. هزینههای انجامشده در این حوزه اندک و ناچیز است.
وی بیان کرد: ما برای یک نویسنده در بهترین شرایط صفحهای 60 هزار تومان پرداخت میکنیم. برای نویسندهای که روزانه باید حداقل پنج ساعت وقت بگذارد تا بتواند بخشی از اثرش را خلق کند این دستمزدها بسیار ناچیز است. اگر نویسندهای به غیر از نوشتن، در جایی ثابت مشغول به کار نباشد، برای گذران زندگی با مشکل روبرو خواهد شد؛ بنابراین با این وضع نباید انتظار معجزه داشت.
حجتالاسلام والمسلمین فخرزاده اظهار کرد: در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی متولی نداریم؛ همه به نوعی کار میکنند اما نظارت و هدایتی بر کارشان نیست. برای مثال هیئتهای مردمی که در مراسم گوناگون فعالیت میکنند هیچ متولی و مسئولی ندارند که بر کار آنها نظارت کند. شاید عدهای تصور کنند که حوزه هنری متولی ادبیات انقلاب است اما این انتظار محقق نشد و تا کنون حوزه هنری کارهای خودش را انجام میدهد و نیروهای خودش را هدایت میکند.
وی بیان کرد: در حوزه انقلاب هر کس کارهایی را انجام میدهد که گاهاً این فعالیتها تکراری است. موضوعات و دامنهها مشخص نیست و کسی از آنها پشتیبانی نمیکند، به خصوص نویسندگان شهرستانی در این حوزه با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم میکنند.
مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، در پاسخ به این پرسش که آیا ادبیات انقلاب اسلامی به سفارشنویسی محدود شده است؟ گفت: در حوزه هنری به هیچ عنوان سفارشنویسی نداریم. اگر منظور از سفارشنویسی این باشد که یک سازمان مطلبی را به نویسنده دیکته کند نویسندگان در این زمینه همکاری نمیکنند اما گاهی اوقات سازمانها برای رسیدن به اهدافشان سیاستها، برنامهها و اهدافی را دنبال میکنند که گروهی را برای تحقق این امر در نظر میگیرند که در این صورت نمیتوان معنای سفارشنویسی را اطلاق کرد. سازمانها به همراه گروه مشاورانشان موضوعات را جمعآوری میکنند و براساس آن موضوعات پیش میروند که ما در حوزه هنری چنین اقدامی را انجام میدهیم و نامش را سفارشنویسی نمیگذاریم.
وی بیان کرد: در حوزه هنری پیرامون موضوعات مختلف بررسیهای گوناگون صورت میگیرد چراکه اگر این اتفاق رخ ندهد، با انبوهی از اطلاعات مواجه خواهیم شد که ما را از مسیر دور خواهد کرد. معتقدم سفارشنویسی یعنی نهاد یا سازمان سفارش دهنده در امور مربوطه دخالت و امر و نهی کنند که حداقل من در حوزه هنری این امر را مشاهده نکردهام.
حجتالاسلام والمسلمین فخرزاده با اشاره به تأثیر سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولتهای مختلف در فراگیری یا ضعف ادبیات انقلاب گفت: در حوزه خاطره نگاری و تاریخ شفاهی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد کار خاصی صورت نگرفته و بهتر است که بگویم که نقشی نداشته است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه واقعاً فعالیتی نکرده است و تصور میکنم اولویتهای دیگری در این حوزه دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ادبیات انقلاب میتواند ایدئولوژیک باشد، گفت: ما در حوزه خاطره نگاری هر آن چه رخ داده است را منتشر میکنیم و در چارچوب خاصی نداریم که بر مبنای آن حرکت کنیم. تجزیه و تحلیل را برعهده مخاطب میگذاریم. ما در خاطرهنگاری تفسیر نمیکنیم بلکه کارمان روایت است؛ روایت واقعیتهایی که در دورهای از زمان رخ داده است.
حجتالاسلام والمسلمین فخرزاده اظهار کرد: در حال حاضر کار جدیدی برای انتشار ندارم و آخرین اثرم مربوط به خاطرات علی جنتی است که از سوی مؤسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
گفتوگو از زینب رازدشت
انتهای پیام