برگزاری همایش بازخوانی تربیت دینی در ششمین سال ارتحال آیت‌الله موسوی اردبیلی
همایش بازخوانی تربیت دینی در نظام آموزشی کشور به مناسبت ششمین سال ارتحال آیت‌الله موسوی اردبیلی دهم آذر در قم برگزار خواهد شد.
به گزارش ایکنا، نشست خبری تشریح برنامه‌های ششمین سالگرد ارتحال آیت‌الله موسوی اردبیلی شنبه پنجم آذر با حضور سیدمسعود موسوی اردبیلی، رئیس دانشگاه مفید و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط، دبیر علمی آن، در این دانشگاه برگزار شد.
موسوی در سخنانی در ابتدای این نشست گفت: انتخاب موضوع «بازخوانی تربیت دینی در نظام آموزشی ما» برای این همایش به خاطر ویژگی خاصی است که در مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی وجود داشت؛ ایشان در جوانی از سال 1330 شمسی و از زمانی که به عنوان استاد مبرز و مشهور در حوزه مطرح بود تا آخرین روزهای عمر پربرکتشان به کار معلمی و تربیت دینی و علمی پرداختند و مهمترین وجهه بارز در زندگی ایشان وجهه معلمی بود.
وی افزود: ایشان چه زمانی که در قم مدرس حوزه بودند و زمانی که به اردبیل برگشته و به تأسیس و اداره مدارس علمیه مشغول شدند و چه زمانی که در تهران مدارس مفید را بنیان گذاشتند و بعد از انقلاب هم دانشگاه مفید را بنیان نهادند و ریاست این دانشگاه را بر عهده گرفتند، در تمام این سال‌ها کارشان معلمی و تربیت و تهذیب و تعلیم بود. او کسب علوم مدرن و تربیت دینی را همراه هم می‌دانست و تربیت دینی بدون تعلیم و نیز تعلیم بدون تربیت دینی را کامل نمی‌دانستند.
مشی آیت‌الله موسوی اردبیلی
رئیس دانشگاه مفید با بیان اینکه مشی ایشان پای در سنت و رو به آینده داشت و ما امروز همین مسئله را شعار خودمان می‌دانیم، اضافه کرد: باید با تکیه بر خاستگاه‌های ملی، دینی و فرهنگی خودمان از دستاوردهای جدید در علوم استقبال کنیم و در علوم هم جزء پیشگامان باشیم. آیت‌الله موسوی اردبیلی معتقد بودند که تعلیم و تربیت دینی باید از درون جامعه بجوشد نه از بالا به پایین و به شکل آمرانه و دستوری؛ معلم باید بین متعلمین و همراه آنها باشد و با آنها زندگی کند و از خودشان باشد. کار تعلیم و تربیت باید امری مردم‌نهاد باشد و از بین مردم برآید و برای دنیا و آخرت مردم مفید واقع شود. تنها فعالیت مستمر ایشان، که هیچ وقت ترک نشد، فعالیت علمی و تعلیم و تربیت بود و ما بر این اساس امسال با مدیریت علمی حجت‌الاسلام و المسلمین یوسفی شیخ رباط، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، همایش بازخوانی تربیت دینی در نظام آموزشی کشور را برگزار خواهیم کرد.
وی در پاسخ به پرسش ایکنا درباره رابطه اسلامی‌سازی علوم انسانی و تربیت دینی، گفت: سیره ایشان تعادل بود؛ یعنی به هیچ وجه اهل کم گذاشتن یا افراط در تربیت دینی نبود و مهمترین جنبه برای اعتدال در این مسیر، تربیت عقلانیت دینی در انسان‌هاست. ما باید دین را به نحوی به مخاطب ارائه کنیم که عقل‌پسند باشد نه با زور و اجبار و رودربایستی. باید دین را معقول و عالمانه به دیگران عرضه کنیم؛ آیت‌الله موسوی اردبیلی تمامی فعالیت‌های آموزشی خودشان را به نام شیخ مفید بنا گذاشتند و تعمدی در این کار داشتند، زیرا ویژگی بارز شیخ مفید، رویکرد عقلانی او به دین بود؛ او بنیانگذار کلام شیعه و چهره عقلانی اندیشه شیعی محسوب می‌شود و به این دلیل مرحوم موسوی اردبیلی به او علاقه داشت. شیخ مفید به حکم عقل و داوری عاقلانه در توجه به دین باور داشت.
پرهیز از دفاع احساسی از دین
وی افزود: دفاع تبلیغی، احساسی و با اجبار ممکن است در برخی موارد مناسب باشد و ثمر بدهد، ولی در یک مرکز آموزشی نباید این اتفاق رخ دهد و اگر اسلامی‌سازی را در این چارچوب تعریف کنیم، یعنی رویکرد عقلانی به آن داشته باشیم، قطعا خوب و مفید است، ولی اگر رویکرد غیر از این باشد ثمری ندارد. پیشرفت‌هایی در چند سده اخیر خصوصا در علوم انسانی رخ داده است و ما هم باید در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و... از این پیشرفت‌ها بهره ببریم و به پرسش‌های بنیادین جواب بدهیم؛ همچنین در دنیای مسیحیت بحث تعارض علم و دین به صورت جدی مطرح بود، ولی در کشور ما هرچند کمرنگ است ولی باید پاسخ درخوری به آن بدهیم. در اسلامی‌سازی علوم اگر ما دنبال استخراج این چالش‌ها و تبیین موضع دین برای رفع و حل آن باشیم، کاملا درست است.
موسوی اردبیلی ادامه داد: اگر منظور از اسلامی‌سازی این است که وقتی دیدیم چالشی هست و ما حریف آن نیستیم، درصدد پاک کردن صورت مسئله برآییم و اجازه ندهیم که محققان و استادان در باب آن سخن بگویند، چنین چیزی در سیره بزرگانی مانند مرحوم موسوی اردبیلی دیده نمی‌شود؛ سیره ایشان مقابله معقول با چالش‌ها بود و البته پیش‌زمینه این مقابله هم باور عمیق ایشان به دین بود و دین می‌تواند پاسخگوی نیازهای ما باشد، ولی اگر کسی بگوید دین برای مسائل و چالش‌ها پاسخی ندارد و باید مخالف را سرکوب کنیم، نشان می‌دهد که چنین فردی باور عمیقی به دین ندارد. آیت‌الله موسوی اردبیلی از عمق جان باور داشت که دین برای مسائل روز ما پاسخ دارد و اگر پاسخی نیافتیم، نشانه بیکاری من مسلمان و تنبلی در طول چند سده قبل بوده است که نتوانسته‌ایم دینمان را به‌روز کنیم. اگر اسلامی‌سازی به این معنا یعنی به‌روزرسانی برای رفع معضلات جامعه باشد، قطعا مفید است.
برگزاری همایش در 10 آذر
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا یوسفی شیخ رباط، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید و دبیر علمی همایش، گفت: بعد از رحلت آیت‌الله موسوی اردبیلی تصمیم گرفته شد که سالانه همایشی را با موضوعات مختلف و مرتبط با مسائل روز برگزار کنیم و امسال هم همایش فوق در دستور کار قرار گرفت. برای انتخاب عنوان همایش دو ویژگی مد نظر بود؛ اول اینکه مرتبط با دغدغه‌های شخصی مرحوم موسوی اردبیلی باشد و دیگر اینکه یکی از مسائل کشور مطرح شود و به‌روز باشد. خیلی از همایشها صرفا برای تمجید و تشکر از یک شخصیت مرحوم برپا می‌شود، ولی همایش‌هایی که به مناسبت ارتحال ایشان برگزار شده مرتبط با مسائل روز مانند فقر، ارتداد و مباحث حقوقی بوده است. ایشان چندین سال در جایگاه ریاست قوه قضائیه و مقام دادستانی کل و مقام اجرا بودند و بعد در حوزه به تدریس مباحث حقوقی پرداختند و همایشها با این مسائل مرتبط بوده است.
دبیر علمی همایش بازخوانی تربیت دینی در نظام آموزشی کشور، تصریح کرد: ایشان ده سال قبل از انقلاب به تأسیس مدارس مفید پرداختند تا بتوانند مسیری را برای دانش‌آموزان و دانشجویان ایجاد کنند که هم افراد موفقی در حوزه شخصی و علمی و کاری باشند و هم افراد متدینی تربیت شوند. بعد از انقلاب اسلامی یکی از دغدغه‌ها در کشور این بود که نظام آموزشی طوری اداره شود که انسان‌هایی کارآمد و مفید برای کشور تربیت کنیم. از این رو برخی جایگاه‌‌ها و سمت‌ها در آموزش و پرورش مانند معاونت پرورشی تعریف شد و همچنین مراسم مذهبی و نماز جماعت در دستور کار قرار گرفت، ولی الان جامعه فاصله زیادی با آن اهداف دارد و این پرسش جدی وجود دارد که چرا با وجود این برنامه‌ها، ما مسیر دیگری را شاهدیم. سالگرد رحلت آیت‌الله موسوی اردبیلی سوم آذر بود و با یک هفته تأخیر این همایش دهم آذر با حضور 4 تن از استادان حوزه و دانشگاه در دانشگاه مفید و با ارسال پیام از سوی یکی از مراجع تقلید برگزار خواهد شد.
وی افزود: اولین سخنران این همایش مهندس رفیعی است که مدتی با آیت‌الله موسوی اردبیلی همراه بود و در ایجاد و توسعه مدارس مفید نقش داشت و سه سخنران دیگر هم حضور خواهند یافت. آقای عبدالعظیم کریمی که صاحب تألیفات متعددی در حوزه تربیت دینی و روان‌شناسی است، به بحث «تربیت دینی چه چیز نیست» خواهد پرداخت. سخنران دیگر آقای مهدی فیض، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی مفید و عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، است که با موضوع حفظ حرمت حلال‌ها سخنرانی خواهد کرد. سخنران دیگر این همایش حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی، روان‌شناس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، است و درباره عوامل دین‌گریزی و میل به دین بحث می‌کند.
یوسفی شیخ‌رباط در پاسخ به این پرسش که آیا نباید در مسئله تربیت دینی بازنگری جدی کنیم و امروز راه‌هایی را که ما برای تربیت دینی نسل جدید در پیش گرفته‌ایم موفق نبوده است و نسل جوان ما نگرش متفاوتی به برخی مقولات دینی مانند حجاب دارد، گفت: با صرف برگزاری یک یا دو همایش جوابی نخواهیم گرفت و باید روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و متخصصان رشته‌های مختلف فعالیت کنند. البته در این همایش ما از آقای آذربایجانی به عنوان روان‌شناس دعوت کرده‌ایم و ایشان به برخی کمبودها پاسخ خواهد داد.
وی با بیان اینکه در دنیای امروز نظام تربیتی ما به دین پیوند خورده است، اظهار کرد: باید تعریف درستی از تربیت دینی داشته باشیم؛ اگر صرفا مراسم مذهبی برگزار کنیم و دانش‌آموزان در هیئت و نماز جماعت شرکت کنند، نمی‌توان گفت که تربیت دینی محقق می‌شود، بلکه تربیت دینی وقتی محقق می‌شود که فرزندان ما از دروغ گفتن، تمسخر دیگران، خلف وعده، خیانت در امانت و سایر گناهان متنفر باشند. در روایات پیامبر(ص) و امام صادق(ع) می‌بینیم که بر صدق در گفتار و ادای امانت به عنوان مهمترین مؤلفه‌های دینداری تأکید شده است و فرموده‌اند که برای قضاوت در مورد دینداری افراد به طول رکوع و سجود آنها نگاه نکنید.
انتهای پیام
