نوسانات شدید اقتصادی پوشش ریسک را مشکل می‌کند + صوت
معاون اقتصادی اتاق تعاون گفت: نوسانات اقتصادی در ایران به حدی زیاد است که پوشش ریسک را با مشکل مواجه می‌کند، لذا باید شرایط و جو اقتصادی ایران به سمت‌وسویی حرکت کند که ثبات در آن وجود داشته باشد و سپس پوشش ریسک مقرون به صرفه باشد.
رضا وفایی‌یگانه، معاون اقتصادی اتاق تعاون در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به ضرورت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و انجام فعالیت‌های اقتصادی در ایران گفت: در اسلام چهارچوب‌هایی مشخص شده که باید براساس آنها مبادلات، مشخص و معین باشند و ابهام در آنها وجود نداشته باشد و دین اسلام چنین شرایطی را در هر مبادله‌ای لحاظ کرده است.
وی افزود: همه اینها برای این است که اختلافی بین مردم و به طور کلی اختلافی در جامعه وجود نداشته باشد و در حق کسی اجحاف نشود و این موضوع هم مدنظر فقها و دین مبین اسلام است و کسانی‌که می‌خواهند برای اقتصاد سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کنند حتماً باید این چهارچوب‌ها را در نظر بگیرند.
ابزارهای متفاوت پوشش ریسک
معاون اقتصادی اتاق تعاون با بیان این مطلب که برای پوشش ریسک ابزارهای متفاوتی در نظر گرفته شده، عنوان کرد: قالب این ابزارها مورد تأیید مراجع و فقهاست که بیمه یکی از این ابزارها محسوب می‌شود، البته در میان اهل تسنن، علمایی وجود دارند که خیلی ابزار بیمه را مورد پذیرش قرار نداده‌اند و ابهاماتی را به آن وارد کرده‌اند، ولی با توجه به پویایی فقه شیعه، ادله‌های قابل توجهی برای پذیرش ابزار بیمه وجود دارد و از سوی دیگر علمای شیعه آن را با شرایط موجود تطبیق داده‌اند.
وفایی‌یگانه، تکافل را یکی از راهکارهای رفع شبهه در میان اهل سنت عنوان کرد که می‌تواند از راهکارهای مؤثر برای کاهش ریسک یا پوشش ریسک سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی به شمار رود.
عامل تشدید ریسک سرمایه‌گذاری در ایران
وی با اشاره به نوسانات قیمت نرخ ارز و مواد اولیه گفت: آنچه که ریسک سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران و انجام فعالیت‌های اقتصادی را با مخاطرات همراه ساخته، نوسانات شدید قیمت ارز و مواد اولیه است که باید این نوسانات مهار شود و در این بین اتخاذ سیاست‌های کنترلی می‌تواند ریسک را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید:
به گفته معاون اقتصادی اتاق تعاون؛ مجمع تشخیص مصلحت نظام نقش مهمی در تطیبق قوانین با فقه و شرایط روز دارد، طوری که می‌تواند در حوزه کاهش ریسک و پوشش ریسک، ابهامات شورای نگهبان را برطرف و روند سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی را تسریع کند.
ابزارهای کاهش ریسک در بورس
وفایی‌یگانه به ابزارهای موجود در بازار سرمایه به منظور کاهش ریسک یا پوشش ریسک سرمایه‌گذاری در کشور اشاره کرد و در این رابطه گفت: در بازار سرمایه برای کاهش ریسک اقدامات و گام‌هایی برداشته شده که ابزارهایی مانند اوراق مشتقه، اوراق اختیار فروش و خرید، اوراق آتی و اوراق تبعی که جدیداً سازمان بورس مصوب کرده، وجود دارند که هریک می‌توانند به نوعی پوشش‌دهنده ریسک و کاهنده ریسک محسوب شوند و نسبت به سایر ابزارها با نظر فقها و مراجع تطابق بیشتری دارند.
وی معتقد است، تعدد ابزارهای پوشش ریسک بسیار زیاد است اما به نحو مطلوب مورد استفاده قرار نگرفته‌اند و سازمان بورس و شورای پول و اعتبار بر این موضوع هم صحه گذاشته‌‌اند.
خلأ استفاده صحیح از ابزارهای پوشش ریسک
معاون اقتصادی اتاق تعاون ادامه داد: بیش از اینکه خلأ ابزار وجود داشته باشد، بحث توسعه استفاده از این ابزارها و فرهنگ‌سازی در رابطه با استفاده از ابزارهای موجود مطرح هست و از این بعُد باید موضوعات مرتبط با پوشش ریسک و کاهش ریسک را مورد بررسی قرار داد.
وفایی‌یگانه گفت: دامنه نوسان قیمت‌ها در کشور ما بسیار بالاست به عنوان مثال تورم 44 درصدی و تورم در بخش تولید و از این دست مشکلات به حدی است که هیچ‌یک از ابزارهای پوشش ریسک و مدیریت ریسک در شرایط کنونی کارکرد صحیحی نخواهند داشت و از پس شرایط کنونی اقتصادی برنمی‌آیند.
پایبندی به ابزارهای پوشش ریسک
وی پایبندی به ابزارهای پوشش ریسک را مهم دانسته و در این رابطه تأکید کرد: یکی از آفت‌های نظام اقتصادی ایران این است که در حوزه مدیریت مالی و مدیریت ریسک، مدیران و سازمان‌ها و نهادها به ابزارهای پوشش ریسک خیلی پایبندی و اهتمام نشان نمی‌دهند. مثلاً ابزارهایی وجود داشته که به محض تغییر مدیران و کارگزاران، تعهدات رها شده یا موقتاً متوقف شده‌اند و همین مسئله اعتماد سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را کاهش داده و ریسک سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران را به شدت تشدید کرده است. پایبندی به ابزار مدیریت ریسک یکی از اصول اساسی و اصلی در مدیریت پوشش ریسک محسوب می‌شود، ولو اینکه کارگزار یا شرکت پوشش‌دهنده ریسک متضرر شود.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ادامه داد: البته ناگفته نماند به دلیل فزآینده بودن دامنه نوسانات در اقتصاد ایران، ارائه‌دهندگان سازوکارهای پوشش ریسک هرازگاهی از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند و لذا حتماً باید دامنه نوسانات در اقتصاد ایران کنترل شود و در کنار این موضوع، ضروری است تعهدات به حدی قوی باشد که در بدترین وضعیت اقتصادی بدعهدی در پوشش ریسک اتفاق نیفتد.
وفایی‌یگانه بیان کرد: تورمی که در ایران وجود دارد اگر در هر کشور توسعه‌یافته که از قوی‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک هم بهره می‌برد، اتفاق بیفتد، در بلندمدت با مشکل مواجه خواهد شد.
تضمین سود و پوشش ریسک؛ دو مقوله جدا از هم
وی با بیان اینکه دین اسلام تضمین سود را جایز نمی‌داند، گفت: در اسلام چیزی به نام تضمین سود نداریم مگر اینکه در نظام بانکداری ربوی تضمین سود اتفاق بیفتد، اما در اقتصاد اسلامی تضمین سود امری غیرشرعی است و هرکه سود بیشتر می‌خواهد باید تن به ریسک بیشتر دهد ولی تضمین سود با پوشش ریسک دو مقوله متفاوت است. فقهای اسلامی با ابزارهای کاهش ریسک و پوشش ریسک مشکل ندارند اما اینکه در یک سرمایه‌گذاری سود شما تضمین شود، چنین موضوعی مقبول نیست.
معاون اقتصادی اتاق تعاون در پایان تأکید کرد: به خودی خود پوشش ریسک در ایران بسیار هزینه‌زاست به عبارت بهتر پوشش ریسک در کشور ما بار مالی زیادی به همراه دارد، زیرا به صورت قطعی با خیلی از ریسک‌ها مواجه هستیم و اگر نهادی پیدا شود که ریسک فعالیت اقتصادی را پوشش دهد مطمئن باشید بعد از مدتی با زیان مواجه خواهد شد، لذا باید شرایط و جو اقتصادی ایران به سمت‌وسویی حرکت کند که ثبات در آن وجود داشته باشد و سپس پوشش ریسک مقرون به صرفه باشد.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
