سلامت معنوی در پرتو آموزه‌های نهضت حسینی
محمود تنها، پژوهشگر علوم قرآنی با اشاره به نقش آموزه‌های نهضت حسینی در سلامت معنوی گفت: قیام عاشورا تجلی‌گاه سترگ بالاترین و والاترین ارزش‌ها و تعالیم معنوی و انسانی است.
محمود تنها، دکترای علوم قرآن و حدیث و پژوهشگر علوم قرآنی در گفت‌و‌گو با ایکنا از مازندران، به موضوع سلامت معنوی در پرتو آموزه‌های نهضت حسینی پرداخت و گفت: تاریخ پرتلاطم زندگی بشریت، انقلاب‌ها و نهضت‌های خونین متعددی را تاکنون دیده است، حادثه‌ها در تاریخ هر اندازه از نقطه ولادت خود فاصله می‌گیرند کم‌رنگ‌تر می‌شوند و سهمشان در گزارش‌های تاریخی به مرور زمان، کم و کمتر می‌شود.
وی افزود: چرا که رویدادهای دیگری پیش می‌آید و آن‌ها به فراموشی سپرده می‌شوند، اما در این بین تنها نهضتی که از مرز زمان و مکان فراتر رفته و هم چنان از فراز قرون و اعصار، به زندگی بشر حیاتی دیگر بخشیده و هم‌چون خورشیدی فروزان فرا راه انسان‌های خداپرست، معنویت‌گرا و آزادی‌خواه پرتوافشانی می‌کند، نهضت حسینی است، اما عجیب آن است که این نهضت هرچه از مبدأ خود فاصله می‌گیرد، درخشان‌تر و روشن‌تر می‌شود، گره‌خوردگی آن با انسان، جامعه و جهان بیشتر می‌شود.
تنها با بیان این که قیام عاشورا تجلی‌گاه بزرگ بالاترین و والاترین ارزش‌ها و تعالیم معنوی و انسانی است، که انسان‌ها را همواره به شناخت آن تعالیم و ارزش‌ها و تعهد عمل به آن‌ها در زندگی فرا می‌خواند، ادامه داد: نهضت حسینی عرضه جاودانه تجلی زیبای معنای زندگی که سرشار از ایمان، یاد خدا، دعا، نماز، اطاعت از سنت پیامبر(ص)، باور به آخرت، اجرای عدالت، دیانت، عرفان و اخلاق و در یک کلمه معنویت در همه عصرها و نسل‌هاست.
وی تصریح کرد: یقیناً عاشورای حسینی، تبلور یک الگوی راهبردی در هر زمان برای احیای دین و ارزش‌های معنوی در اندیشه‌ها، جان‌ها، زندگی‌ها و تربیت و سازندگی انسانی است، که اگر به درستی تبیین شود و با واقعیات جاری حیات انسان و فرهنگ جامعه در هر زمان به اجرا درآید، آن جامعه را بیمه می‌کند، همه ابعاد آن چه معنویت و خدایی بودن قیام و حرکت، اگر چه کشته شدن و اسارت را در پی داشته باشد، زیبا است، چنانکه زینب کبری(س) خطاب به ابن‌زیاد فرمود که «مَا رأیتُ الّا جَمِیلاً». از این جهت شکستی در کار نبود، اطاعت بود. چون قیام امام حسین(ع) برای خدا و احیای دین بود، نام و یاد آن حضرت جاودانه شد.
این پژوهشگر علوم قرآنی با ارائه این مطلب که هر چه از زمان حادثه کربلا می‌گذرد، نام عاشوراییان با عظمت و شکوه بیشتر و بهتری بر زبان‌ها جاری و بر صفحات تاریخ نقش می‌بندد و الهام‌بخش بسیاری از قیام‌ها علیه ظلم و ستم شده است، خاطرنشان کرد: نهضت سيدالشهدا (ع) قضيه‌ای فردی نيست، بلكه همانند ساير اوليای بزرگ خدا جريانی تاريخی است كه سنت الهی محسوب می‌شود. از اين رو، يقيناً پيام دارد، زيرا سنتهای الهی بر همگان و در همه عصرها و نسل‌ها جاری است و محدود به زمان و مكان مخصوص و افرادی خاص نيست.
وی اظهار کرد: انديشه بلند سالار شهيدان حضرت حسين بن علی(ع) كه در قيام با شكوهش متبلور گشت، نمادهای مختلفی دارد مانند جلوه‌های حماسی و عاطفی نهضت كه عمده مردم نيز تنها از اين دو منظر مباحث نهضت را دنبال می كنند، اما برخی ديگر از جنبه‌ها و ابعاد آن نهضت همانند منظرهای عرفانی و عقلانی و آموزه‌های تربیتی آن مخفی و باطن است.
تنها ابراز کرد: این نهضت پیام‌های روشنی برای انسان در عصر امروز دارد، جدا از این که ما به یک اعتقاد، دین و مذهب خاصی تکیه کنیم. این آموزه‌ها باید برای انسان عصر حاضر مطرح شود تا راه سعادت و نجات او را از میان انبوه وقایع و ابزارهای سرگرم‌کننده و اغفال‌کننده مشخص کند. نخستین نکته بارز این است که عموماً سیره انبیا و اولیای الهی یکی است. چنانچه حسین بن علی(ع) می‌فرماید که «و أسير بسيرة جدى و أبى على بن أبيطالب» روش و هدف رهبری ويژه‌ای كه خداوند به پيامبرش آموخت اين است، «...لتخرج النّاس من الظّلمات إلي النّور بإذن ربّهم ... قرآن نازل شده است تا تو جامعه را نورانی كنی و مردم را از تيرگی و تاريكی برَهانی و آنان را روشن كنی».
وی توضیح داد: انسان تا ضعيف است، هم خدا را می‌خواند و هم از او چيزی میخواهد و وقتی به مرحله متوسط رسيد، خواسته‌هایش كم و خواندنی‌هایش بيشتر می‌شود، ولی سرانجام فقط می‌خواند. وقتی به اوج انسانيّت رسيد، عبادتش فقط خواندن خداست و ديگر چيزی از خدا نمی خواهد، يعنی دعای او خواندن است، نه سؤال و خواستن. این مهم در فرازهای دعای عرفه امام به زیبایی مشهود است
این پژوهشگر علوم قرآنی با بیان این که سالار شهيدان در سخنان خود، به ويژه در خطبهای كه در مكه به هنگام عزم حركت به سمت عراق ايراد كردند، مردم را به شهادت‌طلبی تشويق میكردند «خُطّ الموت علی ولد آدم مخط القلادة علی جيد الفتاة» اظهار کرد: امام حسين(ع) فرمودند که من ميزان طيب و خبيثم. اگر جامعهای بخواهد پاك را از ناپاك جدا كند، حتماً بايد با سنت و سيرت حضرت سيدالشهدا(ع) ارزيابی شود و مهمترين اثر آن حضرت(ع) همانا نهضت گسترده و تاريخ‌ساز كربلاست كه مجلای عقيده صحيح، مظهر خُلق كامل و تبلور فعل درست و قول راست است.
تنها بیان کرد: زمانی که حسين بن علی(ع) را به انسان كامل و خليفه خدا در زمين می‌شناسيم، منطقه نفوذ پيام او محدود نيست، بلكه تا آن جا كه شعاع انسانيت هست، پيام حسينی نيز هست. آری قلمرو پيام نهضت حسينی محدود نيست، بلكه مخاطب اصيل آن، انسان است و مؤيد آن، سخن وجود مبارك رسول اكرم(ص) است كه «حسين منّى و أنا من حسین».
وی با اشاره به این مطلب که مهمترين پيام نهضت سالار شهيدان اين است كه در دو عنصر فرهنگی و اجتماعی هدايت و حمايت مردم غفلت نكنيم و اين كار، مخصوص حسين بن علی(ع) نبود، ادامه داد: حضرت امام حسین(ع) با همين دو عنصر محوری، مردها و زنها اعم از سالمندان و نوسالان را به كربلا آوردند تا ثابت كنند آن جا كه جای ادراك است، مسئوليت حمايت و هدايت هست، هر كس میفهمد، خواه نوسال و سالمند و خواه زن و مرد، بايد از يك سو برای هدايت جامعه و از سوی ديگر برای حمايت آن گام بردارد.
تنها در ادامه گفت: از امام حسين(ع) پرسيدندکه «من أشرف الناس» شريف‌ترين مردم چه كسی است؟ آن حضرت فرمودند: «من اتّعظ قبل أن يوعظ؛ كسی كه قبل از گرفتار شدن به سرنوشت تلخ و عبرت شدن برای ديگران، از گرفتاری ديگران و حوادث تلخ و شيرين دنيا پند گيرد». هر انسان آزاده‌ای كه تصميم میگيرد برای خود زندگی خداپسندانه‌ای فراهم كند و كسب حلال داشته باشد و ربا نخورد و گناه نكند و از هرگونه عشوه و رشوه‌ای دوری جويد، در محدوده زندگی خويش از صاحبان عزم به شمار میآيد، زيرا لازمِ اينگونه امور، عزمی پايدار و استوار است.
این پژوهشگر علوم قرآنی در پایان با تأکید بر اینکه در نهضت حسینی آزادگی موج می‌زند گفت: از پیوستن حُر به سپاه امام تا اتمام حجت امام درشب عاشورا که حضرت فرمودند، دشمنان اسلام با من كار دارند، نه با شما. نيز كربلا راهش برای خروج باز است، هرچند برای ورود بسته است. من بيعت خود را از شما برداشتم و میتوانيد با زن و بچههايتان كربلا را شبانه ترك كنيد، چون فردا همه شما شهيد می‌شويد، ولی عده‌ای از اصحاب عرض كردند که ما فقط برای لقای الهی آمده‌ايم و چه چيزی از شهادت بهتر است؟!
انتهای پیام
