توزیع کاغذ دولتی به‌زودی آغاز خواهد شد/ مشكلات را با تعامل و گفتوگو حل مي‌كنيم
نشست معاون هنري ارشاد با رسانه‌ها با حضور مسئولان و اهالي رسانه در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
به گزارش ايكنا نشست معاون هنري ارشاد با رسانه‌ها امروز پنجشنبه 27 آبان با حضور یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد الهیاری، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی، علی رمضانی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و علیرضا اسماعیلی، مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در ابتداي اين نشست رمضانی درباره پاییزه کتاب 1400 بیان کرد: بنا داریم هجدهمین دوره طرح‌های حمایتی، متفاوت و یارانه به‌شیوه‌ای متفاوت به‌دست مصرف‌کننده واقعی برسد، نه اینکه فقط در شهر‌های بزرگ توزیع شود. بیش از 970 کتاب‌‌فروش برای مشارکت پاییزه کتاب 1400 ثبت‌نام کرده‌اند. آخرین بررسی‌ها درباره نحوه توزیع یارانه طرح‌های حمایتی بحث شده است. بخش زیادی از کتابفروشان عضو که خارج از مرکز استان هستند بیش از گذشته، اعتبار دریافت می‌کند. تلاش شد در 100 شهر کمتر‌برخوردار، کتاب‌فروشی‌هایی را فعال و یا یارانه بیشتری به آن‌ها تعلق بگیرد که خوشبختانه این تصمیم عملی شد.
وی با اشاره به اعتبار طرح پاییزه 1400 افزود: مجموع اعتبار پاییزه کتاب 1400، از تابستانه کتاب کمتر نیست اما حتماً نحوه توزیع و سقف اعتبار برای کتاب‌فروشی‌های خاص که بیشترین مصرف را داشتند، متفاوت شده باشد.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به برگزاری مجدد نمایشگاه‌های استانی بیان کرد: بنابراین شده تا بخش فروش نمایشگاه استانی، مجازی شود. دلایل مختلفی برای این تصمیم وجود دارد از‌جمله افزایش میزان دسترسی عادلانه مردم به کتاب و یارانه. به یاد داریم، امکان حضور مردم از همه نقاط ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران وجود ندارد، موضوعی که در نمایشگاه‌های استانی نیز وجود داشت. به همت اداره کل استان‌ها و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، شور و شعف نمایشگاه که با برگزاری برنامه‌های متنوع بخش جنبی ایجاد می‌شد، به بخش اصلی استان‌ها تبدیل خواهد شد؛ به‌عبارت‌دیگر فعالان فرهنگی استان‌های نیرو‌ی خود را به تبلیغات شهری و نشست‌های نقد و بررسی کتاب هدایت و صرف خواهند کرد.
رمضانی ادامه داد: نخستین نمایشگاه مجازی استانی، به میزبانی اصفهان برگزاری خواهد شد و پیش از دومین دوره نمایشگاه مجازی، دومین نمایشگاه مجازی کتاب استانی را خواهیم داشت.
در ادامه نشست احمدوند درباره تأمین کاغذ ناشران بر اساس واردات کاغذ گفت: کارگروه کاغذ در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده و موضوع تولید داخلی کاغذ با وزارت محترم «صمت» و کمک و هدایت معاون اول محترم ریاست جمهوري در حال پیگیری است. امیدواریم به‌زودی شاهد اثر‌گذاری اقدامات انجام شده در بازار کتاب باشیم. بر اساس مصوبه‌ای که پیش‌تر وجود داشت، جریان توزیع کاغذهای خریداری شده دولتی به‌زودی آغاز خواهد شد. کاغذهای باقی‌مانده نیز توزیع می‌شود و امیدواریم آرامش به بازار کتاب، بازگردد.
معاون امور فرهنگی ارشاد افزود: توسعه فرهنگ کتابخوانی، از سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. بی‌توجهی به کتاب، در مشکلات اقتصادی ریشه ندارد؛ دلایل فرهنگی از دلیل عمده محسوب می‌شود چرا که جامعه برخوردار ایرانی، کتاب‌خوان‌تر نیستند. عمده مسئله کتابخوانی، عادت به مطالعه است که باید از کودکی این عادت را پرورش داد. کتاب باید در دسترس مردم باشد.
احمدوند درباره استفاده از ظرفیت فناوری‌های نوین در حوزه نشر، گفت: باید به دنبال تغییرات پی‌درپی شرایط اقتصادی و علمی در جامعه، توسعه کتابفروشی‌ها را هم پی ببریم و نمایشگاه‌های فیزیکی و مجازی را توسعه دهیم و از ظرفیت‌های فناوری استفاده کنیم. قبول دارم که در این زمینه عقب‌ماندگی‌هایی داریم و این عقب‌ماندگی در محتوا و کتاب، بیشتر است، در این زمینه اگرچه مجموعه‌های خصوصی با توان خوبی کار می‌کنند اما هنوز به زمان نیاز است.
وی درباره لزوم فرهنگسازی استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه نشر توضیح داد: فرهنگسازی لازم، در زمینه توسعه مطالعه آنلاین باید در میان مردم ایجاد شود از سوی دیگر تولیدکنندگان نیز به تولید محصولات جدید اقدام کنند. طبق آمار در سایر کشورهای دنیا، فاصله مطالعه کتاب آنلاین و مکتوب زیاد است و در ایران نیز وضعیت مشابه وجود دارد؛ اما نباید فراموش کرد که خواندن کتاب فیزیکی لذت و آداب خاصی دارد و خاطره‌انگیز است.
احمدوند همچنین با بیان اینکه در تلاشیم مشکلات پیش روی ناشران و کتابفروشان مرتفع شود، گفت: امروز کتابفروشان با مسائل و مشکلاتی مثل مالیات، بیمه و حضور در مکان‌های مسکونی مواجه هستند. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال تعامل با وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان امور مالیاتی و شهرداری هستیم تا نتیجه کار موجب رونق کسب‌و‌کار کتابفروشی‌ها شود. امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های آتی مطالعه مردم و توجه آن‌ها به کتاب و کتابخوانی بیشتر شود و صنعت نشر در مسیر توسعه قرار گیرد.
وی درباره استفاده از تسهیلات و خدمات پستی نیز توضیح داد: طی دو سال اخیر استقبال ناشران از خدمات پستی رشد قابل‌توجهی داشته است، زیرا موجب سهولت دسترسی مخاطبان به کتاب را فراهم کرده است.
احمدوند با بیان اینکه استفاده ناشران از پست بار مالی زیادی برای وزارتخانه در پی داشته است، گفت: بخشی از هزینه‌های این کار از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقبل شده است و امیدواریم در ارتباط با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کماکان این همکاری ادامه داشته باشد.
الهیاری، نیز در بخش دیگری از این نشست درباره سیاست‌های این دفتر توضیح داد: در اداره کتاب برخی کتاب‌هایی که برای دریافت مجوز ارسال می‌شود، در بررسی‌ها مشخص می‌شود، کتاب سازی از نسخه‌های دیگر است. در محافل علمی و دانشگاهی، برای حل این مشکل، طراحی نرم‌افزار مشابهت‌یاب پیش‌بینی شده است تا مشخص شود، متون از سوی دانشجو نوشته یا از متون دیگر برداشته شده است.
وی افزود: درباره آثاری هم کتاب سازی در آن‌ها انجام شده است اگرچه محتوا مغایرتی با ضوابط ندارد اما در عنوان مغایر ضوابط است.
الهیاری با بیان اینکه تلاش می‌شود در بررسی کتاب‌ها به شکل کیفی اقدام شود، گفت: در این زمینه ممکن است در صورت نیاز، حتی از نرم‌افزارهای مشابهت‌یاب هم استفاده کنیم و نتیجه را به ناشر یا مؤلف ارائه دهیم زیرا برخی، عناوین برای این گروه ممکن است معیار دریافت تسهیلات باشد.
وی همچنین درباره ترجمه‌های متعدد از یک کتاب و چگونگی رسیدگی به این مسئله نیز گفت: گاهی ناشر ایرانی رایت کتاب را خریداری کرده است اما ازآنجایی‌که قانون کپی‌رایت در کشور ما رعایت نمی‌شود، امکان استناد به این مسئله وجود ندارد.
الهیاری ادامه داد: معیاری که برای اداره کتاب در نظر گرفته شده رعایت تقدم و تأخر است، از سوی دیگر رعایت ضوابط ترجمه و نشر نیز اهمیت دارد و از انتشار ترجمه‌های متعدد از یک کتاب پیشگیری شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره روند بررسی و صدور مجوز نشر کتاب و در برخی موارد طولانی شدن این زمان نیز توضیح داد: در این زمینه، تدابیری در اداره کتاب اندیشیده شده است که در سامانه بررسی، قابل مشاهده است؛ به‌عبارت‌دیگر روند کارشناسی کتاب و اینکه در چه مرحله‌ای قرار دارد. به‌صورت هفتگی در تهران و 10 استان دیگر فرآیند کارشناسی به‌صورت موضوعی رصد می‌شود.
به گفته الهیاری، با این اقدام مسئله طولانی شدن زمان بررسی حل و کارهای کارشناسی در زمان و وقت خوبی انجام می‌شود تا مجوز کتاب مشمول زمان نشود. درباره تجدیدنظر قوانین نیز به مصوبه اصلاحی 21 تیرماه سال 1389 شورای عالی فرهنگی استناد می‌کنیم.
وی در ادامه بر لزوم به‌روزرسانی قوانین حوزه‌های مختلف نیز گفت: با توجه به رشد فکری در جامعه و پیشرفت فناوری، ابزارهای مطالعه مردم نیز تغییر می‌کند و ضروری است که در این حوزه قوانین به‌روز شود؛ اما در این حوزه باید به جزئیات بیشتری با صاحبان آثار دست پیدا کنیم تا به یک نتیجه‌گیری برسیم.
الهیاری با بیان اینکه در حوزه فرهنگ، هیچ راهی جز تعامل و گفتوگو وجود ندارد، تأکید کرد: نیز تلاش می‌کنیم برای حل مشکلات از این ابزار استفاده کنیم، اینکه برای یک کتاب و یک متن واحد، دو نوع برخورد می‌شود، ممکن است سلیقه‌ای باشد؛ اما این امکان هم وجود دارد، گاهی یک مترجم با آگاهی بیشتر متن را بومی‌سازی کرده و ناشر دیگر به متن و قلم نویسنده وفادار بوده است.
وی یادآور شد: در این زمینه تأکید می‌کنم که می‌توان با تعامل و رویارویی چهره به چهره، این مسائل و مشکلات را حل کرد.
رمضانی، با اشاره به جریان تبلیغات کتاب در هفته کتاب 1400 توضیح داد: در این هفته، طی همکاری با شهرداری تهران حدود 600 تابلو از 100 نویسنده در سطح شهر تهران نصب شده است.
وی با بیان اینکه تبلیغات کتاب هفته کتاب امسال بدیع بود، گفت: پیش‌تر، تبلیغات کتاب به چنین شکل گسترده و منظمی در سطح شهر انجام نشده بود.
رمضانی افزود: در این زمینه امیدواریم در سایر شهرها و استان‌های کشور نیز تبلیغات شهری و محیطی کتاب انجام شود. کتاب‌ها به نمایش گذاشته شود و به چشم مخاطب بیایند، زیرا کتاب مثل کالاهای دیگر نیست و باید کتاب‌ها را به مردم بشناسانیم.
وی با بیان اینکه مهمترین حلقه مفقوده صنعت نشر، مسئله ترویج آن است، عنوان کرد: در این زمینه به مسئله ترویج کتاب، کمتر توجه شده است، البته نباید از نقش رسانه در این زمینه غافل شد زیرا همان‌طور که پیش‌ازاین گفتم بال پرواز کتاب، رسانه‌ها هستند و با کمک رسانه‌های می‌توان کتاب‌ها را از قفسه کتابفروشی‌ها به خانه مردم ببرند.
رمضانی با اشاره به تبلیغات حوزه‌های مختلف شهری و محیطی، گفت: تا پیش‌ازاین مردم شاهد تبلیغات تجاری و سینمایی بوده‌اند و تبلیغات کتاب خیلی کم دیده می‌شد، اما باید تلاش کنیم از این به بِعد تبلیغ کتاب بیشتر باشد.
به گفته وی، هیچ‌کس نمی‌تواند، مردم را مجبور به خواندن کتاب کند، مردم هم در طرح‌های مختلف، مثل نمایشگاه مجازی کتاب، نمایشگاه فیزیکی یا طرح‌های فصلی خرید و انتخاب خود را کرده‌اند.
علیرضا اسماعیلی، مشاور معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در پایان این نشست در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره سرنوشت هتل وصال موسسه خانه کتاب نیز گفت: در معاونت امور فرهنگی در حال پیگیری این موضوع هستیم و با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز صحبت کرده‌ایم، وکیل گرفته‌ایم و پرونده در دست بررسی است.
