ضعف انس با قرآن در بدنه عموم جامعه / پیشنهاد 3 زمینه تعامل با آموزش و پرورش + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، در برنامه‌های نوبت صبح دومین روز چهارمین دوره دوسالانه آموزشی و توانمندسازی رؤسای ادارات و کارشناسان و مسئولان قرآن، عترت و نماز سراسر کشور امروز، 27 مهرماه، مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به سخنرانی پرداخت.

وی با اشاره بر اساس آیه‌ای از سوره احزاب آمده است «شما به واسطه نسبتی که به پیامبر(ص) دارید در اعمالتان، اعمال حسنه‌ای باشد، دوبرابر دیگران حساب می‌کنیم و اگر اعمال سیئه‌ای باشد، دوبرابر دیگران شما را توبیخ خواهیم کرد، چراکه منتسب به پیامبر(ص) هستیم»، بیان کرد: بنابر این ما نیز به منتسب به قرآن صامت هستیم یا معلم و مربی و کارشناس و مدیر قرآنی هستیم و منتسب به قرآن هستیم، لذا این نکته مهم است که مراقبت‌های لازم را از خود داشته باشیم.

قره‌شیخلو بیان کرد: بعد از 33 سال کار اداری در حوزه قرآن(از لطف خداوند)، به این نتیجه رسیدم که با حکمت در این عرصه قرار گرفته‌ایم و این توفیقی است که نصیب هر فردی نمی‌شود و باید قدردان آن باشیم و در این مدت آنچه که احساس می‌کنم به عنوان یک نقیصه در آن وجود دارد و ما به عنوان سربازان خط مقدم باید بر روی آن کار و توجه کنیم و اگر این موضوع در کشور رخ دهد زمینه‌ساز فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر تربیت 10 میلیون حافظ قرآن خواهد بود.

وی با تأکید بر اینکه نقیصه فوق این است که در بدنه عمومی مردم، متأسفانه ضعف انس با قرآن وجود دارد، ادامه داد: یعنی در حوزه تخصصی قرآن پس از پیروزی انقلاب قرآن گام‌های خوبی برداشتیم، به طوری که بیش از 250 رتبه بین‌المللی در مسابقات بین‌المللی جهان در سطح دانش‌آموزی، بانوان و بزرگسالان داریم و این نشان‌دهنده گام‌های خوب در این عرصه است، اما در بدنه عمومی مردم متأسفانه انس با قرآن رخ نداده است، یعنی مردم عادت به قرآن خواندن و قرآن شنیدن ندارند.

مردم با زیبایی‌های قرآن آشنایند

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف تصریح کرد: اگر صبح اول وقت از منزل بیرون بیاییم و بشنویم که از خانه همسایه، نوای قرآن می‌آید اولین چیزی که به ذهن متبادر می‌شود، این است که فردی در آنجا فوت کرده است. یعنی صدا و نوای قرآن با مرگ عجین شده است و این آفت بزرگی است، چرا که قرآن برای زنده‌ها نازل شده است «لِيُنْذِرَ مَنْ كانَ حَيًّا» و ما هنگامی که صدایش را می‌شنویم یاد مرگ می‌افتیم. این را باید چه کرد.

وی ادامه داد: معتقدم اگر می‌خواهیم 10 میلیون حافظ قرآن در کشور تربیت شود، باید حداقل 50 میلیون افرادی در کشور باشند که روزانه خود را مقید کنند تا قرآن بخوانند. هنگامی که ارتباط جاری و مستمر را با قرآن نداشته باشیم، بعید است که به تربیت 10 میلیون حافظ قرآن برسیم. بنابر این لازم عملیاتی کردن این منویات این است که به سمتی برویم که مردم انس با قرآن داشته باشند و در 24 ساعت زندگیشان هر روز وقتی برای قرآن خوانی بگذارند. من به جرئت نمی‌توانم بگویم آیا مایی که به نوعی منتسب به قرآن هستیم، روزانه با قرآن مأنوس هستیم یا خیر؟

قره‌شیخلو با اشاره به اینکه مراد از انس با قرآن از لحاظ کلام وحی تعریف شده است، اضافه کرد: فردی می‌تواند بگوید با قرآن مأنوس است که این کار‌ها را انجام دهد؛ 1-تلاوت و قرائت روزانه قرآن(سنتی که پیامبر(ص) و تمامی ائمه(ع) بر آن مقید بودند) همانطور که قرآن فرموده است «فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ...»، 2- انس با ظاهر قرآن و ارتباط با ظاهر این کلمات نورانی نیز تأثیراتی بر انسان می‌گذارد، قرآن بخوانید ولو اینکه ترجمه و معنایش را متوجه نشوید، چون در این کلمات چیزهایی است که از رو خواندن قرآن، سفارش شده است. و اگر حافظ قرآن هستیم باز از روی مصحف، قرآن بخوانیم که نتیجه آن مصونیت می‌شود همانطور که آمده است «وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا» (نسل جوان می‌گویند فارسی قرآن را می‌خوانیم. چرا باید عربی بخوانیم؟ و حال آنکه عربی را باید بخوانیم چون این کلمات از ناحیه خداوند صادر شده است.)

وی ادامه داد: 3- بحث تدبر در قرآن چنانکه آمده است: «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ» این کتاب با برکتی است برای اینکه در آینده در این کتاب تدبر کنیم، اگر یاد بگیریم هر روز، زمانی را برای تأمل در آیات بگذاریم نتیجه تدبر در قرآن مشخص است همانطور که آمده است: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ؛ مؤمنان همان كسانى‏‌اند كه چون خدا ياد شود، دلهايشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل مى‌كنند» یعنی فردی که اهل تدبر در آیات قرآن باشد، این زمینه را فراهم می‌کند که درجات ایمانش رشد پیدا کند. اینکه در قیامت می‌گویند «اقْرَأْ وَ ارْقَه» مراد آن آیاتیست که از آن فهم داشتیم و در زندگی تبدیل به عمل کردیم و در بهشت به آن درجه می‌دهند نه اینکه چون شما حافظ قرآن هستید، بخوانید و به درجاتتان افزوده شود. 4- فهمی که از تدبر آیات بدست می‌آید با تبدیل به عملیاتی شدن آیات شود.

قره‌شیخلو با ابراز گلایه از اینکه متأسفانه ارتباط مردم با قرآن، ارتباط مناسبتی است، بیان کرد: ماه مبارک رمضان این ارتباط با کلام وحی اوج می‌‌گیرد و عید فطر به پایان می‌‌رسد، درحالی که قرآن برای هر لحظه و هر دقیقه است و هرچه میزان ارتباط با قرآن تقویت شود، برکاتش در زندگی بیشتر جاری می‌شود. باید هنرمان این باشد که زیبایی‌های قرآن را به مردم نشان دهیم و اگر مردم با زیبایی‌های قرآن آشنا شوند و مردم بدانند در تمامی مراحل زندگی می‌توانند از نسخه و حرف‌های قرآن بهره‌مند شوند، حتما به سراغ قرآن خواهند آمد. اما اگر تنها از قرآن پوسته‌ای درست کنیم و به مردم بگوییم که آن را بخوانید و ثواب جمع کنید، مردم از کارکرد قرآن باز می‌مانند.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با اشاره به آیه «وَ نُنَزِّلُ‌ مِنَ‌ الْقُرْآنِ‌ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌ وَ لاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ‌ إِلاَّ خَسَاراً»، افزود: قرآن هم شفای باطنی و هم شفای ظاهری می‌دهد. اما ما چون کم ظرفیت هستیم، نمی‌توانیم از آن بهره‌مند شویم چون باورمان نسبت به قرآن، باور کمی است. معتقدم راهش این است که ابتدا از خودمان شروع کنیم چنانکه پیامبر(ص) در مسیر تبلیغ ابتدا مأمور به خود بود «وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ» بنابر این در مرحله نخست نسبت به تربیت قرآنی خود، حساس شویم و سپس نسبت به تربیت قرآن خانواده و در مرحله سوم نیز دیگران است.

وی تأکید کرد: این موضوعی است که در حال حاضر امکانش را داریم و شرایط برای تبلیغ قرآن فراهم است. اگر بتوانیم قرآن را به عنوان قرآن کاربردی، قرآنی که می‌تواند در لحظات مختلف برای مردم تصمیم‌سازی کند، این خلأ کم‌کم پر می‌شود. در حالی که گاهی از اوقات کار را به اندازه‌ای پیچیده می‌کنیم که مردم پیش خود می‌گویند آنطور که اینها می‌گویند سالیان سال طول می‌کشد تا بتوانیم قرآن را بخوانیم.

قره‌شیخلو با تأکید بر اینکه قرآن را باید آسان به مردم جلوه داد همانطور که آمده است: «وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ»، بیان کرد: هنگامی که ما می‌خواهیم برای مردم از قرآن بگوییم باید از زیبایی‌های قرآن بگوییم. چنانکه آیاتی در قرآن است که باید سعی کنیم به صورت کاربردی آن را به مردم آموزش دهیم، مثلاً آیه‌ای از سوره فصلت درباره اینکه خوبی و بدی کردن با هم برابر نیستند «وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ» این یک مهارت است و اگر بتوانیم آن را در آموزش و پرورش به بچه‌ها آموزش دهیم که بدی را با خوبی جواب بده یا دیگر آیات.

وی با اشاره به بیش از 50 آیه در قرآن شامل بازگو کردن مهارت‌هایی است که در زندگی به آن نیازمند هستیم، ادامه داد: این آیات به مردم آموزش داده شود موضوعی که معمولا به آن توجه نمی‌شود. بنابر این آنچه که خلأ ماست این است که تلاش کنیم مردم ارتباط جاری و ساری با قرآن پیدا کنند و راهش نیز این است که مردم زیبایی‌های قرآن را درک کنند. این نیز کار من و شماست که بیش از 20 سالست با قرآن همنشین هستیم.

افزایش دانش و مهارت قرآنی معلمان

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به تعامل آموزش و پرورش با این مرکز، بیان کرد: یکی بحث حفظ قرآن است، به طوری که در ستاد حفظ کارهایی در حال انجام است که نیازمند زیرساخت‌هایی هستیم که فراهم نیست و در آموزش و پرورش اصلی‌ترین کار شما به عنوان کارشناسان امور قرآنی، تقویت معلمان قرآن است، یعنی کار کنید تا معلم‌ها دانش و مهارت قرآنیشان افزایش پیدا کند.

تعامل بیشتر با آموزش و پرورش

وی ادامه داد: در زمینه مسابقات قرآن نیز تفاهم‌نامه‌ای انجام شد که اینجا سؤال پیش آمد، چرا اوقاف طی دوسال گذشته کمی در این زمینه نکرده است به دو علت. یکی اینکه از اول همکاران در اوقاف، منابع مالی این کار را در اوقاف به خوب شناسایی نکرده‌اند و منابع مالی به خوبی تعریف نشده بود، درست است سازمان اوقاف، پر پول است، اما ریال به ریال آن شرایط برای خرج کردنش وجود دارد. درست است دو سال گذشته شرایط کرونا و بسته شدن بقاع و ... درآمدها را کم کرده بود، اما امیدواریم در آینده این امر جبران شود. نکته دوم نیز بحث استعدادهای قرآنی آموزش و پرورش است. خیلی از دانش‌آموزانی که می‌توانند به مانند قاریان بین‌المللی کشور شوند، ریشه کارشان در آموزش و پرورش بسته می‌شود، اگر اینها در دوران تحصیل شناسایی شوند و برای آنها کار و آموزش ویژه انجام شوند، هر کدام می‌توانند چهره قرآنی برای کشور شوند.

قره‌شیخلو با تأکید بر اینکه اوقاف در این زمینه آماده همکاری جدی با آموزش و پرورش است، تصریح کرد: یعنی کار آموزش عمومی با آموزش و پرورش و دانش‌آموزانی که دارای استعداد ویژه هستند به ما بسپارید، به طوری که حاضر هستیم در این زمینه هزینه کنیم و استادی برای آنها قرار دهیم که در آینده نزدیک با آقای مسیب‌زاده، راهکارهای اجرایی آن را تعریف خواهیم کرد.

وی درباره بحث ساماندهی داوران که از سال گذشته از سوی این مرکز آغاز شده است، گفت: در بدنه آموزش و پرورش نیروهای قرآنی خوبی است. اینها افرادی هستندکه می‌توان روی آنها را سرمایه‌گذاری کرد و این افراد را خواهش می‌کنم به مرکز امور قرآنی معرفی کنند تا در بحث ساماندهی داوران از این دوستان آموزش و پرورش استفاده کنیم بطوری که قطعا هم می‌توانند در بدنه آموزش و پرورش خدمت بیشتری کنند و هم در حوزه‌های بیرون از آموزش و پرورش. چنانکه در دستگاه‌های مختلف مسابقات قرآن داریم که نیازمند داورانی هستیم که به طور علمی و مهارتی آزمون داده‌اند و سنجش شده‌اند و توانایی، دانش ومهارت آنها مشخص شده است.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: معتقدم زمینه همکاری ما با آموزش و پرورش در دو سه بخش وجود دارد که امیدوارم با حمایت‌های دوستان قرآنی آموزش و پرورش و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، اینها را زمینه‌سازی کنیم تا در سطح کشور توسعه پیدا کند.

یادآور می‌شود، چهارمین دوره آموزشی و توانمندسازی رؤسا، کارشناسان مسئول و کارشناسان قرآن، عترت و نماز سراسر کشور از ۲۶ تا ۲۸ مهرماه به میزبانی اداره‌کل آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران در حرم امام خمینی(ره) در قالب ویدئو کنفرانس از طریق شبکه شاد در حال برپایی است.