دکترین انقلاب جامع جمهوریت و اسلامیت است / انعکاس تولیدات فکری در مجلس خبرگان
آیت‌الله اعرافی با اشاره به وجود برخی دوگانه‌ها در نهضت‌های اسلامی نظیر دوگانه‌های جمهوریت و اسلامیت، بیان کرد: حوزه مرکز بزرگی است که تولید علمی را ارائه می‌دهد و کسانی که در مراکز رسمی هستند، اندیشه‌ها و افکار را منعکس می‌کنند، در مجلس خبرگان نیز برخی از تولیدات فکری قابل طرح است که اثرگذاری دارد و بنده نیز این مسئله را دنبال می‌کنم.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری آیت‌الله علیرضا اعرافی، عضو شورای نگهبان و نامزد انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری، امروز، سه‌شنبه ۲۵ خردادماه، برگزار شد.
آیت‌الله علیرضا اعرافی در این مراسم بیان کرد: نظام اسلامی الگویی نو از حکمرانی است که تثبیت نو بودنش نیاز به گذر زمان دارد. جهان اسلام در قرون گذشته در حکمرانی با دوگانه‌های مهمی مواجه بوده است؛ یکی از مهم‌ترین دوگانه‌های حکمرانی در جهان اسلام که پس از اتفاقات رنسانس و عقب‌ماندگی که در جهان رقم خورد به وجود آمد، دوگانه مردم و ارزش‌ها یا جمهوریت و اسلامیت یا مردم‌سالاری و ارزش‌های الهی و ولایی بوده است و این دوگانه‌ای است که نهضت‌های اسلامی با آن چالش داشته‌اند. برخی از جنبش‌ها به این سمت رفتند که جمهوریت را کم‌رنگ کنند و پایان آن، حرکت‌هایی مانند داعش است و جنبش‌هایی نیز رقم خورده که تحول را در گرو این دیدند که ارزش‌های اسلامی و قوانین و احکام اسلام را کم‌رنگ کنند.
گزارش تصویری نشست رسانه‌ای آیت‌الله اعرافی
اعرافی تصریح کرد: جمع این دوگانه، جمع دشوار و حل سنگین و سختی است و شاید نخستین‌بار است که در دکترین انقلاب اسلامی، تئوری نظام اسلامی در قالب جمهوری اسلامی برطرف شده است و این از مقولات مهم است که این پارادوکس حل می‌شود و همه ارکان قدرت به آرای مردم بازگشت دارد.
وی بیان کرد: دکترین انقلاب اسلامی، دکترینی است که می‌تواند پارادوکس‌های تاریخی جهان اسلام را پاسخ دهد و علی‌رغم همه فراز و فرودهایی گه در این چند دهه بوده، این دکترین توانسته به راه خودش ادامه دهد و امیدواریم در این انتخابات و در سایه حضور مردم، بتوانیم به سمت تثبیت بهتر این تئوری حرکت کنیم و باید برای حضور مؤثر و مناسب تلاش لازم را داشته باشیم.
اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح برنامه‌ها و اولویت‌های خود پرداخت و گفت: مردم‌سالاری دینی، اقتضا دارد همه ارکان قدرت و حتی رأس هرم قدرت به آرای مردم برگردد، اما دو نوع مراجعه به آرای مردم در قانون پیش‌بینی شده است؛ یکی مراجعه مستقیم است که در مجلس، شوراها و ریاست جمهوری است و یکی هم ابتنای غیرمستقیم است که در باب رهبری و ولایت است و خبرگان، رهبری را برمی‌گزینند، اما نکته حائز اهمیت وظایف خبرگان است که دو مورد است؛ یکی مصرح در قانون است که عبارت از وظایف اولیه آن است که نصب و عزل رهبری است و دیگری هم نظارت کلان بر وجود یا عدم وجود شرایط در رهبری است.
وی بیان کرد: خبرگان برای اعمال نظارت کلان نیازمند نگاه جامع و نگرش مناسب و منظومه‌وار در مسائل فقهی، سیاسی و اجتماعی است و برای انجام آن وظایف در هنگام تصمیم‌گیری اساسی و اعمال نظارت‌ها، نیاز داریم که خبرگان ما هوشمند و قوی باشد. این خبرگان می‌تواند صدای رسای مردم باشد و در چارچوب‌های قانونی مطالبه‌گری کند. بنابراین، خبرگانِ تراز، خبرگانی است که در فقاهت نمره بالایی دارد و در نگاه جامع علمی و دینی نیز فراگیر می‌اندیشد. همچنین مسائل دنیای جدید، تحولات دنیای جدید و معادلات قدرت را نیز خوب درک می‌کند، از این حیث، برای انجام این وظایف نیازمند هستیم که در هر انتخابات، از افراد جدیدی که از این نگاه جامع برخوردار باشند استفاده کنیم. بنده نیز فکر کردم که برای طرح نگرش‌های جدید و تقویت رویکردهای جامع، باید در صحنه حاضر شوم.
وی در بخش دیگری از این نشست خبری پاسخ‌گوی پرسش‌های خبرنگاران بود و در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایکنا که مراد شما از طرح نگرش‌های جدید چیست و چه برنامه‌های را برای تحقق آن دنبال می‌کنید؟ گفت: کار ما در مدیریت حوزه علمیه هم این بود که معارف دینی و الهی را متناسب با دنیای معاصر بازسازی کنیم که پاسخ‌گوی پرسش‌های جدید باشد. یکی از محورهای مهمی که مباحث جدید را طرح می‌کند، فقه است. فقه ما ۵۰ کتاب مهمِ راهنمای زندگی بشر را در بر دارد. اگر بخواهیم این فقه را در عرصه اداره جامعه فعال کنیم، باید مسائل نو را در این ابواب مورد توجه قرار دهیم و هم اینکه قلمروهای جدید را باز کنیم. اخیراً ۱۰ محور جدید را دنبال می‌کنیم که یکی از اینها فقه تعلیم و تربیت است و ۳۰ جلد حاصل تحقیق بیست‌ساله‌ای است که جایگاه مستقلی در فقه ما نداشته، اما لازم بود که در منابع تحقیق شود و در این زمینه پاسخ‌گویی صورت گیرد و از این مجموعه، ۱۲ جلد نیز چاپ شده است.
اعرافی تصریح کرد: در حوزه فقه سیاسی و در باب حکمرانی سیاسی و همچنین در حوزه فقه اجتماعی نیز مباحث قابل طرح فراوانی وجود دارد و من هم بحث جدیدی را در درس خارج فقه با نام فقه روابط اجتماعی آغاز کرده‌ام. در غیر از این سؤالات متفرقی که باید به فقه عرضه شود، سامانه‌های جدید را در فقه نیاز داریم. برای نمونه می‌توان حوزه اقتصاد را مثال زد که قلمروهایی مانند پول، بانک‌داری و شرکت‌ها را داریم که باید به آنها پاسخ داده شود. بنابراین یک حرکت اجتهادی در حوزه‌ها آغاز شده که به دوران شهید صدر برمی‌گردد و این حرکت در حال بسط و توسعه است و این مباحث می‌تواند در قوانین هم تاثیرگذار باشد.
وی افزود: در سند الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت، حوزه‌ها، نخبگان و ... همکاری کردند و ما نیز در حوزه‌های علمیه ۴۰۰ استاد را فعال کردیم و تحقیق جامعی انجام شد و مباحث فقهی جدید را توسعه داده‌ایم که در حوزه‌های فلسفی و علوم انسانی نیز رهاوردهایی خواهد داشت. در اینجا باید به این نکته هم اشاره کنم که در ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی، طرحی به نام گفتمان علمی انقلاب اسلامی را در حوزه علمیه داشتیم که محصولات نو و جدید حدیثی و فقهی و همچنین مباحث علوم انسانی و اجتماعی که در طول ۴۰ سال تولید شده، در قالب کتب و مقالات جمع شد و چکیده آن، در ۳۰ جلد جمع شد.
اعرافی بیان کرد: بنابراین، حوزه مرکز بزرگی است که تولید علمی را ارائه می‌دهد و کسانی که در مراکز رسمی هستند، اندیشه‌ها و افکار را منعکس می‌کنند و در مجلس خبرگان رهبری نیز برخی از تولیدات فکری قابل طرح است که اثرگذاری دارد و بنده نیز این مسئله را دنبال می‌کنم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله جوان‌گرایی و تربیت نسل جدید مدیران انقلابی پرداخت و بیان کرد: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، بیش از ۴۰ بار سخن از جوان و تربیت مدیران برجسته از میان جوانان داشتند. این نکته قابل توجه است که ما دو تجربه مهم در سطح کلان داریم که کارآمدی جوان را نشان داده است؛ یکی از آنها دفاع مقدس است و فرماندهان ما در آن زمان زیر 30 سال سن داشتند. همچنین در عرصه‌های دیگر نیز همین است و جوانان ما در دانشگاه‌های معتبر نشستند و در حوزه فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، این دانش را پیش بردند. بنابراین، تفویض مدیریت به نسل جوان، مهم‌ترین راه برای ارتقای آنها است و باید سهمی را برای رشد نسل جوان بگذاریم.
اعرافی به برنامه‌های خود برای پویایی بیشتر مجلس خبرگان نیز اشاره و بیان کرد: معتقدم به اینکه همه نهادهای نظام باید در اندیشه تحول باشند. بنده هم در 30 سال گذشته و در تأسیس موسسات گوناگون، نگاهم این بوده که باید به تحول بپردازیم و این نیز باید مبتنی بر یک نگاه اصیل باشد. خبرگان می‌تواند شیوه‌های مردم‌سالاری دینی را نیز مورد بررسی قرار دهد که یکی از آنها، ترویج گفتمان مردم‌سالاری دینی، ولایت فقیه و جمهوری اسلامی است و خبرگان می‌تواند در این زمینه نیز ورود کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود شایعات مطرح‌شده در زمینه منصوب شدنش به ریاست قوه قضائیه را تکذیب کرد و گفت: هرکجا که رسیده‌ام تکذیب کرده‌ام و این موضوع طرح نشده و مسئله‌ای مطرح نیست.
اعرافی در ادامه به مسئله لزوم شفافیت گفت‌وگوها در مجلس خبرگان پرداخت و گفت: معتقد به چنین رویه‌ای هستم اما به شرط اینکه همه مباحث لازم در نظر گرفته شود و با لحاظ این شرایط می‌توان گام‌های بیشتری را برداشت.
اعرافی در پاسخ به برخی پرسش‌ها پیرامون حواشی مطرح‌شده در زمینه عملکرد شورای نگهبان نیز بیان کرد: از زمانی که حواشی اخیر به وجود آمده تا امروز جلسه رسمی نداشته‌ایم و برخی مسائل به صورت تلفنی دنبال شده و شورا در حال بررسی مباحث مطرح‌شده است و سخنگوی شورا پاسخ را اعلام خواهد کرد.
انتهای پیام
