زمینه همزیستی صلح‌آمیز فراهم شود/ از قافله گفت‌و‌گو در حوزه ادیان فاصله داریم

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی عباسی، رئیس جامعةالمصطفی(ص) العالمیه، امروز، 21 مهر در آیین آغاز سال تحصیلی دانشگاه ادیان و مذاهب، گفت: حادثه عاشورا یک پدیده و حادثه جهانی و بین‌المللی و متعلق به همه انسان‌های آزاده و حقیقت‌جو است و اختصاص به مذهب یا طائفه خاصی ندارد.

وی افزود: این حضور بین‌المللی در اربعین حسینی را شاهد هستیم که از همه نقاط عالم و از پیروان مکاتب و ادیان در راهمپیمایی بزرگ و بی‌نظیر شرکت می‌کنند و این امر دلیلی روشن بر جهانی بودن این پیام است.

عباسی بیان کرد: جایگاه علم در تفکر اسلامی بسیار برجسته‌ است، در متون اصلی اسلامی در کنار ایمان علم هم به‌عنوان یک عنصر و برتری معرفی شده‌ است.

وی با اشاره به آیه «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ؛ خدا [رتبه] كسانى از شما را كه گرويده و كسانى را كه دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند و خدا به آنچه مى‌كنيد آگاه است (۱۱)». (سوره مجادله/ آیه 11»، گفت: ایمان و علم دو عنصر و مؤلفه برتری است، خداوند می‌فرماید: « يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ؛ (خدا) دانش و حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌دهد؛ و به هر کس دانش داده شود، خیر فراوانی داده شده است. و جز خردمندان، (این حقایق را درک نمی‌کنند،) و متذکر نمی‌گردند». (سوره بقره/269».

قدرت علم

وی گفت: امام علی(ع) می‌فرماید: «العِلمُ سُلطانٌ مَن وَجدَهُ صالَ بِهِ وَ مَن لَم يَجِدهُ صيلَ عَلَيه؛ علم اقتدار است. هر کس این قدرت را به چنگ آورد می‌تواند تحکم کند می‌تواند غلبه پیدا کند هر کسی این اقتدار را به دست نیاورد، «صیل علیه» بر او غلبه پیدا خواهد شد، دیگران بر او قهر و غلبه پیدا می‌کنند به او تحکم می‌کنند».

عباسی ادامه داد: امروز صاحبان قدرت در عالم بخشی از قدرت خود را از علم گرفتند و نباید آن را انکار کرد زیرا علم می‌تواند برای ملت و دولت قدرت ایجاد کند، امام صادق(ص) می‌فرماید: «علم را بیاموزید حتی اگر در اعماق دریاها فرو بروید». این اندازه ترویج نسبت به علم در جاهای دیگر کمتر دیده می‌شود.

وی بیان کرد: دستگاه‌های آموزش علم در عالم که امروز از آن به‌عنوان دانشگاه یاد می‌شود، تاریخ طولانی دارد، بررسی تاریخی مراکز علمی و آموزشی از ابتدای شکل‌گیری تمدن‌ها، خود به‌عنوان سوژه می‌تواند مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته‌ است.

نقش دانشگاه‌ها در بسط تمدن اسلامی

عباسی گفت: در دوره انقلاب اسلامی دانشگاه‌ها نقش گسترده‌ای در بسط تمدن اسلامی داشتند، همواره مراکز علمی و دانشگاهی یکی از عناصر مهم شکل‌گیری تمدن‌ها بودند و در پیشبرد، توسعه و اجتماعی کردن دانش و گسترده کردن روبط بین ملت‌ها و انسان‌ها و همچنین در دنیای جدید شبکه علم و آموزش میان انسان‌ها ایجاد کرده‌ است.

رئیس جامعة‌المصطفی(ص) ادامه داد: دیپلماسی عمومی به دو گونه امروز در صحنه عالم جریان دارد؛ دیپلماسی عمومی از نهادهای عمومی و مردم نهاد استفاده می‌شود اما هدایت و برنامه آن در اختیار دولت‌هاست و دولت از آن‌ها برای گسترش روابط خود با سایر کشورها بهره‌مند می‌شوند برخی از ارتباطات در این دنیا در این چارچوب معرفی می‌شود.

عباسی اظهار کرد: بخش دیگر این دیپلماسی نهادهای علمی است که بر اساس رسالت خود وارد عرصه شده و از تجربه‌ها و ارزش‌ها و هنجارهای دیگران آگاه می‌شوند و سخن و پیامی را که به آن باور دارند در روابط بین‌المللی عرضه می‌کنند.

وی افزود: دانشگاه ادیان و مذاهب فرصتی برای ارائه ارزش‌ها و پیام‌هاست، حوزه‌های علمیه از دیرباز و از آغاز شکل گیری دائماً یک رویکرد بین‌المللی داشتند و محلی برای انسان‌های مختلف و دل‌های مشتاق از ملیت و جنسیت‌های گوناگون بوده که گرد هم آمدند.

عباسی گفت: امروز حوزه علمیه در جایگاه بی‌نظیری قرار دارد البته ضعف‌ها و کمبودهایی دارد اما باید بدانیم که پیش از انقلاب اسلامی جمعیت طلاب کمتر از هزار نفر بودند اما امروز امتداد بین‌المللی حوزه علمیه آن چنان توسعه پیدا کرده که از 120 کشور جهان در حوزه علمیه مشغول به تحصیل هستند.

بیش از گذشته گفت‌وگو کنیم

وی گفت: در حوزه ادیان تا اندازه‌ای از قافله گفت‌و‌گو فاصله داریم، بنابراین دانشگاه ادیان و مذاهب تلاش کرده تا این فاصله را کمتر کند؛ لذا در حوزه مطالعات تکوینی ادیان و گفت‌وگوی میان پیروان ادیان باید بیش از گذشته گفت‌وگو کنیم و در سایه این شناخت‌ها و گفت‌وگوها زمینه برای دوستی و ارتباطات بیشتر و همزیستی صلح‌آمیز فراهم می‌شود.

عباسی بیان کرد: انقلاب اسلامی حامل پیام فرهنگی و دیپلماسی است، کارکردهای اجتماعی دین و نقش آن در جامعه‌پذیری و توسعه روابط انسانی بر کسی پوشیده نیست و البته در خصوص نقش حاکمیتی و سیاسی دین اختلافات بسیار است.

وی افزود: انقلاب اسلامی یک تجربه تازه برای بشریت است، تجربه‌ای که بر اساس یک پیش‌داوری تاریخی ارزیابی مثبتی از نقش حاکمیتی دین ندارد، امروز پس از چهل سال علی‌رغم همه مشکلات در عرصه علمی در عالم کارنامه قابل قبولی را می‌توانیم ارائه دهیم و این پیشرفت‌ها و توسعه‌ها نشان‌دهنده توفیق حاکمیت دینی در توسعه علم و پشرفت‌های علمی است؛ اندیشه و حاکمیت دینی پرونده قابل قبولی را از خود نشان داده و مراکز دانشگاهی و حوزوی نیز در این زمینه نقش مؤثری داشتند.

عباسی در پایان بیان کرد: مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، ایجاد تمدن نوین اسلامی را به‌عنوان آرمان انقلاب عنوان و بر آن تأکید کردند؛ اسلام حامل یک گفتمان بزرگ برای جهانیان است و نظم تازه‌ای برای عرصه بین‌المللی عرضه خواهد کرد که مبتنی بر اخلاق، خداباوری و دین‌داری است.