امرالله احمدجو:
هنوز مفهوم نظارت را نمی‌دانیم/ فقدان نیروهای متخصص و متعهد در بخش نظارت
گروه هنر ــ کارگردان سریال «روزی روزگاری» گفت: نظارت در سینما و تلویزیون ایران به سانسور خلاصه شده است، در حالی که نظارت مفهوم و کارکرد خاص خودش را دارد و در بسیاری از موارد می‌تواند راهگشا باشد.
امرالله احمدجو، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفتوگو با ایکنا با بیان اینکه نظارت بر آثار نمایشی، نتوانسته تأثیری در ارتقای کیفیت آن‌ها داشته باشد، اظهار کرد: سینما و تلویزیون نهاد‌هایی‌اند که وظیفه‌شان نظارت بر کیفیت تولیدات نمایشی است، اما در عمل نهادهای نظارتی نتوانسته‌اند کارکرد مطلوبی داشته باشند و مصادیق آن را در تولیدات بسیاری می‌توان مشاهده کرد.
وی افزود: دلیل عدم کارایی بخش‌های نظارتی در سینما و تلویزیون به یک عامل بسیار مهم وابسته است. آن‌هم اینکه افرادی که در این نهادهای نظارتی مشغول به کارند شرایط لازم را ندارند. یعنی بسیاری از آن‌ها متعهد و متخصص نیستند، اما متأسفانه هرگز این دو ملاک در کنار هم وجود نداشته‌‌اند و ندارند. بنابراین فعالیت این نهادها مطلوب و مؤثر نیست.
وی افزود: دلیل عدم کارایی بخش‌های نظارتی در سینما و تلویزیون به یک عامل بسیار مهم وابسته است. آن‌هم اینکه افرادی که در این نهادهای نظارتی مشغول به کارند شرایط لازم را ندارند. یعنی بسیاری از آن‌ها متعهد و متخصص نیستند، اما متأسفانه هرگز این دو ملاک در کنار هم وجود نداشته‌‌اند و ندارند. بنابراین فعالیت این نهادها مطلوب و مؤثر نیست.
سانسور، نظارت نیست
این فیلمساز با بیان اینکه نظارت به معنای سانسور نیست، تأکید کرد: نهادهای نظارتی الزاماً نظارت را به معنای سانسور می‌دانند، در صورتی که سانسور بخش کوچکی از این امر است و قسمت عمده به توصیه‌هایی بازمی‌گردد که این مراکز به سازندگان می‌دهند، از جمله اینکه چه آثاری تولید کنیم تا کیفیت بیشتری در آن عیان باشد.
کارگردان سریال «روزی روزگاری» تصریح کرد: فرض کنید سریالی دینی یا قرآنی قرار است تولید شود، اما اگر فیلمساز به تنهایی بخواهد چنین اثری را تولید کند شاید به برخی از بدیهیات بپردازد که نمایش آن، تکرار مکررات باشد، اما اگر در نهادهای نظارتی افرادی آشنا به امور دینی و قرآنی وجود داشته باشند به که سازنده راهنمایی‌های لازم را بدهند این اتفاق هم کیفیت اثر را بالا می‌برد و هم مانع تحریف آن اثر می‌شود.
این فیلمساز با بیان اینکه نظارت به معنای سانسور نیست، تأکید کرد: نهادهای نظارتی الزاماً نظارت را به معنای سانسور می‌دانند، در صورتی که سانسور بخش کوچکی از این امر است و قسمت عمده به توصیه‌هایی بازمی‌گردد که این مراکز به سازندگان می‌دهند، از جمله اینکه چه آثاری تولید کنیم تا کیفیت بیشتری در آن عیان باشد.
کارگردان سریال «روزی روزگاری» تصریح کرد: فرض کنید سریالی دینی یا قرآنی قرار است تولید شود، اما اگر فیلمساز به تنهایی بخواهد چنین اثری را تولید کند شاید به برخی از بدیهیات بپردازد که نمایش آن، تکرار مکررات باشد، اما اگر در نهادهای نظارتی افرادی آشنا به امور دینی و قرآنی وجود داشته باشند به که سازنده راهنمایی‌های لازم را بدهند این اتفاق هم کیفیت اثر را بالا می‌برد و هم مانع تحریف آن اثر می‌شود.
پرداخت صرف به ظواهر، آثار نمایشی را از کمال دور می‌کند
وی با بیان اینکه پرداختن به ظواهر، کاری بی‌مورد در آثار نمایشی است، گفت: نهادهای نظارتی برخی مواقع عملکرد خود را محدود به ظواهر می‌کنند که فیلمساز از آن آگاه است برای مثال تأکید به پوشش بازیگران و اینکه فلان بازیگر در سکانس به خصوصی چه گفته است؛ آیا ما را به کمال نزدیک می‌کند. البته منظورم این نیست که روی این حوزه‌ها نظارت نباشد، ولی به نظرم سینماگری که در جمهوری اسلامی فعالیت هنری می‌کند به الزامات آن نیز واقف است. پس بهتر است نهادهای نظارتی توجه خود را به روی معنا معطوف کنند.
کارگردان سریال «تفنگ سرپر» در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: آسیب دیگری که برای نهادهای نظارتی می‌توان بیان کرد دخالت‌هایی است که آن‌ها برخی مواقع، هنگام ساخت یا نگارش فیلمنامه انجام می‌دهند. این دخالت به معنای کنترل باید‌ها و نباید‌ها نیست، بلکه در برخی مواقع سلیقه اعضای نهادهای نظارتی دستورات آن مراکز را رقم می‌زند. به طور مثال ممکن است مدیری دوست نداشته باشد شهری به یک نحو بخصوص نشان داده شود. برای همین به کارگردان تکلیف می‌کند، تصویری خاص از آن شهر را نشان دهد، البته این تنها یک مثال است و در بخش‌های مختلف معمولاً این اتفاق رخ می‌دهد.
وی در پاسخ به این سؤال که شاخص‌های دینی را چگونه در آثار خود مد نظر قرار می‌دهد ابراز کرد: هیچ گاه سعی نکردم پیامم را در قالبی مستقیم به بیننده منتقل کنم، بلکه قصه برای من بهترین محل برای بیان حرف‌هایم است. برای مثال در سریال روزی روزگاری که بار‌ها از تلویزیون پخش شده و هنوز هم مخاطب دارد من بسیاری از باور‌های مردم را در قالب قصه که مجموعه روایت می‌کند و شکل زندگی شخصیت‌ها بیان کردم، بدون اینکه بخواهم به صورت شعاری آن را بیان کنم. برای همین به نظرم آن سریال توانست تا امروز ماندگار باشد.
وی با بیان اینکه پرداختن به ظواهر، کاری بی‌مورد در آثار نمایشی است، گفت: نهادهای نظارتی برخی مواقع عملکرد خود را محدود به ظواهر می‌کنند که فیلمساز از آن آگاه است برای مثال تأکید به پوشش بازیگران و اینکه فلان بازیگر در سکانس به خصوصی چه گفته است؛ آیا ما را به کمال نزدیک می‌کند. البته منظورم این نیست که روی این حوزه‌ها نظارت نباشد، ولی به نظرم سینماگری که در جمهوری اسلامی فعالیت هنری می‌کند به الزامات آن نیز واقف است. پس بهتر است نهادهای نظارتی توجه خود را به روی معنا معطوف کنند.
کارگردان سریال «تفنگ سرپر» در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: آسیب دیگری که برای نهادهای نظارتی می‌توان بیان کرد دخالت‌هایی است که آن‌ها برخی مواقع، هنگام ساخت یا نگارش فیلمنامه انجام می‌دهند. این دخالت به معنای کنترل باید‌ها و نباید‌ها نیست، بلکه در برخی مواقع سلیقه اعضای نهادهای نظارتی دستورات آن مراکز را رقم می‌زند. به طور مثال ممکن است مدیری دوست نداشته باشد شهری به یک نحو بخصوص نشان داده شود. برای همین به کارگردان تکلیف می‌کند، تصویری خاص از آن شهر را نشان دهد، البته این تنها یک مثال است و در بخش‌های مختلف معمولاً این اتفاق رخ می‌دهد.
وی در پاسخ به این سؤال که شاخص‌های دینی را چگونه در آثار خود مد نظر قرار می‌دهد ابراز کرد: هیچ گاه سعی نکردم پیامم را در قالبی مستقیم به بیننده منتقل کنم، بلکه قصه برای من بهترین محل برای بیان حرف‌هایم است. برای مثال در سریال روزی روزگاری که بار‌ها از تلویزیون پخش شده و هنوز هم مخاطب دارد من بسیاری از باور‌های مردم را در قالب قصه که مجموعه روایت می‌کند و شکل زندگی شخصیت‌ها بیان کردم، بدون اینکه بخواهم به صورت شعاری آن را بیان کنم. برای همین به نظرم آن سریال توانست تا امروز ماندگار باشد.
به هر قیمتی فیلم نمی‌سازم
احمدجو درباره کم‌کاری‌اش در سینما و تلویزیون گفت: حاضر نیستم به هرقیمتی فیلم بسازم به همین جهت در کارنامه‌ام جز چند سریال و چند فیلم سینمایی اثر دیگری مشاهده نمی‌شود، در ضمن فیلم‌ها و سریال‌هایی که ساخته‌ام نیز به گونه‌ای بوده تا بتوانم در همه شرایط از آن دفاع کنم و به نظرم عملکرد مطلوبی است که یک فیلمساز می‌تواند داشته باشد زیرا تولید اثر به هر قیمتی کارنامه هنرمندان را خراب می‌کند.
کارگردان فیلم سینمایی «دنیای وارونه» ادامه داد: دلیل دیگر کم‌کاری من به شرایط سینما و تلویزیون باز می‌گردد. به ویژه در حوزه سینما شرایطی حاکم شده که تنها عده‌ای خاص می‌توانند در آن فعالیت کنند و بسیاری از سینماگرانی که حرفی برای گفتن دارند خانه‌نشین شده‌اند، البته من نیز می‌توانستم باز ساخت آثار گیشه‌پسند فعالیتم را ادامه دهم اما همان گونه که گفتم حاضر نیستم سابقه کاری‌ام زیر سؤال رود.
احمدجو در پایان تأکید کرد: تولیدات سینمایی ایران تنها محدود به داخل کشور شده است و ما مخاطبان خارجی را نادیده گرفته‌ایم. این امر در حالی است که جدا از هالیوود و غرب، کشور‌هایی چون؛ هند، کره، ترکیه و چین سرمایه‌گذاری عظیمی روی صنعت فیلمسازی کرده‌اند و ما نیز مخاطب آن شده‌ایم. این مسئله در حالی است که تولیدات داخلی نیز باید از چنین ظرفیتی استفاده کنند.
کارگردان فیلم سینمایی «دنیای وارونه» ادامه داد: دلیل دیگر کم‌کاری من به شرایط سینما و تلویزیون باز می‌گردد. به ویژه در حوزه سینما شرایطی حاکم شده که تنها عده‌ای خاص می‌توانند در آن فعالیت کنند و بسیاری از سینماگرانی که حرفی برای گفتن دارند خانه‌نشین شده‌اند، البته من نیز می‌توانستم باز ساخت آثار گیشه‌پسند فعالیتم را ادامه دهم اما همان گونه که گفتم حاضر نیستم سابقه کاری‌ام زیر سؤال رود.
احمدجو در پایان تأکید کرد: تولیدات سینمایی ایران تنها محدود به داخل کشور شده است و ما مخاطبان خارجی را نادیده گرفته‌ایم. این امر در حالی است که جدا از هالیوود و غرب، کشور‌هایی چون؛ هند، کره، ترکیه و چین سرمایه‌گذاری عظیمی روی صنعت فیلمسازی کرده‌اند و ما نیز مخاطب آن شده‌ایم. این مسئله در حالی است که تولیدات داخلی نیز باید از چنین ظرفیتی استفاده کنند.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام 
