به گزارش خبرنگار خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از بوشهر، به رغم صنعتی شدن دنیای امروزی و افزایش فنآوریهای ارتباطی و آمیخته شدن آنها با زندگی امروزی بسیاری از سنتها در حال فراموشی است اما برخی سنتها با وجود این مسائل همچنان جای خود را در زندگی امروزی از دست ندادهاند.
اگر امروزه عطر خوش وحی در قالب مذهب و آموزههای اخلاقی در میان آدمیان پراکنده شده، به آن سبب است که پیامبران، اولیای الهی و سپس مبلّغان بزرگ دینی، بهخوبی از عهده امر تبلیغ دین برآمدند و در کار تبلیغ، هرگز کوتاهی نورزیدند.
امسال در ماه مبارک رمضان طرح «صحیحخوانی قرآن کریم» در ۱۱۴ خانه قرآنی روستایی بوشهر و در 250 مسجد استان جلسات تخصصی تفسیر قرآن دایر که به همت دارالقرآنالکریم تبلیغات اسلامی برگزار میشود.
همچنین، آئین «دم دم سحری»، «آبی بنوش»، « گلی گشو»، «عید تلخک» و «سینهزنی سنتی» بوشهر از مهمترین سنتهای قدیمی بوشهر است که در ماه مبارک رمضان همچنان توسط بیش از یک هزار هیئت مذهبی و مردمی در شهرها و روستاهای استان اجرا میشود.
دم دم سحری
یکی از سنتهای قدیمی مردم بوشهر که بیشتر در محلات قدیمی این شهر و در چهار محل قدیمی این شهر برگزار میشده سنت قدیمی «دم دم سحری» است که توسط افرادی به اجرا گذاشته میشود.
این سنت قدیمی در زمانی که امکانات پیشرفتهای مثل ساعت زنگدار، رادیو، تلویزیون نبوده که در سحرهای ماه مبارک رمضان، مردم با صدای آن بیدار شوند، اجرا میشده است.
افرادی که دم دم سحری اجرا میکردهاند، معمولاً سه تا چهار نفر بودهاند و در حالی که یکی چراغ فانوسی به دست دارد و دیگری دمامی را به دوش میکشد بهصورت گروهی اشعاری در وصف ماه رمضان میخواندند.
«خداوندا تو ستاری - همه خوابند تو بیداری» «به حق لا اله الاالله - همه عالم نگهداری» یکی از معروفترین اشعاری است که در این سنت بسیار دیرینه خوانده میشود.
در حال حاضر به خاطر زندگی ماشینی و ظهور امکانات این رسم کمرنگ شده ولی در بعضی از محلههای قدیمی از جمله محله دهدشتی، کوتی، بهبهانی، شنبدی، جبری، شکری، ریشهر و امامزاده بعضی از محلههای قدیمی دیگر این رسم زنده نگه داشته شده است.
مراسم گلی گشو
آئین شبانه «گلی گشو»، «گره گشو یا گره گشای» یکى دیگر از سنتهاى به جاى مانده گذشتگان بنادر این استان کرانهای و خلیج فارسی است که در شب ۱۵ ماه مبارک رمضان در میان اهالى مرسوم است.
مراسم گلی گشو که به معنی گشوده شدن گره، باز شدن گره، موجب برطرف شدن مانع و آسان شدن کار است، هر چند دیگر در مرکز استان به فراموشی سپرده شده اما رگههایی از آن را میتوان در برخی شهرستانهای استان بهویژه در روستاها دید.
در این شب مقدس که مصادف با میلاد باسعادت حضرت امام حسن مجتبى(ع) است دستههاى مختلف که عمده آنان از بچههاى فقیر تشکیل مىشود با در دست داشتن کیسه و سردادن جملاتى نظیر «گره گشو سرت بشور، با آرد شو» اهالى را از آمدن خود به منازل خبر مىدهند. مردم نیز با ریختن برنج، گندم، شکلات و تنقلات دیگر در کیسههایشان با هدف گشوده شدن مشکلات از آنان پذیرایى مىکنند.
اغلب خانوادهها دو روز پیش از برگزاری این آئین، مقداری گندم خیس میکنند و در روز چهاردهم رمضان، گندمها را تفت داده تا در موقع آمدن گروه گلی گشو به آنها بدهند.
آئین آبی بنوش
آئین «آبی بنوش» یکی از سنتهای رایج در شهرهای شمالی و حتی جنوبی استان بوشهر است که در آن نوحهخوانان و مداحان ۱۵دقیقه قبل از اذان صبح با سردادن «آبى بنوش و لعنت حق بریزید کن»، «جانم فداى مرقد شاه شهید کن» نزدیک شدن اذان صبح را به روزهداران یادآورى مىکنند تا بتوانند با روحیه با نشاط در هنگام سحر به راز و نیاز و خوردن سحرى بپردازند.
از دیگر برنامههای برای این ماه میهمانی خدا، حضور و تلاوت قاری مصری در 10 محفل انس با قرآن کریم در شهرستانهای استان و برگزاری جلسات تفسیر توسط روحانیون بعد از نماز ظهر وعصر و مغرب وعشا در بقاع متبرکه است که از سوی ادارهکل اوقاف و امور خیریه بوشهر اجرا خواهد شد.
مردم قرآنی و متدین بوشهر برای سومین سال پیاپی در مجلس ترتیلخوانی «نوای ملکوت» در روزهای ماه رمضانالله امسال که به همت ستاد مرتلین استان و با همکاری سپاه امام صادق(ع)، صدا و سیمای استانی، خبرگزاری بینالمللی قرآن شعبه استان بوشهر، ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر، ادارهکل تبلیغات اسلامی بوشهر، شهرداری بوشهر ادارهکل اوقاف و امور خیریه بوشهر و دیگر نهادهای مرتبط و با حمایتهای پیگیر و مدبرانه آیتالله صفایی بوشهری، نماینده رهبر معظم انقلاب اسلامی در استان و امامجمعه بوشهر در حسینیه عاشقان ثارالله شهر بوشهر برگزار و از رسانه ملی و استانی پخش زنده میشود، حضور چشمگیر و با شکوهی مییابند و همین امر موجب شد که مرتلین ما در کشور سال گذشته اول شدند و نمره عالی از شورای عالی قرآن گرفتند.
گوشه به گوشه شهرها و روستاهای سراسر استان بوشهر خیمههای قرآنی در منازل و تکایا و حسینیهها و مساجد بهصورت مردمی و خودجوش برگزار شده است که حال هوای خاصی به ماه رمضان 93 داده است و همچنین، در ماه میهمانی خدا برنامههای متنوع فرهنگی، گفتمانی و محافل قرآنی در کارگاه ساخت ضریح خیمهگاه حضرت ابوالفضلالعباس قمر بنیهاشم بابالحوائج(ع) با مباحث معرفتی و سبک زندگی اسلامی برای زائران و بازدیدکنندگان برپا شده است.
عید تلخک
در تمامی نقاط استان بوشهر به عید فطر، «عید تلخک» نیز گفته میشود، در این روز کسانی که در میان ماه رمضان عزیز از دست رفته دارند مراسم فاتحهخوانی برگزار میکنند ومردم برای تسلیت به دیدن آنها میروند. سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح و نماز عید فطر مردم به زیارت اهل قبور میروند و بر قبر مردههای خود سفره میچینند.
برگزاری عزاداری و سینهزنی سنتی در بوشهر
اجرای تعزیه، راهاندازی دستههای سینهزنی و سنج دمام در ایام شهادت حضرت علی(ع) یکی دیگر از سنتهایی است که با شکوه هرچه تمامتر در بندر بوشهر بهویژه محلههای مرکز شهر برگزار میشود.
این سنت که با شور و هیجان خاصی در بوشهر برگزار میشود، یکی از سنتهای ارزنده مردم استان بوشهر در ماه مبارک رمضان و محرم و صفر است که با وجود شیوههای جدید عزاداری همچنان عزاداری مورد علاقه مردم استان بوشهر است.
این نوع سینهزنی بهصورت دایرهای است و مداح در میان سینهزنان مداحی میکند و بهصورت مواج و دایرهای به سینهزدن مشغول میشوند که بسیار تماشایی و غمانگیز برگزار میشود.
یادآور میشود، «کماچ، گرده، رنگینگ، زولبیا و بامیه، آش زرد و حلوای انگشت پیچ» از جمله غذاهای سنتی استان بوشهر است که در ایام رمضان در سفرههای مردم این استان وجود دارد.