برکات توکل بر اساس آیات قرآن
یک پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه به تشریح آثار و برکات توکل به خداوند بر اساس آیات قرآن پرداخت و گفت: وقتی انسان بداند خداوند برایش کفایت می‌کند در این صورت حرص در امور مادی نخواهد داشت؛ مسیری که برای خودش بسته با توکل به روی او باز خواهد شد و مسیر حلال و بهتری برایش گشوده می‌شود.
حجت‌الاسلام رضا احمدوند، پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه همدان، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با بیان اینکه خداباوری و توحید تأثیرات بسیاری در زندگی انسان دارد، اظهار کرد: اساسی‌ترین رکن ادیان الهی همان توحید است در پی همین خداپرستی، توکل به خداوند به معنای وکیل قرار دادن او و اختیار امور را به او سپردن معنا پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: وقتی انسان به خداوند اعتماد قلبی داشته باشد خدا را تکیه‌گاه مطمئن خود قرار می‌دهد. در حقیقت وقتی انسان به مرحله‌ای از شناخت و باور برسد که بفهمد مخلوقات زیان و منفعتی برای او ندارند و همه‌چیز از جانب خداست و اگر خداوند خیری برای او بخواهد هیچ‌کس نمی‌تواند مانع آن شود و اگر خداوند شری برای او بخواهد نیز هیچ‌کس جلودار آن نیست، در اینجا توکل معنا پیدا خواهد کرد.
احمدوند تأکید کرد: وقتی انسان به چنین جایگاهی دست پیدا کند که از غیر خدا مأیوس شود توکل معنا پیدا می‌کند. بنابراین انسانی که اهل توکل به خداوند است به حدی به خداوند امید دارد که پول، ثروت، همسر و فرزند خوب و غیره همگی را از جانب خداوند می‌داند. در حقیقت این مرحله‌ای از کمالات انسان است که بداند هیچ‌کس به غیر از خداوند مؤثر نیست در نتیجه توکل پیدا می‌کند که این آثار و پیامدهایی به همراه خواهد داشت.
آرامش و نجات از پریشانی
احمدوند با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین آثار و نتایج توکل به خداوند آرامش و نجات از پریشانی است، افزود: در رابطه انسان با یک مخلوق مانند دوستش می‌توان گفت ممکن است با گذر زمان حالات و رفتارهای دوست تغییر پیدا کند و یا برخی افراد تا زمانی دوست انسان باقی بمانند که برای انسان مفید باشند بنابراین در دوستی‌ها ممکن است ثباتی وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از آثار برخی دوستی‌ها و اعتماد به دیگران این است که ممکن است ما متوجه تغییر در طینت دوست خود نباشیم که در نتیجه ممکن است عواقب بسیار بدی داشته باشد. در مورد برادران یوسف، آنها به بهانه اینکه دوست یوسف بودند او را به صحرا کشانده و به چاه انداختند.
احمدوند یادآور شد: در دوستی‌ها احتمال جدایی هم وجود دارد حتی در یک خانواده هم احتمال جدا شدن از افراد خانواده وجود دارد اما وقتی انسان به خداوند اعتماد می‌کند چنین خطرهایی وجود ندارد چراکه حالات و صفات خداوند ثابت است و در رحمتش همواره به روی انسان‌ها باز بوده و وقتی انسان در مشکلات به او توکل می‌کند به آنها آرامش می‌دهد.
وی ادامه داد: در آیه 34 سوره عبس خداوند می‌فرماید «يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ روزی می‌رسد که انسان از برادر خودش هم فرار می‌کند.» بنابراین وقتی انسان با خداوند انس می‌گیرد و به خدا توکل می‌کند دیگر دلهره و پریشانی و استرسی ندارد چراکه خداوند موجودی کامل و مایه آرامش انسان است به طوری که خداوند در سوره رعد می‌فرماید ذکر الهی موجب آرامش قلب‌هاست این اولین ثمره توکل به خداوند است.
مایه عزت‌نفس به انسان
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه با اشاره به اینکه در حوزه مادی و دنیوی «توکل» نگرانی از حوادث و مشکلات را از بین می‌برد، افزود: انسان با توکل به خداوند می‌داند که حامی و پشتیبان اوست بنابراین چیزی برای انسان کم نمی‌گذارد در سوره زمر آیه 36 می‌فرماید «أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُآیا خدا برای بنده‌اش کافی نیست.»
وی با تأکید بر اینکه توکل موجب عزت‌نفس انسان می‌شود، افزود: روی آوردن انسان به غیر خداوند بزرگ‌ترین آفت شخصیت انسان است اما وقتی انسان به این باور قلبی می‌رسد که خداوند دهنده بی‌منت است به خدا توکل می‌کند و عزت نفس و کرامت خود را حفظ خواهد کرد
احمدوند گفت: در حالی که دیگران در زندگی به خاطر منافع مادی خودشان به یکدیگر کمک می‌کنند و هنگامی‌که منافع مادی خود را در خطر ببینند کمک خود را قطع خواهند کرد. خداوند در قرآن کریم در آیه 48 سوره احزاب خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید «وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا و كافران و منافقان را فرمان مبر، و از آزارشان بگذر و بر خدا اعتماد كن و كارسازى [چون] خدا كفايت مى‌كند.»
بالا رفتن آستانه تحمل انسان
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات انسان در عصر کنونی پایین بودن آستانه تحمل است، افزود: توکل آستانه تحمل انسان را بالا می‌برد و در سختی‌ها و مشکلات به خداوند پناه می‌برد چراکه می‌داند خداوند حاضر و ناظر بر اوست.
وی ادامه داد: برای نمونه وقتی انسان عزیزی یا اموال و فرزندی را از دست می‌دهد وقتی به خدا امید داشته باشد و به او توکل کند پذیرش سختی‌ها برایش ممکن خواهد بود اما اگر انسان به صورت قلبی به خداوند ایمان نداشته باشد شاکی می‌شود و کفر می‌گوید و حتی ممکن است از کوره در برود و با قهر با خداوند آسیب‌های بعدی و مشکلات بزرگ‌تری را رقم بزند.
احمدوند با بیان اینکه توکل ظرفیت انسان را در زندگی اجتماعی بالا می‌برد، اظهار کرد: وقتی انسان در مشکلاتی قرار می‌گیرد در صورت ضعف نگاه توحیدی احساس می‌کند که خداوند آنها را رها کرده و تصور می‌کند که خود باید مشکلاتش را حل کند بنابراین به روش‌هایی مثل اختلاس، کلاه‌برداری، مال غیر خوردن و غیره روی می‌آورد این نتیجه عدم توکل و عدم ایمان به خداست.
وی ادامه داد: وقتی انسان بداند خداوند برایش کفایت می‌کند در این صورت حرص در امور مادی نخواهد داشت؛ مسیری که برای خودش بسته با توکل به روی او باز خواهد شد و مسیر حلال و بهتری را برای او قرار خواهد داد.
احمدوند یادآور شد: در سوره طلاق آیه 3 خداوند می‌فرماید «وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ۚ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ ۚ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا وقتی انسان به خدا توکل می‌کند خداوند از آنجا که فکرش را نمی‌کند به او روزی می‌دهد و خداوند کفایت امرش را می‌کند.»
وی تأکید کرد: توکل به خداوند به فردی که ضعیف است می‌فهماند به غیر خدا رو نزند و به فرد توانمند نیز می‌گوید به انسان ضعیف کمک کن. در قرآن کریم خداوند می‌فرماید یکی از صفات توکل کنندگان این است که به دیگران از اموال خود کمک می‌کنند. انسان اگر به خصلت و بخل روی می‌آورد تصور می‌کند که خداوند به او کمک نخواهد کرد اما اگر به خدا توکل کند و بداند که خداوند روزی‌رسان است حتماً صفت بخشش هم در انسان ایجاد خواهد شد.
احمدوند در پایان تأکید کرد: صد البته که توکل به معنای رها کردن کار و کوشش نیست. در دین اسلام تلاش و کوشش در کنار توکل معنا پیدا می‌کند. شخصی به پیامبر(ص) می‌رسد و می‌گوید می‌توانم شترم را به امید خدا در بیابان رها کنم؟! پیامبر می‌فرماید پای شترت را محکم ببند و به خداوند توکل کن.
انتهای پیام
