آرامش، بالاترین ثمره توحید است

به گزارش ایکنا از زنجان، آیت‌الله سیدمحمد حسینی‌زنجانی، مرجع تقلید شیعیان، شب گذشته، 10 مهرماه در سخنرانی مسجد جامع زنجان که از فضای مجازی پخش شد، اظهار کرد: برای اثبات توحید، عقل حاکم است و باید در رابطه با وحدانیت خدا بحث شود؛ چراکه در غیر این صورت گرفتار ضرر محتمل می‌شویم اما با دلایل عقلی می‌توان توحید و ضرورت خداشناسی را ثابت کرد.

وی در مورد اینکه چرا باید خدا را شناخت، ابراز کرد: خداباوری پایه دین است و طبق فرموده امام صادق(ع) نیز توحید و عدل اساس دین را تشکیل می‌دهد. خداوند اول، آخر، ظاهر و باطن است و اگر بخواهیم دین‌شناس باشیم، باید به طرف مکتب توحید برویم. یکی دیگر از دلایل اینکه باید خداشناس باشیم این است که وقتی ما از نعمات پروردگار بهره می‌بریم لازم است که او را شناخته و ستایشش را به جای آوریم.

مرجع تقلید شیعیان با اشاره به خطبه اول نهج‌البلاغه تصریح کرد: بر اساس آنچه در این خطبه آمده، اولِ دین معرفت‌الله است. اگر معرفت نباشد نمی‌توانیم دین را بشناسیم. کمال دین به یقین رسیدن، اذعان و تصدیق قلبی است. انسان برای اینکه به معرفت بالا دست پیدا کند، باید باید با تصدیق همراه باشد و به یقین برسد و این موضوع در سایه توحید اتفاق می‌افتد.

وی خداشناسی را بنیادی برای زندگی سالم و درست انسان خواند و گفت: باور الهی زندگی انسان را متحول می‌کند. هر انسانی بر اساس شاکله خود عمل می‌کند و در واقع نیت و مجموعه تفکرات این شاکله را تشکیل می‌دهد و انسانی که خداباور شد، این تفکر در کردار و اعمال او موثر خواهد بود. یک ناظمی جهان هستی را با برنامه‌ریزی خلق کرده است و دانستن این موضوع انسان را از وحشت خلاص می‌کند.

آیت‌الله حسینی‌زنجانی غفلت را خواب عقل دانست و افزود: اگر بیداری عقل را می‌خواهیم باید از خواب غفلت بیدار شویم. کسانی که اعتنایی به قیامت و معاد ندارند، غافل هستند. نتیجه می‌گیریم وقتی به وجود خداوند معرفت یابیم، خودمان متحول می‌شویم و غنا پیدا می‌کنیم. زمانی که معرفت انسان کامل شد، نفس او مُستغنی می‌شود، چون پشتوانه، مبدأ و تکیه‌گاه دارد.

اخلاق بدون خداباوری، منفعت‌طلبی است

وی در مورد این سؤال که آیا امکان دارد انسان بدون خداباوری، اخلاق داشته باشد، تصریح کرد: اخلاق دو نوع دارد؛ اخلاق انتفاعی و اخلاق الهی. اخلاق انتفاعی برای نفع بردن فرد و وابسته به ماده است. اخلاق الهی منشأ توحیدی دارد و یعنی چون خداوند حق است، ما هم باید تابع حق باشیم. اوج انسانیت با مکاتب مادی که تعریف می‌کنند، سازگار نیست. اخلاق الهی جوهره انسان را دگرگون می‌کند.

آیت‌الله حسینی‌زنجانی یادآور شد: انسانی که خدا را سمیع، علیم، بصیر و محیط بر کل شیء می‌داند، به خود جرئت نمی‌دهد که نافرمانی و معصیت کند؛ چراکه خداوند عالم و قیوم است و بر همه چیز احاطه دارد. خداوند برای خود رحمت را واجب کرده است و پروردگار رحیم باعث ترس نمی‌شود بلکه خداوند عادل است و ترس از او از عدالت ناشی می‌شود.

مرجع تقلید شیعیان با اشاره به اینکه اعتقاد به خدا امید را در وجود انسان شکوفا می‌کند، ادامه داد: اگر خداباوری بشر محکم شود، همه چیز جای خود را پیدا می‌کند. بسیاری از مشکلات جامعه به این دلیل است که ما به خدا قائل هستیم اما از او دوریم و او را ناظر بر اعمال خود نمی‌دانیم، درحالی‌که باید خداباوری را در خود، دیگران و جامعه نهادینه کنیم.در واقع توحید سرچشمه و مبدأ حالات انسانی است.

وی با اشاره به اینکه اگر توکل در انسان نباشد در زندگی دچار نگرانی می‌شود، ابراز کرد: بالاترین ثمره توحید، آرامش انسان است. هر وقت فرد به این نتیجه برسد که در این عالم هیچ چیز بدون دلیل و اراده خداوند نیست، به غیر خدا چشم نمی‌دوزد. پروردگار تکیه‌گاه معنوی و ظاهری است و اگر قلب او متکی به خدا باشد، امید دارد و از مصائب نمی‌هراسد. شناخت صافت الهی منشأ نعمات و تحولات عالم است. توحید یک تحول درونی است و چون خدا حقیقت مطلق است، عبودیت مطلق بشر نیز به او تعلق دارد.