در مشهد صورت گرفت؛
برگزاری همایش «علامه شهید صدر؛ ساخت‌نظام‌های اسلامی و مسئله حجیت»
گروه اندیشه: همایش «علامه شهید صدر؛ ساخت نظام‌های اسلامی و مسئله حجیت» با حضور رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، همایش علامه شهید صدر؛ ساخت نظام‌های اسلامی و مسئله حجیت روز گذشته، 26 فروردین‌ماه با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد درس خارج فقه و اصول و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس خارج فقه و اصول در سالن همایش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم پس از اجرای سرود ملی، صلوات خاصه امام رضا(ع) و قرائت آیات 21 تا 24 سوره احزاب و سوره نصر توسط سیدرضا علمی حسینی، حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی، مدیر کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با اشاره به ماه رجب و لزوم بهره‌گیری از فیوضات این ماه و همچنین تسلیت درگذشت آیت‌الله سید محمد موسوی‌نژاد از توجه ویژه این عالم به متون درسی جدید در حوزه علمیه گفت و ادامه داد: آیت‌الله موسوی‌نژاد می‌گفتند هدف من تربیت علمی طلبه است به گونه‌ای که معارف را خوب درک کند، روی متون تعصب ندارم بنابراین متون جدیدی که به عنوان متن درسی معرفی می‌شد را مطالعه و مقایسه می‌کردم و به اساتید می‌گفتم که به صورت خصوصی برای طلاب تدریس کنند و گزارش آن را به من بدهند.
افکار شهید صدر مورد غفلت قرار گرفته است
حجت‌الاسلام الهی خراسانی با بیان اینکه علامه شهید صدر به تعبیر رهبر معظم انقلاب از نوابغ معاصر شیعه است، بیان کرد: ما اکنون نیازمند طرح کردن اندیشه‌های ایشان هستیم زیرا اندیشه‌های ایشان در مباحث میان‌رشته‌ای مطرح نشده است؛ اندیشه‌های اصولی علامه شهید صدر که 30، 40 سال پیش بیان شده است تازه مورد توجه قرار گرفته است و اندیشه‌های ایشان در ساحت علوم انسانی، اسلامی؛ اقتصاد اسلامی، روانشناسی اسلامی، جامعه‌شناسی اسلامی در یک دوره مورد توجه قرار گرقت اما مقاومت‌هایی نیز در مقابل اندیشه ایشان صورت گرفت و هنوز هم افکار ایشان مورد غفلت قرار گرفته است.
در ادامه، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس خارج فقه و اصول با اشاره به فاصله گرفتن 40 ساله از زمان شهید صدر و امکان مطرح کردن مباحث شهید صدر توضیح داد: 36 سال یک قرن عامیانه است؛ ما یک قرن عامیانه از زمان شهید صدر فاصله گرفتیم؛ زمانی افرادی درباره آثار شهید صدر تعابیری داشتند که ارزش این آثار را پایین می‌آورد و موجب طرد شدن آن‌ها می‌شد اما امروز تعدادی از شاگردان ایشان در نجف و قم در افق مرجعیت قرار گرفتند و افکار ایشان مطرح می‌شود؛ شماری از فقها و مراجع آینده نیز از کسانی خواهند بود که تحت تاثیر شهید صدر هستند.
ابتکار و نوآوری شهید صدر در علم اصول فقه کم نظیر است
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سخنان خود در رابطه با ویژگی خاص علم اصول فقه مطرح شده توسط شهید صدر توضیح داد: من فکر می‌کنم در طول تاریخ پرافتخار دانش اصول کمتر کسی هست که بشود با شهید صدر در ابتکار و نوآوری در علم اصول مقایسه شود؛ ما محققان برجسته و اصولیان بزرگی کم نداشتیم که اصول را دگرگون کردند و کسی نمی‌تواند ارزش کارهای آخوند خراسانی، محقق ثانی، کارهای شیخ بهایی در کتاب زبده و شان شیخ اعظم را نبیند اما من تصور می‌کنم مرحوم شهید صدر از جهات مختلف علم اصول را دگرگون ساخته و ساختار و هندسه جدیدی را در کتاب حلقات پیشنهاد داده است.
وی در همین موضوع با اشاره به نظر آیت‌الله سیستانی در رابطه با کتاب حلقات شهید صدر اضافه کرد: از آیت‌الله سیستانی نقل شده است که گفته اند به نظر من ساختار علم اصول باید آن‌طور باشد که در حلقات مطرح شده است اما در حال حاضر چون حوزه با این کتاب مانوس نیست به ناچار باید به روش کفایه درس خارج گفت.
حجت‌الاسلام رضا اسلامی، محقق خارج فقه و اصول و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب نیز ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این همایش و با اشاره به شخصیت ممتاز شهید صدر و حق وی بر حوزه علمیه، خواستار برگزاری برنامه سالانه برای شهید صدر شد.
وی در رابطه با نقش وی در علم اصول فقه بیان کرد: نظرات شهید صدر جزیی از تاریخ اندیشه اصولی ما شده است و هیچ اندیشمندی نمی‌تواند پیشینه‌شناسی نکند؛ از فواید نگاه تاریخی، سبک‌شناسی است؛ به طور مثال درباره نظریه حق طاعت، علما بیاناتی داشته اند اما شهید صدر بود که در این موضوع کار منسجمی انجام داد.
شبهه ناکارآمدی دین، علت اهمیت یافتن موضوع نظام‌سازی دینی بود
وی علت اهمیت پیدا کردن بحث از نظام‌سازی دینی و توجه شهید صدر به این موضوع را پیدایش تفکر ناکارآمدی دین در عرصه مدیریت دانست و ادامه داد: علت اهمیت موضوع نظام‌سازی دینی پیدایش این شبهه بود که اسلام قدرت مدیریت ندارد، فکر نظام‌مند و سیستماتیک در اسلام نیست و اسلام تنها آموزه‌های دینی است که کاری به حکومت ندارد.
در پایان این مراسم جلسه پرسش و پاسخ با حضور آیت‌الله رشاد و حجت‌الاسلام اسلامی نیز برگزار شد.
در ابتدای این مراسم پس از اجرای سرود ملی، صلوات خاصه امام رضا(ع) و قرائت آیات 21 تا 24 سوره احزاب و سوره نصر توسط سیدرضا علمی حسینی، حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی، مدیر کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با اشاره به ماه رجب و لزوم بهره‌گیری از فیوضات این ماه و همچنین تسلیت درگذشت آیت‌الله سید محمد موسوی‌نژاد از توجه ویژه این عالم به متون درسی جدید در حوزه علمیه گفت و ادامه داد: آیت‌الله موسوی‌نژاد می‌گفتند هدف من تربیت علمی طلبه است به گونه‌ای که معارف را خوب درک کند، روی متون تعصب ندارم بنابراین متون جدیدی که به عنوان متن درسی معرفی می‌شد را مطالعه و مقایسه می‌کردم و به اساتید می‌گفتم که به صورت خصوصی برای طلاب تدریس کنند و گزارش آن را به من بدهند.
افکار شهید صدر مورد غفلت قرار گرفته است
حجت‌الاسلام الهی خراسانی با بیان اینکه علامه شهید صدر به تعبیر رهبر معظم انقلاب از نوابغ معاصر شیعه است، بیان کرد: ما اکنون نیازمند طرح کردن اندیشه‌های ایشان هستیم زیرا اندیشه‌های ایشان در مباحث میان‌رشته‌ای مطرح نشده است؛ اندیشه‌های اصولی علامه شهید صدر که 30، 40 سال پیش بیان شده است تازه مورد توجه قرار گرفته است و اندیشه‌های ایشان در ساحت علوم انسانی، اسلامی؛ اقتصاد اسلامی، روانشناسی اسلامی، جامعه‌شناسی اسلامی در یک دوره مورد توجه قرار گرقت اما مقاومت‌هایی نیز در مقابل اندیشه ایشان صورت گرفت و هنوز هم افکار ایشان مورد غفلت قرار گرفته است.
در ادامه، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس خارج فقه و اصول با اشاره به فاصله گرفتن 40 ساله از زمان شهید صدر و امکان مطرح کردن مباحث شهید صدر توضیح داد: 36 سال یک قرن عامیانه است؛ ما یک قرن عامیانه از زمان شهید صدر فاصله گرفتیم؛ زمانی افرادی درباره آثار شهید صدر تعابیری داشتند که ارزش این آثار را پایین می‌آورد و موجب طرد شدن آن‌ها می‌شد اما امروز تعدادی از شاگردان ایشان در نجف و قم در افق مرجعیت قرار گرفتند و افکار ایشان مطرح می‌شود؛ شماری از فقها و مراجع آینده نیز از کسانی خواهند بود که تحت تاثیر شهید صدر هستند.
ابتکار و نوآوری شهید صدر در علم اصول فقه کم نظیر است
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سخنان خود در رابطه با ویژگی خاص علم اصول فقه مطرح شده توسط شهید صدر توضیح داد: من فکر می‌کنم در طول تاریخ پرافتخار دانش اصول کمتر کسی هست که بشود با شهید صدر در ابتکار و نوآوری در علم اصول مقایسه شود؛ ما محققان برجسته و اصولیان بزرگی کم نداشتیم که اصول را دگرگون کردند و کسی نمی‌تواند ارزش کارهای آخوند خراسانی، محقق ثانی، کارهای شیخ بهایی در کتاب زبده و شان شیخ اعظم را نبیند اما من تصور می‌کنم مرحوم شهید صدر از جهات مختلف علم اصول را دگرگون ساخته و ساختار و هندسه جدیدی را در کتاب حلقات پیشنهاد داده است.
وی در همین موضوع با اشاره به نظر آیت‌الله سیستانی در رابطه با کتاب حلقات شهید صدر اضافه کرد: از آیت‌الله سیستانی نقل شده است که گفته اند به نظر من ساختار علم اصول باید آن‌طور باشد که در حلقات مطرح شده است اما در حال حاضر چون حوزه با این کتاب مانوس نیست به ناچار باید به روش کفایه درس خارج گفت.
حجت‌الاسلام رضا اسلامی، محقق خارج فقه و اصول و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب نیز ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این همایش و با اشاره به شخصیت ممتاز شهید صدر و حق وی بر حوزه علمیه، خواستار برگزاری برنامه سالانه برای شهید صدر شد.
وی در رابطه با نقش وی در علم اصول فقه بیان کرد: نظرات شهید صدر جزیی از تاریخ اندیشه اصولی ما شده است و هیچ اندیشمندی نمی‌تواند پیشینه‌شناسی نکند؛ از فواید نگاه تاریخی، سبک‌شناسی است؛ به طور مثال درباره نظریه حق طاعت، علما بیاناتی داشته اند اما شهید صدر بود که در این موضوع کار منسجمی انجام داد.
شبهه ناکارآمدی دین، علت اهمیت یافتن موضوع نظام‌سازی دینی بود
وی علت اهمیت پیدا کردن بحث از نظام‌سازی دینی و توجه شهید صدر به این موضوع را پیدایش تفکر ناکارآمدی دین در عرصه مدیریت دانست و ادامه داد: علت اهمیت موضوع نظام‌سازی دینی پیدایش این شبهه بود که اسلام قدرت مدیریت ندارد، فکر نظام‌مند و سیستماتیک در اسلام نیست و اسلام تنها آموزه‌های دینی است که کاری به حکومت ندارد.
در پایان این مراسم جلسه پرسش و پاسخ با حضور آیت‌الله رشاد و حجت‌الاسلام اسلامی نیز برگزار شد.
